augurar u , II Ep. I. II Ep. J. V Ep. $. de honorìbus Ver-
ginio, Spurinnae, Cornuto kabitis, aut I Ep'. io. de Eu-
phratis laudibus, et de innumeris aliis rebus hominibusque
difputar. Non ille fat habet, more quorundam homiitum,
verbis honorificis et eleganribus explere epiftolam , fed rerum
fententiarumque tatn multitudine, quam grauitate, pro-
defle vult et deiectare. Habent ergo ftudioii, quibus attente
cognofcendis ingenium fuum rerum vtiliifimarum icieii-
tia alant, difcantque, quomodo res quaeque, quam vita
communis obiieiat, fpe&anda et in vtilitatem vel noftrani
vei aliorum conuertenda fit. Iam fi quis plures ex eodem
genere epiftolas coniunctim fpetlet, vt, quibus commendan-
tuc amici, aut quibus viri doéli extoliuntur, in quibus omnibus
maxima varietas reperitur, non poterit non fcientiam
Piinii numerofam admirari.
Sed omnium rerum longarum venir fatietas. Hinc
fermocinantibus quoque commendandumeft breuitatis itu-
dium. Cicero, Anìtnaduertendum eft etiatn, inquit, qua te-
nus (quousque) fermo delectationem habeat, e t, vt iticipiendi
ratio fu e r it, ita fit definendi modus. In hanc iegem faepif-
tìme peceatur in congreifionibus et circulis homiilum. Quo-
ties ad naufeam eorum, qui adfunt, rem vel breuiflìmani
impedivi vaudimus verborum ambagibus digreflipnibusque
ineptis, vel leuiflìmam per longius tempus protraili. Qui
eo vitio laborant, iis multum proderit epiftolarUm, quas
Plinio debemus, lectio. Etenim cum ex ipfa earum ratio-
ne, rum ex locis nonnullis, quibus longitudinem fuam ex-
cufat , vt V Ep. 6, 40 fqq. vbi nimius fere eft in hae re,
eum intelligimus fumma follicitudine cauifl'e, ne importuna
quadam et inepta garrulitate amicis crearet moìeftiarm
Quamquam igitur, quod paullo ante monuimus, res propo-
fitas in omnes partes verfat, numquam taraen fere breuitatis
legem violai.- Eft ei incipiendi ratio, eft definendi
modus: non facile aberrat ad alia, neque adeo eft, cui* re-
vocet orationem ad propofitum. Miifis longioribus praefa-
tionibus, ftatim irruit in rem. Adfumote in confihum r-ei fa miliari
s , vt Joleo. — Suades, vt biftpriatn fcribam, et Jua,
des non folus. — Nefcio, an vllum tempus iucundius exegerim,
quam quo nuper apud Spurinnam fu i. — Tr.iftijjhnus bàec
tibi fcribo. Fund'ani 110f r i filia minor eft defuncta. Tum
negle&is omnibus aliis, propofito ita immorat.ur, vt ne la-
tum quidem vnguem inde recèdat ; et deleslu potius, quam
multitudine verborum, vim fententiarum et perfpicuitatem
adiuuat. Nihil igitur in bis epiftolis réperies, quod demi
aut velis, aut pofiìt: quin adeo multa, occurrunt loca, in
quibus verba paene fingula pondus habeant^ vt ad IV Ep.
w. et alibi obferuauimus. Sernper certum finem fibi pro-
pofìtum auftor habet, ad quem fingula exigat, metiatur,
ppnderet. Si vllo loco ternari ad longitudinem orationis et
fèllicitari poterat, certe id fieri debebat in defcriptione incenda,
quo Mifenenfes excitabat e fuis, fedibus et territa-
bat Vefuuius. Quam multa enim miranda credibile eft in
tanta omnium perturbatione, in tanta montis vaftatione
‘àçcidilTe! Ex omnibus illis nihil Nofter, propofiti tenax,
nifi quod ad fe et màtreni. pertineret, decerpfit. Quamquam
quid fingula exempla colligo ? Nulla fere epiftola eft,
quae non exempli loco bue adferri poifit.
||t Nihil dicam de ordine praeclaro, quo cuiusque epifto-
lae fententiae, aliae ex aliis aptae et nexae, decurrunt,
pàflimque ipfae fua fponte fub finem reuoluuntur ad caput
rei in limine propofitum. Ad alia praeuertamur. Qui vbi*'
qüe doctrinam fuam oftentant et crêpant, ii mólefti funt
aliis, ipfique vanitatis et ia£lantiae circumforaneae fubeunt
crirnen. Multum contra vel fuauitatis vel lucis fermonibus
fuis adfundunt, qui opportune nonnulla promunt et'difpen-
famt ex eruditionis fuae copiis. Non male Britannus qui-
d#m illuftris 'filium iubet eruditione perinde vti, ac horo-
logio. Plinius quidem longiftiine abeft ab ilio vanitatis crimine.
Parce, nec nifi fuo loco, vel ex hiftoria literaria
anecdota quaedam , vel poetafum veriìculos adiert, quibus
fua illuftret, confirmet, ornet. Cum IV Ep. 5. Sparfo
barrare vellet, orationem fu^m, quam reckauiffet, cum
ortmiilm adfenfu efie auditam , argumentum • illud egregie
orn^uit e o , quod de Aefchine, Rhodiis fuanx et Demo-
fthenis orationem recitante^ traditum erat. Plurimum
fuauitatis addidit •ì Ep. 7. fed illa fere' omnis nititur duo-
bus, verfibus Homeri , commode et ingeniofe in .rem prae-
fentem translatis. Cupiditatem fuam fcriptis inclarefcen-
m vna cum imbecillitatis fuae fenfu, non poterat V Ep.
SKpicundius declarare, quam verfibus VTirgilii ibi appolitis.
" I^ e g ie V Ep. 19. excerpiìt illud Homericum, pater tatn•
<ìùam mitis erat. Placet, ; quod IV Ep. i l . Veitaiis , in cu-
bieulum fubterraneum delcendentis, pudorem verbis Euri-
piuis expreflìt j nec male ibidem Herennii ìnfignem in dicen-
dof breuitatem compararne cum Antilochi Homerici praecifa
narratione. Neque ea improbabis, quae I Ep. ig. IV Ep.
tÜ y ^ Ep. g. et alibi e * hoc genere leguntur.
Bepigmor eft in talibus promendis, quando de rebus àd lite-
ra^im ftudia pertinenribus dilputat, vt I Ep. so. vbi tot
loca poetarum cumulata multum, valent ad vitandam difpu