rì\ (a) atque antidotum morfus Crotalophori prsftantiffimum cft Seneca
Polygalas fpecies ; Najae vero Ophioryza, & ile de aliis. Non-,
ergo inconfulto ila tira culpabis , dum qu*dam invenies circa vires >
& proprietates plantarum Jpecifice defignata ; qua: res, fateor , longa
eft per individua ad docendum . Id fané non ad copiam & prolixita-
tem, fed ad opportunitatem egimus, ac ad averruncandam , quo plus fieri
licet, culpa; occafionem ab imperitis. Scilicet triftiflìmum non minus ,
quam veriffimum eft illud a Dare/io relatum (b) , medicamento prafitan-
tìjjtma in manu imperiti funt uti' gladius in dextrajurentìs. mi*
rum igitur quod Ezecbias Judasorum Rex fupprimi curaverit hbrutn
quemdam , qui oftendebat vires plantarum ? imperiti enim eo abuti po-
terant bona, uti perditi homines & fontes mala fide. . .
Quod adtinet ad Analyfm, quam faspius in calce defcriptioms plantarum
adduximus, non admodum moror. Ne a prasftabilita via ac pri-
ftina confuetudine defle£tere£lur, fecutus fui illuftrem & patientimmum
Geoffroy, qui multum, quam vis parvo emolumento, prò nepotibus in(u-
d a vit. Semel fi adduxerim illam a legaci Boldouc inftitutam , ,
de Boragìne ; ratione- diligentioris ftudii, curiofo Phyfico non inut-iiis,
id feci ; & iterabor quoties commoda res & occafió fe prasftiterit. Improbant
vero multi delicatiores forfitan, qui quidquid non fapit optimum, ftomachofi
ftftidiunt: improbant, inquam , talem Analyjìtn ad Plantas fuiflè appofitam.
Caufam ignoro"; nifi ea fit quod Ànalyjis parum, & fgpe nihil luminis
aftèrat in extricandis Vegetabilium virtutibus contra Chemicorum placita;
nam principiorum refolutio quandoque docuit, eadem Elementa, five_i
componentia , una proportione ineflè in BraJJica quadam eduli , atque
in Mandragora Venefica ; eadem in radice illa praetiofa Nanfi , atque
in Hepatia plantarum inutiliima. Qua de, re candide fallire fuerat D . Cho-
mek ìm tilìs & ìrrtius labor ; profitti tamen ad prajudicium doponendum
de vi Analyfeos . (e) Et revera longis, & repetitis pofthabitis nifibus ,
deferbuit jam labor Acadtpmìce Parijtenjts, cujus prteftantia membra Taw-
yy 5 Toumefortius, & Geojfroy inlùdarunt multum , ad rimandas tedlas
plantarum vires, juxta principia Chemicorum, & fu* artis ; donec lon-
go & falebrofo itinere fedi acquierunt , inutilitatem laboris fentientes.
Verumtamen haud nos adduximus Analyjin , tamquam rationem vel caufam
principem , unde emenda; fint plant* vires ; fed iis jam per expe-
rimenta probatis, ad cognitionem, & curiofitatem phyficam; Analyjin
retulimus ; qua; non raro etiam rationem habet cum virtutibus, proprie-
tatibus , fapore , odore, colore, aliifque phgnomenis plurimis vegetabilium
. ldque eo libentius egimus, quo levior videtur labor ille aliorum
grandes referre labores : tali fané ufura non erit incommodum , qu®qu?
ea f i t , mercem hanc comparare, qua; porro a Phyfycis etiam clarioris
nominis are multo venundatur, dum prgledlionum ratio id finat, fa-
libus urbanis magna minantes.
ENUME-
(a) Morfus Afpidis inducit fomnum , Ccraftis Tetanum , J (b) D e Ugno Colubrìno §. 2*
Vipcrx , Itterum , Sepfis G angrcnam , Dipfadis Po- J ( f j Hijl. Piantar p.m. 87.
lydipfiàm , Prafteteris tumorem.
E N U M E R A T I O ' P L A N T A R U M H O R T I R O M A N I
J U X T A M E T H O D U M T O U R N E F O R T I A N A M ,
A d d i t i !q u a varia occurrunt in Horto, L in n e t , Dìlleniì, aljorumqae receutìorum generibui, imo indieatis
generum omnium calycibus, éf? Jixualibut notti ad matorem borum dißinttionem,
Ó? fim ita tem .
C L A S S I S IL De Herbis, igfruticibus Flore monopetalo infandibuliformi, SC rotato«
S E C T I O , II.
D e Herbii fiore monopetalo Hypqcratertformi, cujui pißillum abjt in fruttimi t
G E N U S I.
Androface T . Androface
ANdrosace cft pianta: genus flore , corollam Iiabcn-
I te monopetalam hypocrateriformera, limbo plano
» laciniis ovatis quinquefido,, fa u c e co a£ Ia ..E x ca -
ly c e mpuophyllo , pentagono , acuto , in partes quiu-
que femifido furgit, g|^a^,.geriQÌacL.gl!gìl9^i;& q,uq4
'deinde abit in capfulam globofam, unilócularem , qufn-
quefariam apice d eh ife en te ra fem in a gerentem plurima
fubrotuuda, hinc gibba, inde plana • Stamina habet
quinque breviilìina, ftylum unum. ( 1 ) f '
1 Androface vnlgarjs, latifolia, annua. Alfine affinis
Androface d i£ lam a jo r . CV B. Pin: z y x . J. R. f i .
1 13 . Androface Matthiolì' altera /. 2?. 3. 30s. Androface
altera AJattbioli C iu f H iß . C X X X ly ,
2 Androface Alpina ^ perennis^anguftifolia , glabra, Se
multiflora 7 J . R. H. 12j .
Obf. Duo alia plantarum diverfiflima genera , idem
Androfacit nomen tenent. Illud a Diofcoride(2), & Plinio
relatum (3) , eft quidam herba in Syrite maritimis
indigena, juncum refereus ; alterum eft Fungi petrei
quxdam fpecies , herba AJbeßina, Se Vmbilicut Mari-
nui nuncupatum :(4>de hoc Morandus. Hfl.Ho tan.p.i.
Herba aliquid acre & adftrigens guffiu fapit. Iq-
Ifal. "*Androface Gali.
digena pra-'cipue nafeitur circa Thermas Badenfes, &
in Viennenfi Agro : Habitat etiam in Alpibus Lapponi*,
Ruflìx , ac in Rheticis, P yrens is , Carniolicis Se Hel-
veticis. ,n , 7
. . . . Sunt femina primula Verit.
Qualia dat j radix parva e/ì: banc Aujlria gignit"
Lattentet inter fegetes, ó * pìnguia lata,
‘Badcnfa tepida qua prabent. JBalnea Tberma -
Kuowlet. 34779.-
Androface vim habet diureticam , Se hydragogamj unde
facile prodeflè dicitur hy.dfopifis,. D e c o tìa , yelinfufa
mero podagrieis ea fotis commenclatqr . Vèrum; aui-
madvertendum, eft , ue nominis ainphibologia a feripto-
ribus induftà quandoquidem virium quoque confulìouem
pariat. Eténim h*c tria plantarum genera , uti nomen
idem Androfach, iìc etiam vires omnino eafdem habere
prxdicantur . Qua de rè verepr, ne primo pianta: generi a
Diofeoride relato ( Scriptorum omnium fané anteceflóri j
optimo jure mutuata: vires fint reddeud* . De hiftoria
Androfacis precipue fcripferunt ChciMaaus^uxbaus,
(5 ) 8c M e n iz e liu t. (tf)
G E N U S I I . •
Primula. Pórti T . Primavera. Ital. Primavere,. Ga li.
HOc Plants genus flmillimum admodum eft pra-
a Rajo , Parkinfonio, Se Lìr tneo . Nobis autem , duplicato.
diélo Androfacis . Differuut tamen ha pianta ',
quod Lacinia Corolla in Primula funt obeordata, &
obtufomarginata ; In Androface ovato oblongx, Tubus
in Primula eft Cylindraceus terminatus collo parvo
hamifpharico ; in Androface eft ovatus. calyce
obvolutus. Primula habet faucem corolla patentem ;
coarètam Androface ; Capfula Primula eft ovata , glo-
bofa illa Androfacis.. (7)
Species hujus pianta adfeptem ufque numerabantur
Topi. II-
( 0 Species haice plantarum, cuique generi fuppolitas , dc-
fcrìpfit D.Liberatus Sabbati, expertiffimus Romani Horti Cultos ;
quique. omnes atque generum iqones recenfùit, ac pingi curavi
t. co m
( ó X XX VII. 4.
(4) A Ciypeo virili ( grace «Vif i f <r«x*f), cujus formam refcrt
folij figura, nomenMndrofiicis obtinuit.
calcnlóV funt quatuordecim} quia more Tournt-
fotìì fuperius traduélo ,, varictatcs prò fpccjebus ad-
ducuntur. '
1 Priitìula veris odorata, flore luteo Amplici, J, R. ^ 3 ,
J . R. H. 124. Verbafculum pratenfc > odoratum.C.
P - Pin. 2 4 1 . Primula verii , flore flavo elatior.
Ciaf, Stip. 3 0 1 . Primula L inn. H . Clif. Svec. 161.
Roy. Gor. Leyd. prodr. 41 j .
2 Primula v er is , pallido flo re , elatior. Ciaf. Hift: 301;
A — - . J. R. H., ,»
(5 ) Pianta quadam dubia ad fua genera revocata. Extanc in
A d i. Acad . Petropoi. tom. 2.
(6) Tlìfforatù/tor rokCykwrtr xaSoAixof Deciti, alt.l-obf.l I .
(7) Verum frudfus fpecies quandoque variat in hac pianta, uti
Elatine , Datura, Ranuncnlo , aliifque plurimis. Quibus exem-
plis patet, figuram floris certiorem effe > quam frudus Linn. Vbil.
Bot. 177. Carabi. Verum & hac ludit quandoquidem, flaminibus,
& Calyce minus certior ibitl. 182.