IX D I S S E R T A T I O
rant, et exfpiranc, ac aniraalia pleraque , qu® pulmonibus gau-
dent: dantur tamen nonnulla, qu® cum plantis haud diflimili mo-
do refpirare videntur; Infedta Icilicet, qute perinde ac plant® pulmonibus
funt deftituta , fed peculiaribus vafis aeriferis , quse et
rrachete dicuntur, plantarum inftar inftrudla funt, et aerem ports,
in corporum fuorum fuperficiebus apertis, qni ftigmatum nomine
veniunt, attrahunt, veluti in plantis acrem foliorum fuperficiebus
attrahi, experientia docuit.
$. XIV.
Nec unice eatenus analogica eft infeflorum et vegetabilium re-
lpiratio. Ipfum enim aeris in tracheis motum haud prorfus diflimili
ratione peragi, fumma illarum fimilitudo indicat. Nam in in-
fedtis, perinde ac in plantis, ex fibris (piraliter circumvolutis con-
formatas efle tracheas , armatis oculis apertiflime confpicere licet.
Qusenam vero fint ill®, qu® omnem aeris motum in plantis et
vegetabilibus abfolvunt, cauil® , haud facile ita probari pofle vi-
detur, ut dubii nil remaneat. Tracheas-tamen alternatim contrahi,
et relaxari, et aeris, qui illis continetur, motum inprimis hac ratione
p e ra g i, fingularis illarum fabrics fuadere videtur. Alterna
tamen aeris- in tracheis condenfatio et expanfio, qu® mutato gra-
dui caloris aeris atmosph®r® eft congrua, hue fine dubio et fuam.
lymbolam confers
Quum itaque relpiratio plantis non minus quam animalibus ne-
eefiaria f i t , eaque in nonnullis animalibus non prorfus faltem diver
B O T A N I C O - M E D I C A . 3
verfa ratione abfolvatur, verifimillimum mihi videtur, illam in utris-
que fimili ufui infervire. Sanguini animalium certas ex aëre par--
ticulas in pulmonibus immifeeri, omnes fere recentiores Phylio-
logi ideo confentiunt, quia pleraque animalia, cum eundem aërem
fepius infpirant, non diu vitam fuam protrahere pofle, experientia
didicerint. Quod cum in plantis pariter habeat locum (§ . XII)
nulla, me judice, adeft ratio, quo minus et plantarum fuccos ex
acre quidquam attrahere, concludere liceat (a).
§•. X V .
Nullis vero funftionibus vegetabilia et animalia magis conve-
niunt, quam ill is , qu® ad generationem Ipeélant. Plantis enim
®que quam animalibus fexus diverfitatem competere , quis dubi-
tat hodie , dum plurimis obfervationibus et-experiments conftitit,
plantarum femina , qu® cum ovis animalium funt comparanda ,
nunquam fieri matura, nifi mascülino femine , quod polline an*
therarum continetur , imprsgnantur. Nimis cognita vero , me
judice,. eft fexus plantarum diverfitas, quam ut illam prolixa
partium genitalium deferiptione comprobarem. Nec difpar ad-
eo eft ratio , qua fernen masculinum in muliebria plantarum per-
venit ; intumefeunt enim non tantum genitalia utriusque fexus
plantarum , perinde ac animalium , quo tempore, masculinum lemen
foemineis genitalibus impertiri defideratur: fed etiam lemen
B 3 masfa
) Hiric hortulani hybemacula fiepe aperire tenentur, ,ne eundem -
aerem diu contineaut.