xiv I N T R o I T U S.
dioides pi-æter capfulas fariniferas, foemineas per eafdem fpicas interfpeiTas babee
: Lichenis capitula íarinifera a ceteris differunt, quod polycocca fmt, fcyphi
autem feminiferi vere foeminini funt, cum nudo etiam oculo feminum incrementa
& plantæ fui generis inde prognatæ appareant, fed in eo differunt a perfediorum
plantarum feminibus, quod periìmplicem tantum dilatationem amplientur, cor-
culo autem, unde radicis & germinis principium, careant 6c lobis feminalibus.
Keliqua Mufcorum genera capfulas habent vel operculo tedas, vel opérenlo carentes.
Prions familiæ funt Sphagnum, Fontinalis, Hypnum, Jryum, Polycri-
chum : pofterioris Selago, Lycopodium, Poronia, Anthoceros, Lichenaftrum.
Sphagni capiùlæ calyptra carent ; nempe quoniam fetis vel niillis, velbreviffimis
nixa, foliis proteguntur, &quia operculum habent rigidius, calyptra non necef-
faria videtur; Fontinalis vero, Hypni, Bryi & Polytrichi tenellæ capfulæ tegumento
hoc muniuntur, ne niniius humor eas in tribus pofterioribus generibus
corrumpac. Operculum his omnibus tranfverfim abfcedit, nimirum quando
pulpa concluía maturefcit, oræ denticuli rigidiores fad i e capfula furgunt Sc operculum
projiciunt, quo farinæ tiirgefcentivia pateat. Selaginis, Lycopodii & L y -
copodioidis capfulæSc operculo & calyptra carent ; nempe quoniam foliorum Sc
fquamarum alis immerfæ latent, calyptra non egebant, ubi vero maturefcunt,
membranæ earum rigidiores Sc quafi cartilagineæ fadæ in duas partes feciindum
longitudinem fecedunt Sc farinam emittunt. Simili moreaperiunturcapfulæAn-
thoceri, fed figuram habent diverfam, nempe filiquæ æmulam, cum illis reniformes
fint. Poronia id peculiare habet, quod ipfius capfulæ pluribus foramini-
bus vel poris dehifcant. làchenaftri capitula per maturitatem lucida funt Sc floris
tetrapetaloidis fpecie explicantur. Farina, quam omnium capfulæ difflant, oculo
vitro lenticular! armato fimilis apparet farinæ apicum feu antherarunf florum
perfediorum, quos olim Cæfalpinus floccos, Jungius capitula vocaverunt. Ob
quam fimilitudinem probabilis videtur ea fencentia, quæ eundem ipfis finem ad-
fcribit. Sed défunt femina foeminina, quæ imprægnent. Præfto funt gemmæ
in foliorum alis in multis Hypni fpeciebus nudo etiam oculo obfervabiles, Sc hanc
propagationem naturam in quibufdam plane perfedis generibus celebpre obièr-
vamus, ex. gr. in Biftorta, Allio, Dentaria Sc Liliis quibufdam. C^idni extre-
mitates ramorumvim procrefcendi a d id o polline accipiant? Manifeftum fane
eft in Hypni genere, quod id perenne Sc quafi perpetuum fit -, nam quantum fingulis
annis procrefcunt, tantum pofteriori parce amittunt, idemque obfervatur
in Bryo, demptis paucis fpeciebus, quæ brevioris durationis videntur. Neque
tamen contendero ex polline ifto, mafculamfaciem referente, nullas enafci poiTe
plantas júniores ,* vidi enim ipfe in Bryi genere & obfèrvavi a primo ortu innúmeras
copias pundorum inftar pullulantes, Sc progreiTum earum fpeciefque di-
ftinxi, quamvis hæream, utrum eæ ex polline mafculino, an fceminino aliquo
femine, æqueforte, ac illius, tenui ortum duxerint, nec experimentum ohm in-
ftitutum fucceÎTeric, ferendo pollinem ilium mafculinum. Vidi etiam ante plures
annos, (fed poft fcriptam illam inEphem.Nat. Car. Cent.V, Sc VI. obfervationem)
I N T R O I T O S . XV
nem ) hic in Anglia locis opportunis, Filices júniores egregie fubter Sc juxta
Veteres plantas e polline, ut videtur, quern e dorlb foliorum fpargunt, diverfa-
inagnitudine nafcentes, fpeciatim apiid Phyllitidem, Afplenium, Polypodium,
Adiantum nigrum Off. Lonchitidem afperam niinorem, Chamæfilicem mariti-
mam, Riitam didam murariam, Filicem marein ramoiam, alias quidem valde
parvas, indivifas Sc fimplici folio confiantes, alias paulo majores, in lobos Sc
lacinias jam abeuntes, donee profèdiores maternarum plantarum formam adi-
pifcerencur, quarum exemplariaftudiofe collegi Sc cum illis aflervo. Mufcorum
autem familiam-proximo cognationis gradu attingunt Filices Sc Plantæ capillares
didæ, Ô: cum confiée inferioris ordinis effe has familias Sc fimpliciori modo formatas,
rationi Sc naturæ ordini confentaneum videtur, ut earum propagatio
fimpliciori modo, vel per particulas ab iis fecedences, vel quiddam femini limile
peragatur, tale vero, quale perfediores plantæ femen habent, corculo nempe
Sc lobo nunc uno, nunc duobus præditum, in Mufcis Se Filicibus non adeiTe,
ialtem hadenus non obfervatum afferò.
Igitur Lichen præter flores antheraceos feu mafculinos, vera etiam femina
fert, peculiaribus fcyphis, per foliadifpofitis Sc a capitulis fìorulentis diverfis, recondita
; folia etiam figura fua Sc fuperficie plantis perfedioribus in eo accedunt,
quod varie laciniata fint Sc pronam a fupina parte diverfam habeant. Lycopo-
dioidis genus frudificationis perfedione huic proxime accedit, capfulas profe-
rens Se antheraceas Sc feminiferas, fed in iifdem fpicis locatas. Mnium duplicis
generis capitula, alia quidem antheracea membranacea, Bryi Se Hypni capfula-
rum fimilia, alia nuda obtinet, pulverea nudis oculis, perlentem vero vitream
pulvis illorum corpufculis confiât oblongis, lucidis,quæ procul dubio femina funt.
Selaginoides unius tantum generis capfulas profert, femina, ut videtur, continentes,
flores autem fèu antheræ nondum obfervatæ funt. Lichenaftri una tantum
fpecies, nempe quadragefima fecunda mihi nota eft, cui femina quædam in-
nafcuntur. Polytrichi fpecies pleræque fexu differunt ; nempe obfervantur præter
mafculas fèu capfuliferas antheraceas plantas, aliæ fcemininæ, fetis Sc capfulis
illis deftitutæ, extremitatibus ftellatis coronatæ, quarum finu corpufcula latent
fcobiformia, quæ feminum munia obire videntur. Simile quid obfervatur in
Bryi genere, fpeciatim fpecie 7i-75'-7<i.8i. Necdubium, quin & in reliquisfpeciebus
hoc fiat, licet ob earum parvitatem id minus confpicuum fît. In Hypni
vero genere valde fréquentes funt gemmæ e foliorum alis, quas foemineas exiftimo,
nafcentes, prout ad fìngulas fpecies apparebit. Hæc funt quæ oculis noftris
patent ve! nudis, vel lente vitrea mediocri armatis. Qualis autem fit de fìoribus
Sc feminibus Mufcorum fententia Michelii, in progreffii Operis ad firigula genera
Sc eorum fpecies demonftrabitur.
Ceterum cum Mufcorum familia numerofàfit, multitudo autem, ni in ordi-
nem redigatur, confufionem pariat, eos fecundum notas effentiales magis obvias
Sc minus variantes, in fequenci Tabula, feriem Operis demonftrante, difpofui.
C O N S P E C T U S