plantas folas comedunt, parantut? Quanti denique ufus funt
multarum arborum ligna? Nec sdificia conftruere lic e re t; neque
diffita, aut intermediis maribus fegregata lo c a , curruum navium-
que ope adire poffemus, nifi fummus omnium rerum Auftor it-
gnorum ufum nobis largitus fuiilet; ut taceam permulta alia.
Quum igitur humano generi adeo profunt Vegetabilia, in eo-
rum indolem inquirere non minus utile, quam jucundum mihi vi-
fiim fuit; e t quidem eo magis, dum vix dubitandi ratio adfit,
quin, plantarum oeconomia melius peripedla, certiora exinde dedu-
ci poilent principia, quibus ducibus in plantis colendis feliciores
fiepe eifemus ; adeoque Agricultura prafertim non exiguos exinde
caperet frudlus.
Q u a cum perpenderem, dum fpecimen quoddam Philofophi-
cum fcribendi officium juxta confuetudinem Academicam mihi in-
eumberet: non ingratum prorfus argumentum eligere, nec inutilem
navare operam mihi videbar, fi in fabricam et funftiones ßngula-
rum vegetabilium partium inquirerem, earumque hifioriam et con-
templationem confcriberem. Atridehat mihi et ideo haecce materia,
dum, licet fcienda naturalis hodie tantopere seilimetur , et:
quotidie navis tentaminibus perfi'ciacur, vegetabilium tarnen Phyffi-
o lo g ia , quse illius non infirna pars fit habenda, tnmdiu adeo-
foit neglefta, ut illius pomoeria a recentiorum Phyficorum per-
paucis, e t , quantum novi, a noftratium nemine ’fuerint extenfa ;
nec earum fabrica hodie vix melius cognofcitur, quam quatenus
G&ewius. et Malpighius earn jam preterite feculo detexerint, ec
in vaflis fuis operibus deferipferint. Quapropter minus me dis-
pliciturum putabam , cum in bancce Phyfices partem inquirerem,
quam fi narrarem e a , q u e omnibus feiende naturalis cul-
toribus funt cognita.
Perlegi itâque primum auftores mox memoratôs, ut et reli-
quos recëntiores, fi non omnes, faltem pfiecipuos ; led dum
eos de interna plantarum fabrica adeo difiènrientes repèfiêbam ,
ut f e p e , quid de ilia fentiendum, prorfus nefeirem : ipfe plantarum
internant fabricam primum in arboribus, indigenis fere omnibus,
deinde et in permulds reliquaruffl plantarum oculis arma-
tis indagavi, donee, qusnam in univerfum fit vegetabilium interna
fabrica , autopfia efiera edodtus. Deinceps ad indagandas
funftiones partium plurima expérimenta inilitui; eorum, quae ab
aliis inftituta, et confcripta reperiebam, pleraque reperii ; et quatenus
hifee mediis vegetabilium fabricam , et oeconomiam in
dagare potuerim , confcripfi. Verum quamquam tantummodo
e a , quse vegetationem plantarum fp eftant, (relifta earum frufti-
ficationis et generationis hiftoria) pro hocce fpecimine edere animus
eilet, in tantam tarnen molem prater exfpedlationem in.
crevit illius contemplatio, ut illam integram pro fpécimine Aca-
demico edere confuetudini incongruum fuiilet; quapropter tantum
e a , quse de motu fluidorum in plantis confcripferam, hie exhi-
b eo , præmiiTà earum fabrica, quatenus hsec ad rite intelligendam
illius contemplationem cognita requiri videbatur. •
Reliât ifaque materise, quam jam erueram, pars longe maxi*
A 2 ma,