2 Ò FI l . I C E S .
Ñeque í()iQ6ii iDiiucuiOrcs simus. nunieris doq mmisiii IkIqiq ItsbcDcliiixi cssc^ ciim pdruui coQStct
(juid ex quaque teiTis parte accm-ate esploratum sit; dciocle quanta plantarum copia atlhiic bolaoicorum
cliiigentiamfugeritj denique an omnes plantarum tribus eadem oblÍTÍone premantur. Ulcunqiie
sit, eliam si ipsain veritatem attingere non valeamus, id certe liquebit, numeruin specierum saltern
liaud minorem esse eo, (juein ad miseri mus.
PlanU-e phanerogamx- Amer¡c;i: xquinoclialis, quamvis a plianerogamis orbis antiqui prorsus dillerant,
tamen in p a r t e septentrionali Americajpermullacexdem inveniuatm-, a c in Europa et Asia boreali. Quare
•verisimile videtur, orones cont inentes versus polum arcticum quondam conoesas inter se fuisse, et mirari
aliquis possit, lam paucas íiJices Europa-as i a Canada, Pensylvania et Nova Calilornia provenire. Vis
enim occui-runt 6—10 species, ut Opliioglossum vulgatiim, Polypodium calcareum Aspidium tbelypteris,
A. cristalum, Pterisaquilina, cat; sed in Europa quoque universa non ultra 70 íiJicum species
spante sua proveniunt.
Polum antarcticum versus, fiiices, in extremis contineulibus vigentes, vel niagis diversx inter se sunt ,
quam qny; in zona temperata boreali inveniuntur. Laudare fere solas mibi coniigitDavalliampiimalam,
f|iiani in regno Chilensì et Insuìis PbiJippinis crescere ferunt, et Osmundam barbaram, qua- in Nova
HoUandia et ad promontorinm Bon.-p Spei nasciiur Quo magis mirari siibit, Aspidium aculealum,
quod unum inter veteris orbis lìlices plerasque zonas peren'Ct , ab Anglia per Atlantem montera us<jue
ad ultimam oram Africa; australi« fusum , in America adbuc baud repertum fuisse. Cum Phleo alpino
et Alopecuro alpino, Europreis plantis iìlis, Botrychiilln. Lunaria , per totam Germaniam volgare, ia
insula Tierra del Fuego ' rupes contcgit. Ncque aliter Flymenopliyllnm tunbridgense ^ in Nova Holl
a n d i a , Hibernia, iVorwegia et Italia viget.
Unica pianta ex iìlicum familia , quie in utraque continente, in zona cum ton-ida, lum temperata,
in bemisplirerio boreali et australi invenitur , nimirum in Anglia, Jamaica et insala Borbonicp, est
A d i a n t um Copili US V e n e r i s , jam Hippocrati, Theopbrasto et Dioscoridi commemoratum\ Nist lamen
quis suspicetur, sporas bujus Glicis, iapidibus adha:reQtes, quibus aqua percolatur , una cum iis per orbem
dispersas fuisse.
Adliuc non liquet, ntrum nllie filices in tractu xqiiinoctiali utriusquc orbis eicdem ioveniantui-. Ab
auctoribus tria dumlaxat exempla laudantur, nimirum Aspidinm punctulatum, A. coriaceum et Asplen
i um monanthemum, qii» in insuiis Anlillis, in Peruvi® Andibus, in Guinea , Nova Ilollaiidia et ad
promontorium Bona: Spei sponte sua. crescunt. Addenda sunt Asplenium falcaUim et Blecbnum caudalum,
qua; in America meridiAali et^n insuiis Magindanao et Zeilona; provenire dieunt. Sed dubi to ,
u t r um de iis tantum eonstet, quantum Bodycbium Lunariam ad Terram del Fuego et Hvmenopbyll
um tunbridgense in Nova Hoilandia nasci.
Ex omnibus Clicibus adbuc cognitis, plus quam dimidia pars specierum ad quatuor solum genera
p e r t i n e t : nempe ad Polypodium, Aspidium, Pteridem et Asplenium. Qu.-cdam formaj , ut Meniscii, Anem
i x , Hydroglossi, Werleositc et Scliizea:, piagte xquinoclioli fere peculiares esse videniur : omnia genera
zona; temperata; borealis eliam inter tropicos reperiimiur. Orbi novo soli nulla genera lilicum
p r o p n a sunt, quorum p li a n e rogamo r um complura laudantur, ut Cactus, Calceolaria, Alstrccmeria ,
BromeJia , ca;t. Nam Polyboiria;, Molinia- et Maratti.-e species tam paucx adbuc innotueruni, ut admodum
verisimile s i t . alias eorundem generum speeies quondam in orbe veteri repertum iri.
Füices, in zona boreali sub umbra depress®, in plaga a-qui no oliali in arborum altitudinem emicant,
quo fit, ut proceritate elvennstate fere cura Palmis certent ». Filices ilio: arborea zonse torrida; prtccipuo
ornamento sunt, et peculiari locornm aspect« reique novitale viatorem perculiunL Scriptores
giieci alque romani, quotquot de re herbaria egerunt, sccpe referunt .qux planile, in Europa per buinum
fusB2, sub ferventiori calo a r b o r e s c a n tQu o magis mirari licei, pbytograpiios veteres nuliam
(ìhcuniarborescentium mentionem fecisse, cum ex Megastbene, Aristobulo etNearcl io, inter miracula,
quibus India; .Elliiopumque Iractus scateaat, arbores memorenl. quarum folia non minora clypeo
s i n t , ficum ex ramis radicantem « e t palmas tanice proceriiatis, ut sagittis superjici nequeant K Tbeo-
• Nephro.!. Dryopteri». Wichaux. ( Wíüd. ,p. t. S. p. :
• Jiohrl Brovvn, C«. Ilrmarh on lite Sor„nj- o/Tfrr,
.56.)
' !.. p. e,.
> Sprenge!. Hist. rr¡ In
' Jam Mülliiolus Cyalli
i">S. 578.)
T Sic riiiiius de ^ttllva nfricana, lit,
• Slraiolib. XV. ed. Oxüii. 1807. l.
. HU. lib. 7. c. ^.{Solin-Poljlùu.
I. I. p. 43, to8 H 192.
arborenm insuJorum Antiilnrum m'iranilan p/imlai
F I I . I C E S . = 9
lilicum octo aul decern
pbra.stus, Dioscorides ' et Plinúis • cpi priorum vestigli« insistit
«pCL'iesbcfbaceasrefert, bina cubila neqnaquam excedentes. Quin e
q u i d am per Indum aliata^ innotuerit ; tamen non proceritatem Irunci, sed vim libidioem
memorai. Piertdes sivefdices a r b o r e s Romanis et Gra:cis p iane ignota- fuerunl ; vel quod in India, Alexandri
quamvis Eresio pbi losopbo iìlix
arm is pate facta, aut in jElliiopia et Libya, mercatura; causa peragra lis , nulla; inTeniuntur ; vel quod
auolores , ut priscis bominibus mos e rat , plurimas plantas neglexerunt, qua: neo fructuum suavitatc ,
nee fragranlia ligni, nee virlute quadam medica insigniunlnr. Primam nientionem fUicum arborearum
fecit Oviedus, Hispanas, in lo c u p i d i s s ima historia India; occideotalis ; ' nam Tragi filij: arùorea
BÌbil aliud est, quam Asplenii septentrional i 8 nostratis varíelas, solo fertiliori innascens.
Linn.-ci aitate vix 4 filices arborex et 11 palmarum species erant cognil» : Lodie jam superiorum
25, pnlmarum 80 innotuerunt.
In America ; Cyatbea speciosa, C. arborea, C serra, C. muricata, C. multiflora,
C. villosa, C. aspcra , Pieris aculeala , P. villosa , Meniscium aibor
e u m , Aspidium caducum, A. procerum, A. roslratum , Asplenium
arboreum, C£et.
Ill Nova Ilollandia et insuiis
Oceani Pacifici :
III Africa australi et in insuiis
Borbouia; el Mauritii :
Cyatbea aflinis, C, medullaris,
squarrosa , D. antarciica, ext.
C dealbata, C. extensa, Dicfcsoni
Cyatbea excelsa , C. g lauca, C. riparia, ca;t.
Filices arborece in India orientali, in Cochincbina, in insula Madagascar et ad promontorium Bonx
Spei provenientes , baud accurate adbuc descriplie sunt. Aspidium arbuscuJain , Lomariam Boryaoam ,
Polypodium rhizocaule, P. pruioalum, Pteridem marginatam, cxL pnclermbi ; quia caudicem v'el «canden
tern , vel subaiboreum et caulescentem, vix 5—4 pedalem babent. Ex (¡uinque specicbus fiJicum
arboreis, quas primus cum Bonplandio vidi, Cyatbea speciosa formosissima est; quippe qux trunco aS
pedali gaudeat-Eandemproceritalem C. excelsa Ìnsula; Dorboniic at l ingi t , auctoribus aculissimisUuPelit
Tbouars et Dory St.-Vincent®.
In universum, planta; plagx xquinoclialis versus polum antarcticum longius progrediuutur , quam
versus polum arclicum , quod adversan videtur opinioni recepta; de majore frigore bemisphíürii australis,
In America et Nova Hollandia filices arborex vix Iropicunx cancri excedunt, cum palma qua;-
dam (Cbam,Trops palmetto) usque ad Carolinam, vel latiludinem 3? graduum , procedat. In Jiemispbicrio
australi Dicksonia antarciica, trunco triorgyali a celeberrimo Labillardiere ^ dcscripta ia
Insula Van Diemen nascitur; impo alia species Dicksonix, Jaliludino australi 46 g raduum, in Dusky
Bay Novx Zelandix inventa e s t ' , ubi in parallelo, qui Lugduno in Gallia respondet, Epidcndra« et
Dendrobia m arbores ascendunl, flor.i; a^quinoclialis pivcsianlissima decora. Qu® omnia eo majorem
admiralionem movent, quod ex observationibus navarcborum ìllustrium Cookii , Entrecasteaux et
Flindersi liqueat, tempcraturam m^diam annuam zoa^z yix 10 gradus Reaumurianos otiingere
Sed magna aquarum vis in hemispbwrio australi ruslivos ardores temperai et frigus by emale frangit.
Ila per totam ccstaiem fere qxiotidie nix fundilur parallelo australi 62 et 53 graduum , qui, in beniispba
no nostro, Berolinensi par est, et rarissime adscendit ibermometrum ad 90 mensibus Januarii
et Deeembns ^ Eliam latitudine australi 4 2 - 4 3 graduum, oblibem et ventos apol o anlarcticospiranl
e s , estates v,x cabdiores sunt , quam in devexU Alpium Helvelix : at contra ejusmodi aíslales hyemes
exc.p.unt temperallores, quam Romx reperias. Ciar. Labillardiere " ad insulam Van Diemen,meridie
ibermometrum omnino ad i a - , 4 gradus , mensibus Janiiarii et Februarii . ascendere vidit, qiium
• D<W.I¡b, IV.,!. 186-183. ed.Sarroc. >Ì9«-P- 5.a'.
• íím. lib. XXVI I , 5 5 . Suida, ed, ,6,5. Ji, p.
' •n-foj.l.r. lib. IX. C.JO. ed. BodiTus. 1644. i,g.
• OWrio, hi,ioria,UlasI„dia. . 5 3 5 X C : ay
y niuj altos. Pop la uiayor parie crian cn laj sierras •
• l^oyagf amiu¡ d'^/riqut. I. I. p. ,79.
' j\ov¡e Nollíndia plani, jp. I. |I. p. 100.
' iloicrt Broivn , Gtiterjl Rcmarlri, p. Sj, Aniiciisrn
pars, 1. p. aj.) rimcJamcula jetil Geographin: planlnri
' p'/aj« ol Eilr«!«. dc Magüita«. ,787.p.3oo. ritmh. ForU.r-s Oh » „„
bclcelios que yo cuenro por oriol« ¿am gru««« c
les (Jojide ay agua. (Cyullica arborea?)
auclor .n I,oc opúsculo ac in moiiographia Troterrtim (
qua: in licmispliajrio aujlruli provcniunl.
yoj age Jc _d'Eilre, I. p. iC5. FUnicr-, Voj'agt I.
Nov. On. ìtSpec. Tomos I.