Nicotiana T. Ital. Erba Regina, a. Tabacco ; Gal. Tabac,
G Eiius pianta:, floreinfundibuliformi, quinquefido, tubo
breviflìrao, fed longiori, quam calyx f i t , limbo
ventricofo ; o va to . Ex cujus'periambio monopbyllo, feiiii-
quinquefido , gibbo furgit piftillum , germine femiovato,
ftylo filiformi , inclinato , ftygmate capitato, infinite flo-
ris -parti infixum ; & abiens in baccani globofam , bilocula-
rem , plurimis feminibus reni formi bus, rugofis foetam pla-
centx'affixis. Ad pentàndriam pertinet.
Sp. i . Nicotiana major, latifoli.t. J. R. H. 1 1 7. Nicotiana
- major, Jìue Tàbacum majus. T . B. 3. 6 zg . Hyofciamus
Peritviams Dod. pempt. 452.. vulgo Tabacco , 'Erba Regina
, o Peto.
2 Nicotiana ma jor, auguftifolia. J. R. H. 1 17 . Hyoftiami
Peruviani altera ¡con» Dod. pempt. 4 5 z . vulgo Tabacco
jpadone. Gal. Tabac a feuille étfoite.
3 Nicotiana perennis, perticar ite folio , fiore a lb o , va-
fculob re v i. Mart. Cent.'.
6 Nicotiana major, lato , Se rotundifolio folio . H. L .B .
vulgo-Tabacco del Trafile .
$ Nicotiana folio cordiformi, tubo floris prxlongo. E e -
vill.
6 Nicotiana minor. J. R. H .i yp* Priapeia -quihufdam
Nicotiana minor. J. B. j . 630. Dubius Hyojciamus -, lu-
t eolia , Sol ani fò lìis . lo b . ic. zóg.
7 Nicotiana, puntila , foliis cordaus , aeuminàlis , 3ilu-
te viridibus.
V ire s , Nicotian* , vulgo Tabacco :( five hujtis pnl-
vis naribus, vel- fumus ore per fiftulam auraótus j five
fojia mafticata fuerint X tgntus_ ufus eli imo abuflis ,
ut Principum xrarjjs.. non ejriguum' afferai emolumen-
tum . Diu circa vires , five falutareS , five perniciofas
hujus plantx difputatum eft : Ufum. oljm & ipfe Poten-
tiifimus Àn glix Rex Jacobus Stuartus, & prxcceteris Simon
Panli Danix Arcliiate r, ( Bulla Urbani V ili. ' P. M.
- Tabaci ufum- in Ecclefiis tunc indeecntem , non Medicum
fpeótat) nunc abufnm Illuftris Tillatius-acriter impugna-
- riuit 3 fed prò ufu Tabaci fiat communis omnium- Popu-
lorum confenfus ,-qnamvis iniiumerx opponantur funeftif-
fimx biftorix ; &- profèéto, qui-exficco porpore fu n t, bene
ferre bujns ufum , etfi moder-atum , haud queunt. No-
v i ego ipfe plurimos, quibus, nimius pnìveris ufus ita mem-
branam pituitariam exficcabat, ut fe temperare ab eodcm
qmnino. debuerint ; fed hoc abuj'um probat, cautum vero u-
fum haud quaquam inficiatur: at ad principia,& vires pianta:
-propius deveniamus ; Ex analyfi fpiritus, & olci copia ,
cum fale acerrimo , volatili-fixo elicitur : Fere omnes Ni-
eqtiaiix ipecies , inter quas nobis feconda Se fexta , & vo-
rnitum Si catharfim violenter moventi hinc in Letbargo, &
Apoplexia' convenire dicuntur ; fed càute iis utendifm ;
quum folus fumus (idem de tabàco in funem aprato, & ma-
fticato , aut erafo , vulgo Pape , fepe obfervatur ) inaffue-
tis anxietatem , vomitus, vertigines, deliquia creare fo-
leat : Verum non pauca: habentur hujtis pianta: pnepara-
tiones, qua: caute adhibitx miros prxititerunt effeflus in
morbis : Famigeratiifimus olim fuit fyrupus Nicotiauje,
vulgo-ae peto. in-Ailbmate- bumido, & catharro vifeido ,
ac pertinaci: fxpeTabaci fumus cìyftèris in modum im-
m i^ s ciere alvum potuit in defperato V o lvu lo , uti etiam
fònorum decodfio, qua: externe contra Infantum pedicu-
>. fcabiem & c . ufujpatur j & licet funellos interdum
eventus edldérit ipib plantte u fu s , nihilotameu minus in
o b ifis ., & ferofis bominibus quod fternutationem , &
copiam ferpfi bumqris c naribus, ac palato.elicere fo let,
jflurimps avertere polie morbos yidetuT:, funtque ìionnulb',
qQi putant ab invecÌo' ufu Tabaci’ vefuiliorem fonticulo-
rum abufum,fere exoleviffe. , Tabaci oleum defiillaturn ,
& in vena’s animàlium infufum potentifsimum venenum
eft ex Boerhaavio (1 ) . '
G E N U S -IV.
Hyofciamus T . Ital» JuJquiamo Gal. Jufquiame.
PLantx genus, flore in fuadjbuHformi, femìquinqucUdo,.
ex cujus calyce furgit piftiilnm, gcrmiue’Tubrotundo
, ftylo filifo rm i, ftygmate capitato, infima: floris parti
affixum, quod abit in capfulam ovato-obtufam , in ipfo caly
c e reconditam , olla: fimilem , operculo horizontaliter
dehifeente inftrudlam , bilocularetn, cui adhieren: plurima
{emina intequalia. Stamina gerii quina.
Sp. i . Hyofciamus vulgaris, v c ln ig e r . j .R . H .n 8 . J u A
qui amo Volgare.
z Hyofciamus albus, major , vel tertius Diofcoridis , &
quartus Plinii. Pin. idj». Hyofciamus albus. J .ß .3 .6 zy .
Dod. Pempt. 4 ; 1 .
3 Hyofciamus albus, vulgaris , annuus, latifolius, flore
ocroleuco, lineis purpura feentibus, reticularis infecto,
femine cinereo . Catal. Hort. FI. in Append.
4 Hyofciamus minor, albofimilis, umbillicofloris atropurpúreo
. T . Corol.
5 Hyofciamus albus , miuor. J. Ri H. 1 1S . Hyofciamus
albus vulgaris . Cbif. Hift.
6 Hyófciàmus pufilius, aureus , Americani« , Antirrhiui
foliis g labris. Pluk. phyt. Tab. 37. fig. 5 . , T . 118 .
Vires : Pianta Narcotica e f t , & infama: excitandx
habet vira : f i pauca copia , inquir. C l-B o c rh ., qffumìtur ,
facit temulentiam, f i major foporofitattm , f i majorì convulfio-
nem , f i udirne majori certam mortern inducit -, -Vim tameo habet
anodynam j fi folia cum aceto contuudantur, v.cl cum
la c te , aut olep incoquantur , dolores externos prsfertim
Rhagadum fopiuut, & tumores refolvuut fpeciatim mam-
marum. Semina etiam narcotica fu n t, & caute adliiben-
da j In odonthalgia.fufcipitur feminum fumus perinfundi-
bulumj bi tamen fuflìtus , uti Se decoftio feminum profotu f
in dentium , & aurium doloribus prudenter , inquam, ad-
bibeudi : Pianta h*c ufurpatur in unguento Pupuleou , Requie
Myrepfi, Pbilonio Romano, Tryphera magna , pi-
lulis Cyuoglofli, Trbocliifcis A lk e k en g i^ c .
G £ N U S
Stramonium T. Datura L . ita l. Stramonio Gai. L a Pomme épineufe, du VEndormie.
PLantx genus flore infundibuliformi, quinquefido ( limbo
feilieet pentagono ) ex cujus calyce quinquefido,
angulari, & quinquedentato furgit piftillum germine ovato
, ftylo filifo rm i, r e f to , ftygmate crailìufculo, obtu-
fo , bilamellato infima: floris parti infixum , quod abit in
capfulam, fubovatam , bilocularem , quadrivalvem , ideft
in quatuor loculamenta, divifam fepto cruciformi, quatuor
placentis inftruéto, quibus adhxrefcunt plura femina rcui-
(0 Hifl.pl,
formia . Ad pentandriam pertinet.
Sp. 1 Sramonium , fruitu majori , fpinofo, fnbrotundo,
propendente, ad pediculum eleganter pileato florc , to-
■ to candido . H. C ef. F lo r .. *
2 Idem iruCtu 00longo , ad pediculum pileato , florc di-
lute coerulco, fimplici. f .
3 Stramonium , frudu Ipinofo, rotundo , flore v io la c eo ,
fimplici. J. R. H. n g,
4 Stra-
4 Stramonium Malabaricum, fruitu glabro, flore dupli—
-• ci , & trip lici. J. R. H, 119.
-«? Stramonium ferox. Boec. 50. J. R. H .i 1 9 . , Solanum.
foetìdum, pomo grandiore , fpinofiJJtmo . H. R. P. Da -
■ tura di Cocchio fpinofiffima. Zau. 77. Vulgo-Noce me-
. iella .
6 Stramonium Aìgyptiacura , flore pieno , intus albo ,
- foris violaceo . J, R. H .i ip . Solanum s£gyptìacum, flò-
- re pieno . Pin. 168. —
7 Stramonium , fruita fpinofo, rotundo, flore a lb o , pie- :
n o . J. R. H .. x 18. Solanum foetiduut., pomo Jpìnofi ,
rotundo, femine pallido , trìplici calyce odoro, et albo-.
- H .R .P . . . - : ,
V ire s . Hyofciamo longe pejus Stramonium , feu Datura
eft, pianta nobis indigena. Plurimum Ine o lc i, phleg-
matis, falifque effentialis /aut volatilis coiuinet. F o lia ,
qu.e foetidiflìma, radices, (lores , femina parva copia
afiumpta narcotica funt, paulo majori ebrietatem , loiigc
majòri oblivionem, demeutiam cum mrore, ftuporem j magna
vero copia mortem inducunt ; hinefagis, meretricir
bus , finib ili, malifque fervis male fica: bujufmodi plantx
reliuquendx : Jìngularipus profetilo firamotiium propietati-
bdsgaudet, alt Cl. Geòffroy , f e d , utìnam ignota omnino
ejfent, ne pravi homines vafruin in ufum has malitiofe
coiivertcrent ! eo màgis, quod alix plantx non defunt
longe cautiores , qux buie fubftitui a Medicis poffuùtV '
G E N U S -
Pervìoca T. Pinea- L . -Ita l, Provenca Gali. Pe r v en ch e •-
PL a n tx genus flore in fu n d ib u lifo rm i, quali hypocrate-
r i fo rm i , tubo lo n g io re , quam c a ly x fit, limbo, h o ri-
Z o n ta li, quinquepartito-j ex cujus c a ly c e quinquepartitQ
fu rg it piftillum (d u p lic i germine?, & 'fty lo unic^cyl^dra^-
ce o , ltygmatC; duplici ) paeti-infixuiw^xabici*sin
frudtum e x duabus filiquis f'fo llic u lis L . ) univa lvibus ,
lo n g itu d in a lib u i,, dehifce.utibns con fi a n tem , leminibus c y -
liudrac eis - j fu lca tis foetum . Pianta .p entau d ria e l i : N,um
ad mo nog yniam , v e l dig yniam re ter cada pb d u p lex g e r -
m e n , & unicum fty lum ambigi p o te f t . .
Sp. i pe rv in ca vulgaris, latifolia , flore coeruleo. J.R.H.
1 19 . Clematis Daphnoìdes, major • Più. jo z . Pulgo-Pinco
, -pervinca.
% Pervinca vulgaris, latjfolia , flore cinereo, femine pieno.
3 Pervinca vulgaris, a.Qguftifolia,'flore coeruleo . J. R, H;
120. Clematis jQqpbrnoides, minor, flore, coeruleo. Pin,
3or*. . -
4 Pervinca angufiifolia , variegata . J. R. H. n o .
5 Pervinca vulgaris, angufiifolia, flore pieno, coeruleo ,
Pin. 30 Z . Clematis Daphnoìdes, minor, flore pieno. J.
- B . 2. 13.0. . a
6 Pervinca vulgaris, flore pieno , fature violaceo . •
< Vires . Pervinca a p.eryincendo •, Pinco ex eo , quod
iun tlvalaml» cvngula cooficeteatur , forte diòìa ;
Lle/mnr vero , ìdeit vtrga ; Dahpnoides , quafi lautifor-
mis , appellata e ft. Ex aualylì prxter liquores ácidos com-
plures ad aluminis naturam accedentes >. plurimum te rrx ,
atque olei , parumqiie volatilis falis uriuofq, quamfimUis
eruitur; fuccus plantx amarus e l i , falifque cbartam coe-
ruleam rubro ìniìcìt colore ( i ) 3 penetraos igiiur , leniter
calefacieus , faponaeeus , aperieus , detergens, vuliie-
rarius’ , Se febritìigus eli 3 hinc in languentibus , Se pi-.
tuitofis corporibus ac morbis, pri.marum viarum glutine,
chlorofi', leucorhoea , deficieiitibus menfibus , fchorbuio,
humoribus a pyre depurg^(lis,^yfcut.hecia . Iixinoptoe-, narium
hxmorhagia convenire merito dicjtur j fed fpeciatim
in vulvx , fauciumque morbis folia cum la£te incoóla fa»
miliare, atque optimum gargarifma fuppeditant,
G 1E N " U ' / .V I I . r" f,f
Auricula Vr fi T. Primula L , Ital. Orecchia d' Orfo Gal. Oreille d 'Ours,
PLantx getltis flore infundibuliformi ( tubo cylìudraCeo,
longitudine calycis , limbo patente , femiquinquefìdoj7
laciniis obverfe-ovatis , emarginàtis, o b tu fis l, ex cujus
ca ly c e , qui gaudet involucro , ’ pólyphyllo , & multi fioro ,
perianthio monojfiiyllo , rubulato-, pentagono , quiuque-
dentato , furgit piftillum , ( germine globofo, ftylo filiformi
, longitudine calycis, ftygmate globofo) infima floris
parti infixum , & aJjtsnsJa fruótum feu capfulam globofo-
cyiiudraceam,. tcótam-involucro, unilocularem, dehifeen-
tem,apice deeenidentaro.3 pluribus.feminibus foetum fubro-
tundis . Pentaudria Mouogynia e ft.
Sp. 1 Auricula Urli., flore luteo ; J.B.3.499. Plìfma feu
Damafonium DiofcoridisColum.Pliytòb. 18. vulgo -Orecchio
d' OrJ'o.
z Auricula Urli., flore pieno, au reo , Iiueis ferrugineis
Ugnata.
3. Auricnla Urli.» flore magno , fimplici, undulato , colore
v a r io , umbone amplifiìmo, Ila vefeente . H. L .B .
4 Auricula U r li, flore maguo, undulato , obfolcte incarnato
, umbone pallido , ampliflìmo . H. L. B.
5 Auricula U r li, flore purpureo. Lob. ic. 570,
6 Auricula U r li, flore fimplici, atrorubente, umbilico ,
' & lim b o flavefeentibus .
7 Auricula U r li, flore fimplici, atro-ferrngineo , limbo
nqti'nihil undulato, umbilico rad/is croceispiòlo .
8. Auricula- UcÌU flore violaceo , .oris flavefeentibus, odo-
. r a to ,.
9 AuficuJA.ULrii’.. flore albicante , pulveruleijto , . line ft
violaceis ¿.circinatp , . -
t o Auricula.-Urfi , flore fuave-rubeiit.e., tynbilj.co„ flave-
' , feente,
11 Auricula U r t i, flore pieno, tricolori, odoratiffimo,
nempe ex v ir id i,. flavefeente , ferrugineo .
12 Aqricula U r li, flore fature coccineo', lineis laóteis pi-
- ’ c iò , umbilico croceo, foliis craflioribus , Se quali farina
'afperfis. *
13 Auricula Urli ; flore magno, undulato, obfolete incarnato
, umbone pallido , ampliflìmo . J. R. H. 121.
Vires: AJpiux hujus plantx vires , .emoliientes , edul-
cora n te sa tq u e coufolidantes , feu vulneraria: prxdicantur;
Hujus rolla vel in. decoótione, vel cataplafmatis fonnaj
ufiirpantur.
- G I N U S^: - V I I I .
Centaurium minus T . , Gentiana Cent aurium L . Ital. Centaurea minore. Gal, L a petite Centaurée.
Lantx genus flore mqnopetalo', infundibuliformi ( tubo’ ’ abitque in fruótum , feu capfulam, nunc oblongam , nunc
P imperforato, limbo quinquefido , plano ) ex cujus
calyce quinquepartito furgit piftillum ( germine oblongo ,
cylindraceo, longitudine llaminum, fine ftylo , fed ftygmate
duplici, ovato ) quod infimam iloris partem periodit ,
fubrotuada.ni, in dtias partes dehifeentem, bilocularem
( unilocularem ex Liu. in gen. pi. 236. , fed hanc Gentianæ
aceenfendo niniiam fpecicrum confufiouem c réâ t) feminibus
foetam pluribus, exiguis : Planta pentaudria eft :
O uiya-
(1) Append, ad mat. med; Geofir; & Tournef. Hifloire despi., qui naifient auxenvirons de Paris.