III TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAE. IV
II. SILVÜI.AH IN PBOVINCIA MINABUM , CAA-APOAM S.
CAPOES INCOLIS DICTAIÍ.
Quam lilic (ablila deiiictaiu vieles silvaruin forniani,
e a tibi praebebit úiiagiuem vegetaüouis, quae regnai ul
III iLiagiia paL-te iirovinciannn S . Pauli, MiuaruLii, Goyazaiiae,
lialueusis, Ita hie illic ÌLI iiLterioribus proviuciaruiLi
LnaritiiiuiL-iim, quae a Rio de JaLieiro, Espirila
Sanio el Poiio Seguro iiomeii habeiLl. Tola ejus ex-
(eriia faeies maguo opere discrepai ab alils sllvae ge-
Lieribus, ob quaui ipsam causam Tupiiiauibazes id IUI
LioLiieu iLiiposueriuLl, ¡pLO priLiiaria ejus sigLia i efferuiilur;
vocalur euiiLv ab illis Indis Cna-tipnam, i. e.
silvula coLLvexa sive rotunda, quo verbo corrupto Lusitani
finxeruut Capào. Elenira CULLI silviilae illae saepe
siili aiubitu subroluLLdo poL-spieueque circumscripto atque
arbores inlus sitae iis, quae in iiLargine ceruunlur, altior
e s , adspicienti occurril imago convexa. Inferiora praecipue
et luLLLLida loca, -valles, paludes ab iis occupaiitnr
LLeipie propter liquidi ubertalem vel calida anni
aetiite frondes aiiLittunl, sed totuLii per aiiLLum nilent
venusto comaruLU splendore. Idcirco botanicus quoqLLC
iLOiL Liisi raro iiilral liarnm silvularum bULilidas gratasque
uLiibras, quin aliquas et eas iiobiles inveiiiat piaulas
(loreiites nec si non esset saepius timendum ne offenderes
Pythoneiu aut Crocodikira scleropeiu, lierbas
iiL lucis illis colligere alind quid posset nominar!, nisi
suavis quaedam exercitalio, miLLime labor niolestus-
Quam liicce vides, lector benevole, formara expiessam,
cam potissimum in australi parte provinciae MiiLarum,
ad Buvios Servo et Sapucaby observavi. OS'erLLLilur
libi graciles caudices Pruni sphaerocarpi prope
Coccolohnm crescentiaefoliam, densa fi-oude exstructam,
quo modo ÌLI labLLlae parte anteriori sinistrórsum
sunt delineati, aut Palicureu ietriip/iffUu, llex Gunyonhn,
quae in terra Minanim loco genuinae llicis parai/
iiariensis pro Tliea adliibetur, et Xylnpia Inngiflora,
cujus fructus acri - aromatici pariter ac Piper
aelbiopicuLu in Brasilianonuu tabeniis medicis consumuiitur,
quas arbores oniiies dextroi-sum conspicies in
parte antica depictas. Reliqua vero arbonuu, quae bic
frequentissime occurruLLl, genera alTerre omnia, propositi
nostri limites multiim superabit; qua de causa aliquot
dnmtaxat arboriLLU genera, quae qua.si ÌLL bis
regionibus dominantur, coiumemorabo , ut JitiUiìùa,
Gualteria, Xylopia, Sapium, PerUUum, Inifci, Cupania,
Neclaniìra, Schinus, Cambrelum, Lea/ulra,
Huberia, Miconin, Anlhodan, Casearki, 3lijrcia,
Kugenia, Tabernaemontana. Il a e c sulTiciant. Unum
restai quod adjiciam, basce silvulas et venuslate formae
et generuui specieL-nnuiue qiiibus coLLsistunt natura
illius silvae geiLeris propius accedere et adspectui et slirpiuiu
indoli, quae oritur e silva primitiva, postquam
caesa suo quasi ipsins coaunissa est arbitrio, quam qiLidem
silvani caeduam iiuligenae vocant Caa- apuera.
Contra ab illa silva primitiva, quam lirasilienses Maliil'M^
i/e»?,linguaTupinamba vero Caa-eiè nuncupant,latins
distant, iieque vel vetnstissiinae uiiquam ad illius et
altitudiiiem et inagiiiiicentiam assLLrgunt.
UT. AllIlOUKTA IN MINIS NOVIS, TAIlOLF.mO COIIKIITO
INCOLIS DICTA.
Minarum terra, amoena illa regni Brasilici atqiie
suavis provincia, band iiiiiius insignis propitia uiortalibus
coeli temperie atque vegetabilium varia liberiate,
quam auri copia et adamantiun aliarumque, quibus solum
scalei, gemmarum versicoloriun multitudine, eliaLU
propterea est collaudaiida, qnod iiiaximam pulcherrimarum
rcioiiuin nobis aperii varielatem. Neque eiiiiu describi
stilo, iiec colore depingi potest Europaeo firmaiiienli
illius pellucida serenitas, montiiuii illoruui, quibus
gelidi devolvuiitiir torrentes, audacia fasligia, coiivaliiniu
illarnui vigor vividus atque liilaris, in quibus iiiilia
tlorent venustissimorum florum quos nulla unqiiam
leligil manus spectaloris, neque magis veluslissimarum
silvarum profnndae quasi atque liorridae tenebrae, et
nemoriiiii CCaa-apoaiiO quae valles obteguiit viridaria
piillulaiitia. Haecce est facies terrae praecipue auslralis
et orienlalis. Si loiigius desceuderis occideiitem
versus iu regnum fliivii S. Prancisci aut ultra illiid ad
fuies prov.GoyazaLiae, tolins iLiiperii umbilicum, penetrabis
in campos quos dicuut desertes; pariterque sin appropinquaveris
septeiitrioiiem versus Babiae provinciae, aniniadverles
paulalim mirara lolius terrae vicissitudiiiera.
Jam libi evanuerunl valles illae demissae ac inoiiles
alti et praerupti ; jara moraris iu campis illis edilis,
quos Chupadas dicuiit, qui modo areae instar plani sese
exlenduiit in longinquum, modo oculos iiiverliuit advalles
alveo similes neo admodiim profundas. Jam non spectas
silvas illas succidas laleque diffusas aut iiiunensa illa
arva (Campos geraeaj, quae veluli aequor foliorum
liaurire minaiilur viatorem, sed vegelalionem tenuiorem
a c rariorem, quae non ouuies soli partes reddit aiiiinatas,
verum modo longos terrae tractus, quae sicca est
et argillacea aut fragmentis saxorum commixla, modo
lindas prae se fert rupes ac caementornm strata. Haue
l i b i , lector amice, bacce proposuimus tabula regionem.
Euronotnm versus ab oppidulo FaiLado, capite Minarum
Novarura, quam plagam terininum CTermo) vocaiLt, leniter
assurgil terra clivosa ad juguin usque Serrae das Esmeraldas,
cujus proinonloria iu bac parte fines faciuiit
ne dicam provinciae, sed regioiiis illius in qua exculti
babitanl liomines; nam ab illis orientem -versus vagaulur
Botocudos aiLllu-opopliagi et alii minores bOrainum
silvestrium greges. Quuin una cura Swx amico meo
freqiienlarein Quarlel do Allo dos Boys, quod ibi est
iiiililuin ciustrnm, permigraviLiuis regiones ei quam exprimil
tabula similiimas. Solum subrubrilLU nnillisque quarzi
fragmentis compositum crebra caret irrigatioiie et
buino, qLiapropter minirae fertile nec virgnlta densa
progignit neque prala, sed quae natura bicce largitur
SLLLLI bumiles lierbae sparsim loca soli foeciuida occupaLLles,
aut siLLgiilaris quaedam silvarum forLLia, quae
ab incolis iLominatur Talmiein, caberlo. Etenim sunt
arboL-es iiou prope sed lougis intervallis distantes ut
saepe siLigulanuu disceL-Liere queas liLLeaiLLCiita. Ilabent
illae arbores caudiceiu saepe ÌLL obliquuni adsceiidentem
aut bic illic rellexuiLL ac ramos crassos, breves,
TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAE.
ilideiLi cúrvalos, qui fere in directum expansi spisso ac
subereo amidi sunt corticc. Earnin vita qiium prorsus
pendeat ab liumore ilio, qui magnam aLLiii partem deiicieLis
certis modo apparet temporibus, non omnes densa
fronde ornali cernuntur rami, sed in extremis dumtaxat
snrculis eminent folia interitura rursus, ubi ramus
coepit longius propagati. Quae folia cum plernnique
firma sint compage, bas plantas perspicuum est et externa
forma louge discrepare et ubertate ab illa silvarum
priLuae origiLLis, quae assiduo adjutae liquore
ulique cimi vividiores apparent et succidiores tura minqiiam
foliorum ornaineiito orbatae conspiciuntur. Ceteroquin
grata lilc botanico otTertur arborum flores cognosceudi
opportuuitas, qui niisquaui altius quam quos
assequi possis dependeanl. llaud raro cae.spitibus divaricatis
plantarum parasiticarura, Loranthorum et Viscorum
dico, sunt onerati aut magnis globis, iiigri color
í s , iu quibus viator obslupefactiis deprelieudit iiiuuluerabiliimi
formicai-imi doaiicilia. Varli suffrutices sarineutosl
liaruui arborum ramos percurrentes propriam
illis adjiciunt venuslalem, quippe quae modo inidtis olitectae
slut flosculis flavis rubrisve, ut varii sulTrutices
e Malf tghiacearum ordine, modo feraut ingentes
llores, ut, quae Ibi saepe occurrunt, Aristolocìdae varias
.specie.s, Haec de regione Illa iu universum sint
commemorala. Tu nostra vero tabula videbis siiiistrorsiiiu
in parte anteriori cateryara pabnulae maximae, quae
in arida Illa apparet regione, Coci ¡lexuosae, Assurgit
isla in loco acclivi inter Paspaloriim hirsutos caespiles,
quam prope parvus est Gumphiae friitex. Quae paulo
retrorsum emiiiel arbor mutilata et iiigro gravala formicaruiii
nido, est Erytkroxylon snberosum, cujus
cortex crassa et rimosa ad laLLaiu fiisce tinguendara
adbibetur ab ÌLLCOIÌS. Dextrorsum magls si te verteris,
assurgit Inter alta formicela, quorum conditores acuta
perscquuiitur lingua Myrmecophagae jubaiae, bestiae
adspectus sane valde siiigularis, qnas Tamanduá Bandeira
incolae vocant, Aspidosperma macrocarpum, e
familia Apocyiiearum, cujus fructus aperti concbae possunt
comparari. Iu ea bixuriatur Aristolochia gigantea,
Horlbus iiigeiitibus, pedeni lougis, fuscis nolis adspersis.
Inter Illa fertur in aitimi Eupalurium qiioddaiu
maguis corymbis, post illa est Kielmegera, Pe-
Wífííífflque et Cnestis. In dextra parte antica diffniidit
Wiltelsbackia insignis (lores flavos, quam prope adest
arbuscula torta ac tenera, follis bipiniiatliii coiiipositls
glaucis: Slryplmndendron Barbaiimao, cujus cort
e x cura validissimo scateat principio adstringeiite a terrae
illius mediéis crebro adliibetur. Duae aiiteriorls partis arbores
celsissimae sunt Salrertia convallariaeodora, insignis
iu familia Vocbys iac earum, quas liae regiones ci eberrime
olTeruiit ads)iectui, et P/iaeocarpas campestris, una
e x famll ia Sapiiidaceariim, Canes campestres, quos incolae
vocaiit Guani, liujus solitudinis indigenae et magnis
coacervati turbis, ceteris quae bic dominantur belluiii inferuut
animallbiis. Ila iionnuUos eorum vides per nionlem
vagantes et Myrmecopliagas persequentes. l'iura de bac
regione invenies In M A R T I I Itinere T . II. p. 4 8 5 . 4I)0.
IV. VALLIS VKLLOZIIS AniJOniiSCKN'I'IIlUS CONSITA, IN
MOUHO 1)0 CRAVIIÍU PIIOV. MINAIIUM.
Qui prolicisccns ab ora inaritiiiia luediam versus
terrain ad illam altioniiii niontiiiui penetraverit regionem,
quae propter iiobllluiii metallornm ubertalem Minarum
provincia est cognominata, iLLVCLiiet plantarum regLium,
quod ab illis, quae in orientali regione occurriuLl, loto
liabitu dilTert atque iiLdole. DeLisae illae atque obscurae
allissimaruin arborum silvae priinariae recedunt in valles
profundas, iu jiigis viatorem cingunt arva aprica,
colles midi, saxa abi-iipla, et quiim ibi plantas magnitudine
sublimes, caudicuui aiiibitum, frondes spissas pullulanlesque,
singulares variorum fuuiiim complexiLs,
quibus tota aliqua silva ad uiiani eandeniqne dense iniplicatain
pergulam videtur conjmicta, quasi obslupefaclTis
adniiraretur, liic contra delectatione aniiLLum iinplent
eleganlia vegetabilium pro ralione multo mlnoruui,
tloruin color vividior ac splendidlor, forniiu-iiinsingulares
quaedam discrcpantiae. Quo rarius ibi natura
dispersit vegelabilla, co iiieliorem viatori attento animo
et laeto contemplandi illa lu-aeluiit opportnnitalem.
At bic iiullam videre memiiii plantae cujusquam forluain,
quae niajori me alTcceril laetitia et admiratlone,
quam mlros illos furcillatos caudices liliorum arborescentiuiu,
e genere Velloziarnm, quibus ab incolis noineii
iiiditum est Candía d'Erna. Miillis Illa edilis fasliglis
vero sunt ornamento, aiiis cincia com[)lin-ibus
lierbis et frulicibus tam suavi colore quam delicata et
eleganti forma couspicuis. Saxiim quarzosum tlexibile,
quod Itacolumitera solent nuncupare, praedilignnt. Sic
cura alibi tura in vallibus ccriiuntur auriferae Serrae
de Ouro branco, quod amoeuum JuguLu peregriLLaLLtes
qui a meridie petniit caput Miiianuu, Cidade de Ouro
preto (antea Villa Rica appellalum), iu salta Morro
do Gravier superanl. Miiltae allae et venustae ])lautae
cuiu illis llllis arborescentibus consoclalae alliciunt
ibi viatoris oculos. Cui vero amoeuissimas illas regiones
montanes non licet ipsi perlustrare, ci sufficiat liaec
imago nostra, qua liaud paucae earum ante oculos
ponuntur plantarum, quae regiouis istius propriae siint
exislimandae. Ilic conspicies altos et singulares gramiiiuin
caespiles, ut Paspalum polyphyllum et eriani/
tum, inter quos inlerpositae dispeL-sim lierbae et
frútices floi-ibus magiiificis distincli, Eryngium cnchophyllwm,
Lisianthus amplissimus, in saxi scamiiis
Gesnerae tuberosa et rupicola, tum Eriocaulon
caudice duorum fere -pedum et longis pedunculis
donatum, magni frútices Lavoisierae imbricalae, cuj
u s ramuli spisse coarctati, et porro e familia Melaslomacearnm
Chaetogastra repanda et llhynchantliera
ampie floreiites, certant iiivicem colorum pulcbritudine.
Iiitercedit friitex quoque Physocalycis majoris
et Cinchonae (Jiemijiae) Vellozii, cujus cortex
nomine Quina do Campo notiis medicameiitnni antipyreticuiu
praebet non conteranendum. Celsae arbores
piane absuiit ab bac regione. Nou nisi Zeyheria montana
adspicitur froLide quinquefolia et flavorum florum
aiiiplis tbjTsis exórnala, prope Lychnophora villosa