I
lili:.
fi;
..ji
i.il il. ili ''
¿ i l . , . !
lillü
I
!i! '! !J'
ì :
6 D E S C R I P T I O
D E
D A N U B I I
E T H Y M O.
D E
C^TIO MONTE.
NEC NON DE VARUS
P R O V I N C I I S
E T
R E G I O N I B U S ,
Q U ^ CIRCA IDEM FLUMEN EXISTUNT.
Ihi de Danubio diflèrenti, haud abs re videtur paucafaltem
verba de nomine facere : inftituti enim ratio noitri non patitur,
ut longum de levi re fermonem habeamus, & jubet, ut
in magis neceiTariis jam propofitis inûftamus ac immoremur.
Danubii Ethimon abEuflathio quodam in comentario fuo
in Dionifii Gcographiam ponitur.
Qui modo a nobis Danubius fcribitur jin antiquis Infcriptionibus ac Monetis exilât
Danuvius. Ortographia h^c obfolevit jampridem , communiterque Danubius
dicitur. Et? quam vis idem a Germanis Tom, zh ììungaùs Donara, a Turéis
Duna dicatur, vocabula tamen hxc idem fonant, Danubiumquc iignificant,
qui pro variis Incolarum linguis divcrfiroodè pronunciatur.
Quod magis ad rem noftram facit, Fluvius idem modo fub Danubii, modo fub
litri nomine venit, pro diveríis, quas alluit ac proeterkbitur, Rcgionibus. De
difcrimine agunt Pomponius, Ptolomeus, Plinius, fed prse omnibus Strabo, cujus
ego fententia: calculum libens adjicio. Et revera oequius videtur exprimere diP
D A N U B I I . 7
crimen inter Danubium, òcliirum, natura fejun£tum ob mutationcm motùs, latitudinis,
& gravitatisi cìim Danubius violento identidem, ac rapido motu eíFeratur,
a Cataraâis autem egreiTuSj una cum litri nomine gravem quoque fumat
motum, in lato alveo, necadmodum declivi; qu® porro circumilantise a Danubio
fecernimt litrum.
Deveniamus nunc ad propoiltum noftrum: Ôc,quoniam Danubius examinatus a
nobis, exordium fiimit a Monte Coetio, nonnulla de hoc Monte dicamus.
Möns iíle Oetius, qui fuis radicibus portiunculam ripaî Fluminis ftemit, ab antiquis
Geographis defignatus fuit limes inter Noricuni, ôc Pannoniam fuperiorem»
noviflimè vero inter Auftriam fuperiorem & inferiorem. Hîc gloriolìflimum fe
jure oílentat, quòd fub dorfo viam ftraverit LEOPOLDI & integríE Clirillianiratis
exercituiad Ottomannam aciem delendam, quoe prfecipiti fuga Viennenfem obfidionem
dcferuit; undc profperoe Turcarum res coeperunt labi Sc corruere, qui, ultra
fa^cuJum, quot pra:lia tot vidtorias annumeraverant.
Quia vero noítrum Flumen, priufquam ipfam ingrediatur Hungariam, in parte
AuñriíE infcrioris fe prxbet confpiciendum; de hac Provincia, ejufque & Hungnrix
limitibus, pauca in prxfentiarum príemittenda exillimamus.
De AuftriiE autem origine multa diíTerere; íive quòd, pulfis ad Anifum flumen
anno 791. Francorum, & ipforum Teutonum robore fub Carolo Magno Imperatore,
Avaribus, Hunnis, Slavis, adeoque limite ilio Orientali longiiis promoto, Terroe
tradusifte, Auítria, OßriÄ, five Marchia Orientalis dici coeperit, hancque digninitatem
htereditario in Pofteros jure primus fít adeptus S. Leopoldus ex iliuitri
Comitum Babenbergenllum ilirpe oriundus; &cùm Mardiionacus ifte non adeo
ultra Coetium montem eo tempore fefe extenderit, eundem, poit geminas clades
Scephano II. Hungariaì Regij fines fuos infeftanti, inflijas, ad hodiernam
amplitudinem in ortum ipfe produxerit; quòd que idem Marchionatus a Fridenco
I. Imperatore, poftmodum anno i i j6. in Ducatum fit eveéhis; & defunélo
fme Liberis Friderico fecundo Babenbcrgenfì, Ducum poliremo, a Rudolfo J.
Habsburgenfi, Imperatore, jure armorum fit occupatus, indequc a Seremïïimâ
Domo Auilriacà ad hoc ufque tempus gubernetur ; prolixo difcurfu recenfere,
noilri nec eft inftituti, nec Hiftoria: defunt, qux iila copiofiflìmè référant.
Auftrix pars haîc, qux a Monte Coetio ad Hungariam ufque porrigitur, Pannonice
fuperioris olim pars erat, a qua utpotc in anguilius fpatium rcilrich, &
Hungarian nomine nunc appellata, modernis temporibus feparatur, fluminis
Leyta; parte , qua: eil inter Neuftadt, & Territorium Edemburgenfe, ubi limites,
a diftoflumine defleélentes, parum infra Pagum Wolfilhal, Danubium
noftrum attingunt, & ad alteram ejus ripara transgrelîi, penes arcem Hungarix
Davanis, juxta Markam Flumen, continuantur.
Ad hunc igitur terminum ufque, poftquam undas fuas devexit Danubius,
7om. I. D ac