Ux ¡nl'crioi-i parle jilcxus liypogastrici lateralis plures rami ad eervieem uleri et vaginam deseeiidimt,
ibii(uc cum ramis anlcrioribus nervi sacr'alis Icrlii et quarti conjuncti magnum constituunl plexum, qucm
iiypogastricuiu latcralem inreriorcm nomino. Nervi in plexum ingressi in vera et genuina ganglia intu-
mcseunl, ilatpte plexum gangliosum componimi. Ex hoc plexu nervi oriuntur, quorum alii ad ulerum
tendimi, alii por v.aginam et vc.slcam iirinariam et urelliram dissemiiiauliir, alii denique, et quidem
inleriorcs, iulestiuum rectum adeunt. Kami utero prospicicnles cum arteria uterina ad latus et facicm
anicnoreiii hujus visceris migrant, in inultos surculos sese findunt, qui ramos arteriae ulerinae irreliunt
el cum nervis utcriiiis c plexu liypogaslrico superiori egressis communicant. Filamenla nervea cervici,
parli mediae et fundo uteri sese infigunl ibique dcmergunl. Non nulli tandem surculi cum nervis ovarii
eoinmcrcium alunl.
Ex iiac brevi cl succincla nervorum descriptione elucet: naturam utero inultos, confertosque ñervos
e syinjiathico orientes tribuisse. Abundans nervosae maleriae copia totum uteri corpus amploxatur,
mullaeque nervorum propagines per uterum disseminantur et dispcrguntur. UH ergo anatomiae cultores
valde errant, q u i, ulerum y-el nervis carere, vel párvulos tantum nervulos rcciperc, contendimi.
Nervi uleri sicul illi cordis tenues, mollcs et rubelll sunt. Gelerum aniinadverlendum est,, crcbras
(]uidcm conjunctiones nervorum uteri cum arteriis reperiri, minime vero eosdcm ñervos aeque ard e et
pcrlinacitcr arleriarum ramos per uleri superficiem deducios circumcingere atipie irretire, uti nervi
cardiaci arterias coronarias cingunt. Surculi nervei substantiam uleri ingressi subito evanescunt, et ipsis
oculis bene aniiatis se subducunt; vidcntur terminari vel potius solvi in lelam cellulosam seti mucosarn,
quae inter vasa sanguinea el lymphatlca, nec non inter fibras carneas media est. Q ua de caussa sententiae
illorum analomicorum minime accedere possum, qui opinantur ramulos nervi sympathici solummodo
arterii.s tribuendos esse.
Magnitudo ac copia nervorum ulerum adeimtiiim diversis vilae temporibus dilTert. Nervi in puellis
teuuis.siini sunt: in virginibus ct feminis majores et cnassiores observanlur; denique in velulis minimi ct
leneiTimi conspiciunlur. Massa, crassitudo el copia nervorum uteri, dum fetum fovet, augctur, uli
Guilielmus Huuterus opinatus est; nam in trilms cadaveribus feminarum paulo post parlum defunclarum,
quaesecui, ñervos uterinos longe majores v idi, quam in feminis non gravidis.
Quotisi natura utero ñervos tribuit, et nervi per totum ulerum diffusi sunt, verilati et pcrspeclis
anunalis oeconomiae legibus consonum est, uterum a nervis sonsibilliatem rcciperc, el vi nervosa cum
organismo conjunclum esse. Uterus tantum abest, ut viscus sii slupidum et insensibile, ul jiolius, quod
plurcs obsc,Tabones doccnt. scnsibililate satis exquisita gaudcal. Excmplo est femina, quae orificium uteri
digito ladum sentii. Pari modo S t y lu s utero iinmissus a femina sensu perci|>ilur. Os uleri in venere ab
adfricta liasta virili cum voluptate tibllalur, uli Hallerus ") bene adnotavit. Sensus libidinis fc.uinae
aufertur, cui uterus excisus est. Hoc teslalur W r i s b e r g iu s f em in a cnim, cui imjirudcns obsleirix
ulerum piaecideral, ijuanquam post sariabonem viri consuetudine usa est, tamen inde in ijisam volup-
talein prislinara reduridassc, negaviL Uterus vulneratus vebementissimos dolores paral, llomsseliis ri
non absque dolore prolapsum ulerum incisum fuisso, narrai. Wrisbcrgius m o n d , fembiam, cujus
menlionem fecil,. vehcmenlissimo dolore perfusam se sensisse, dum obsleirix iuversum ex gcnilalibus
propendeiirem ulcium resecuit.
a) Elemenu Piijsiol. Tnb.7. L. 28. p. i3G.
b. Commenu.110 de meri mox posi pariura naturalom refeciionc peracia non lelliali observailooe rarissima illustrala. In Cotumcnu medici, piiysioloGci
et oDsteiricii argumenti. Voi. 1, p./)35. °
f) loeius vivi ex maire viva sine allcrius vitae periculo caesura. Basii. i 5qi. p. 104.
Culti nervi uteri, cUiranlc graviciilale, majores fiarit, iicmo iiifilias ire polcsi, virn senLiendi lioc
it'tupore aiiclarn esse. Sensibililali uleri tribucncUim csl, (|uo(l i’clus in ulero molus .scn.su j)ercij>ilur.
Manían obstelricis infantem veiTcntis gravida sentii. Dolores parlum coiriilantes et sequcntcs ria.sci
\ ideulur ex conlraclione fibrariim carncarum uteri, qua nervi hujus organi distrahuntur et compri-
iiuintur.
Nervi jìrocul dubio vim quandain in inotus uteri involuntarios sen automáticos cxcercenl. Nervi
Ibrsan músculos involuntarios ad susci])Ícndbs stimulos aptos rcddunl, cosque ad moins irrilamcntis ad
contraclionem (lisj)onunt. Cuín cciTum sit, fibras carneas, durante gravidilalc, oriri, non absonum
est ])uiare, Í|Wos uleri molus, quibus l'etus inter paiTum cxpcllitur, a vi nérvea pendere et regi.
Nervi utero non solum sensus el molus gratin, sed eliain ad acliones v ila c , quam vcgetaln-am dicunt,
regendas traditi esse vidcntur. Qua de caussa nervi, dum l'emina venlrcm fcrt, majores fiunt. inanem
autcm acque ac temerariam opcram, jud ico, insumerel, qui vellel consliluere, quiun vim in vitarn
vegelalivam sic dictam nervi habcanl. Tanlae eniin tenebrae adliuc in hac materia nostros oculos excac-
canl, ul vix de ali({uo d iluculo, imo ne vix quidem gralulari nobis possiinus.
Per ñervos denique alunlur varii consensus inter uterum et cetera organa vilae vegclalivac el ani-
nialis. quos J. V. Osiandcr in conimcrilalione supra memorata enumeravit alque depinxit el quos narrare
inilii non in animo est.