C A P U T I L
Syjlema Nat. Obf, .in Reg. Lap. §. 7.
Ornne Quartzum (&Spatum<) efle petram parafi.
ticam, docet auropfia,-; generatur enim in cavo alio,.
rum Japidum & inde excrefcit. Ex aqua itaque ia
fifluris lapidum retenta , exhalationibus lapideis in>
praegnata., fortcetiam ab aëre adjuta, in fuperficiej
lapidis excrefcere incipit, & continuo augetur. h
generari putamus, In fluido aqueo primam perachmj
fuifle generationem , docent yegetabilia faepius in-j
clufa} obfervata & fedes,
§. I. Omne quartzum fpatum f ejje petram fi-
rajîticam docet autopfia, Parafitica ea vocantur natu-
ralià , cfùae immediate nunquam yel e terra :vel in
terra crefcu'nt, fed femper ex /aliis fuaiq petunt ori-
ginem, e. g. inter vegetabilia Vifcum , Epidendron ,|
Tillantia: inter ânimalia vero, .Vermes cor allia conJli-\
Puentes. Patella tejla orbiculflta; , altero margine gibba i)
Dentalia k ) &c. quae nunquam in ipfa terra, fed ini
aliis arboribus & animalibus habitant. Quartzum &
Spatum teandem etiam habent naturam, crefcunt enim1
non ficut alii lapides , feu per coadunationem parti-
jcularum terreftrium ; & dum purcr fine alia compofî-
tione reperiuntur s nunquam totos conftituunt montes,
II. Qenei
) Jt. Wefigotb. 171.
k) Ibid. 170.
J» IL Generatur enim in cavo aliorum lapidum &
inde excrefcit. Hoc quotidiana teftatur experientia ;
nam in inontibus tantum non omnibus , fiflürae, ut
in glacie intenûffima hyeme, funt valde frequentes,
quae faepe mora.&quiete inftar cicatricum ipfo monte
altiorum concrefcunt, dum materia cicatricis raro ea-
dem cum ipfo monte obfervatUr, fed plerumque aut
Quartzum eft aut Spatum. Quôd praefertim videri eil in
Weftrogothiae; montibus Kiopmamefjell & Bords pell l).
Dum ad terram ita déclives vergant montes’ut ab illis
aqua defluat, tota eorum latera , fere ut lardum fiia
pinguedine , Quartzo & Spato.eife obtefta viderïius.
Ut circa Fahlunam & Oppidum Gynaecopolin. Immp
licet Quartzum in terram difperfum quotidie videamus,
tamen ibi vix ■ ullam faftam elfe ejus generationem ,
fed femper e montibus fraftum , merito ,-credimus;
quoniam ubi in montibus fiflürae. reperiuntur ,c quae
aquam vel pluviam retinere queant,ibi etiam quartzum
& fpatum excrefcit. - .. ,
SPATUM pari modo efle petram parafiticam , fai-
tem dum purum, fine alia compofitione deprehenditur,
ex eo demonftrare conamur, quod plerosque confti-
tuat ftala&ites in fornicibus aedium, cryptis praqci-
pitijs montium, ut in Baumans H'ôhle : ut taceam qùqd
in fequentî paragrapho demonftrabitur.*
§• I l l - Ex aqua in fiffuris lapidum retenta, hos lapides
generari contendimus. Aquq enim puriffimfcfi-
tet particulis lapideis , fal fis , pinguihus , quas acquiffi
fir varias terras eundo, rodendo, deterendo m), A.qqa
finirn CRySTALLINAE pelluciditatis co&a , & k»
vitro
î) It, Wefigotb. 229. 6? 11 q.
\ 9ß) HENCKEL de Qrig. Lap, 5p,