I r v )
enim abed, quod aliquam ideam, lignum, vel chara&erem demonftran-
d? plant® non addat. Imo verbis ipfiilimis charaóleres depingentibus ufi
liimus f?piifime a Cl. Linngo mutuatis, quippe que definita, & in lucem
botanicam exaóliffime expenfa, & jam publici juris fa£ta funt, atque civi-
tate donata. Omnis enim operis cura ita eo converfa eft , ut lucidius
res appareat atque omnis dubii larva diflaminetur . Ad mentem quoque
ipfius Scriptoris, ut novis inventis icientia accrefcat, nova genera
in calce operis appofuimus in propria loca reponenda : Lanterna,
R u ellia , Martynia , Spermacoce, Bajella & Brow alita h?c fu n t. H?c
inquam, ne ad me rapiam,& mihi adfcribam qu? funt Linngi, qu?que
tantum operis commoditati afllgnavi . Mihi aliquem compilandi fem-
per abfuit animus. C?terum eöaem inftitutö, quo primus Tomus, re-
liqua in hoc noftro fategimus , nec minimum quidem a preleóta me-
thodo profilientes, vel ialtem fuit animus .
Iter hoc unum tenentes inc?ptum, qu?dam infuper monuimus de
plantarum virtutibus ; ut juvenes plurimi promiflàrum virium cupediis de-
liniti rem botanicam alacrius inirent: nam iis materiam Medicam confu-
lere non femper eft commodum. Igitur quare noftr® culpantur cur®,
ac bonus ifte juvandi animus? V el nonne ufque faftidimus aquas ho-
niinum querelas, qui in hodiernos Scriptores quotidie animadvercunt
acriter, quod de rebus naturalibus agentes nihil aliud exhibuerint, prater
Indices ; & OnomaBica quadam, prateritis omnino viribus aut ufi-
bus ad vit® utili’tatem accommodatis ? Cohibeamus calumnias iftas, &
Majorum exempla íequentes demus quidquid vel cafus, vel prudentia
fuppeditaverit : nifi utile efi quod fa cim u s, Bulta efi gloria. (a) Videlicet
Artis Patres & Principes id confequi fategerunt. Hippocrates ille
Medicorum prudentiffimus nonne in fua icripta contulit quidquid Gra-
cis magis exploratum fuerat de ufo plantarum? TheophraBes nomine
Tyrtamus eloquentiflimus Ariftotelis difcipulus, Apule ju s , JEmilius Ma-
cer, Diofcorides , Plinius , Apollonius, Rufus, A etiu s, aliique qui de
Plantis diflèruerunt, de earum viribus pracipue fcripfèrunt. Hinc Attains
Philometor Pergami Rex , qui moriens h®redem reliquit Populum
Romanum, laudatur a Plutarcho ob diligentiam in re herbaria ad phar-
maciam ipe«ftante ¡ a'ría.rQ. ¿ í/a^uuVa/) éxtívíví tú tpapnamSup BoraWr. (b)
Id vero ita agere conati fumus , ut neminem Ledtorem exigui
temporis jaóhi p?niteat, vel t?deat . Videlicet multi in rimandis plantarum
viribus multa exeogitarunt : Signatores externam proiecuti funt
fignaturam florum ; & idcirco lúteas plantas (c) in luteo ilio morbo
i<itero adhibuerunt ; rubras (d) in dyfentheriis & fanguineis fluxibus .
Crollius, Heivetius , Etslerus , Eabricius, aliique confoluerunt plant®
figurarti in fignandis ejus viribus : hinc Aphrodifiacam vim Orchidi ,
cordialem Anacardio orientali, peiStoralem Pulmonaria , Se alexipharmacam
(a ) Phadr. lib: I I I . f i j . , ■ f (bj Tlut. in Demetr.
(c) Crocus , Rheum , Curcuma , Chelidonia, Se fimilia. De Idlero Auripiginento curato videfis Epa. f il .C .D .¡ .a f i .
(d) Lapathum Sangtiineum, Tormeutilla, Sauguis Draconis, Terra Cateen. & c .
( V )
macam in morfus vipéreos Echio tribuerunt. A t vero habitus plant®
quam parum reipondeat fuis virtutibus facile eft videre in fpeciebus
Geranii, Aconiti, M alva, Althe®, Betonica, Alchimill®, Paftinac®,
Groffulari®, .& Cicut® foliis. (a) Mirto Bondefiein , Poppen , Turnei-
ferum , atque alios Aftrologos plures ineptis ineptiores , qui influxus
nefeio quos aftrorum in certas plantas bariolati funt . Hinc ftatuta
quædam horæ momenta in præcipuis quibufdam anni diebus vulgo
uiquedum pradicantur ad legendas plantas aliquas admiranda virtutis,
& paradox® . H æ c , aliaque ancipitia haud nos tenuimus itinera—,
adeuntes vires herbarum . In conjeiStandis viribus hifee laudo fyftema
Rail ; & miror illud fapientiffimi Linnçi . Sed qu® porro prudentia
eft hypothefeos fortuna credere, cum uri experienti® confilio poífis?
Et re quidem vera Barbari , animadvertente Brunero, plus contulerunt
ad augmentum Medicina, quatti omnium ætatum fcholæ (b). Non-ne
a Barbaris habemus quidquid hodienum melioris habet Materia Medica
? Opium , Chinant , Ipecacuanant, Rheum , Senam , Contrajer-
vam , Aloem, Guayacum , Symarubram , Pereiram , Caffiam , Poly-
galam, Tamarindum , Galbanunt , Camphoram , atque alia hujufmodi
? Hac in re igityr experimenta potius, quam ingeniuni profecuti
íuirhus , dummodo a fcriptoribus non dubi® fidei, emunâæque naris ea
fuerint relata . Ñeque vires more folito vel nimis improbavimus , ut
faftidiofi quidam feioli folent, qui fententi® rationem rogati obmute-
feunt; fed jus fuum unicuique nobis arriíit reddere. Eas aliquando dubias
reliquimus, aut penitus filuimus , dummodo certa earum ratio noru^
fatis adhuc conftaret; nam falsa feientia carere eft ignorantia quædam
tali doíStrina utilior. Qu® vires & herbarum ufus non tantum ad me-
dicinam fpe«Slantes, verum etiam ad artes , & Oeconomiam notata
funt. Ita enim utilitari undequaque confulere nifi fumus : porro labore
res confequi, nifi fint utiles, fluita eft gloria.
Animadvertendum quod deferiptæ vires non fpeciebus omnibus
illius generis conveniunt ; fed iili tantum primo loco pofit®, five_,
exprefl?, & fpecifico aliquo nomine defignat?. Donec res paflà fuerat,
vires defcripfimus genéricas ad minuendum memori® laborem : ideo-
que hafee, vel illas herbas diximus emollientes, cordiales , aperientes,
ftimulantes &c; alias vero fpecifice propriam, & germanam ejus vim,.
proprio aptam morbo docuimus. Non enim fufficit nobis feire plures
plantas dari venenatas ; fed præftat caliere, quid fpecifice ipf® va-
leant agere, & quibus mediis, five antidotis oppugnentur: alia enim-
medicamenta ei infundimus, qui opium voraverit, alia qui Hippomanen,
alia qui Boletos, alia qui Daturam, atque alia ei qui Aconitum come-
ferit. Quod exemplis a ferpentibus prolatis melius explicabat illuftris
Godofredus Dubois (c) : morfus enim Vipera: longe alia efficit fympto-
mata, quam Afpidis, Hçmorrhoi , N a ja , Dipfadis, Sepie , Crotalopbo-
Tom. II. d M
( ö) Lin. Crit. Bot. itfo. (/>) De Glandul. p. m, 149. ( f ) Differì* de Tania §• iv .