gerunt, Ventriciilum intelligimiis, et [nteftlna. Ñeque contra liane ,
quae ex autopfia doducitur veritatem alicujus ponderis sunt
perícula in referato animalíum tliorace capta, vel argumenta
ex morbidarum partium simptomatibus mutuata, ne celebri
quidem illa HARVEI obfervatione excepta ; nam circa hafce
res in alterutram partem difputare licet (A) . Fida sentientium
organorum, quae sine magnis cruciatibus, et dilacerationibus
tangi in animalibus non pofTunt, criteria Anatome sola suppeditat,
quae oftendit utrobique in animalibus carnem mufcuiarem
, voluntariis , vel spontaneis actionibus deflinatam, nervis
inflructam effe, proin sentiendi medio, et facúltate donatam.
In corde autem, quoniam diffectio demonftrat ñervos longe
quam in voluntariis mufculis teneriores effe, suadet simul non
abeffe a vero, exquifitiorem quoque senfilitatem in corde, quam
in mufculis voluntariis extare , praefertim in interna hujus visceris
superficie, ubi, quemadmodum sentientium nervorum
mos est, extremitates eorum molliores effe solent quam trunc
i , et excipiendis srlmulis paratiores. Sane in Ventrículo, et
Jnteffinis res ad hunc modum se habet ; nimirum cava haec
mufcularia vifcera senfiliora intus quam extus sunt, cujus phaenomeni
caufam a cute oris in internam tunicam Ventriculi, et
Inteftinorum facefcente qui repetunt, oblivifci videntur haue
cutem ñervos ab Octavo, et Intercoilali sufcipere, qui nervi
iidem sunt qui per cor feruntur, quique acrem Ventrículo ,
et [nteilinis senium si impertiri valent, eos nullius senfus instrumentum
effe in carne cordis abfurdum foret affirmare. Ad
haec Renes, atque Hepar, vifcera ab iifdem cum corde fontibus
ñervos habentia, sentiunt profecto nemine Clinicorum contradicente,
obtufe si lubet, in ratione nimirum quantitatis nervorum
haec vifcera adeuntium, nam carnea fibra ea est quae
sentit acute, sentiunt tamen , cor solum, etfi nervis abunde satis
praeditum, parum admodum, aut omnino non sentire pergunt
Phyfiologorum recentiores pluribus modis efferre (;').
§. XVIII.
Ne autem gratuito afferuiffe videamur, si adfunt pathologicae
obfervationes, quae sufpicari sinant cor infenfile effe,
non deeffe ejufdem generis alias, quae cor exquifita senfilitate
(g") De generatione anira. Exercit.
(A) Mirabor vehementer, scripsic MORGAGNUS , si cor laedatur , aut
exulceretur sine dolore. De sed. et caus. morb. Kpist. XXV. 18.
CARDANUS de utilìtate ex advenís capienda Lib. i. Cap. 5. „ Va-
„ leant ergo Medici cura suis nugis , allìrraantcs cor esse parvo , vel nul-
„ lo sensu praeditum, quud parvis nervorum raraulis irrigetur „ .
( i ) Fáciles Halleriani praebebant aures illis qui asserebant cor, licet
valde irritabile, parum sentire , propterea quia gravissimum in hac afEr.-natione
argumentum repericbant, quo irrirabilitatem non sequi rationem sensilitatis
evincerent. At fallaeiam huic argumento subesse nevrologia cordis
accuratius nunc quam antea explorara docet . Ob quam causara non satis
considerate nonnulli CI. WALTERUM redarguernnt, quod scripserit le coeur
est le plus sensible niiiscls de tous . Mem. de Berlin an. 1785.
HALLERUS de Part. C. Ii. seatientihiLS , et irritabiübus : Oper. min.
„ Cor, inquit, etiam sentit, non in meis, sed aliorum virorum experimen-
„ tis; rausculus autem est, et nervös habet. Ipse non expertus sum; in
„ animale enim , cui thoracem aperueris, vix expectari potest in tanta tor-
„ tura , ut a levi aliquo sensu moveatur „ .
praeditum patefaciant, opportunum duxin-sus nonntillas hud
spectantes obfervationes ex MORGAGNI , et LIEUTAUDII scriptis
excerptas referre ,
Locuples auctor MORGAGNUS de dolore, et palpitationc
cordis conqueftos fuiffe aegrotantes narrât Epift. XXIII. XXV.
Polipos sinuum cordis dolores excitaffe Epift. XVII.
LIEUTAUDIUS autem obfervationes id genus plures collegit,
quarum hoc specimen est. „ Teflatur VESALIUS carnofas quas-
)' dam excrefcentias in utroque cordis ventriculo se vidiffe in
>' variis, qui dolorem cordis ^ et ìypotìnniiam paffi fuerant, et
» quibus pulfus intermittens explorabatur >J ,
ÏÎ Quidam crebro cordis dolore sequente syncope corripie-
» batur . Tandem accedente febre acuta e medio tollitur . Ca-
» davere aperto in apricum veniebat ulcus in corde, alias con-
" cretionibus polypopis scatente ». MALPIGHIUS.
» Quidam spirandi difficultate tenebatur cum dolore circa
)> regìonem cordis, inter cujus exacerbationem sudore difluebat;
>' accedentibus animi deliquiis tandem de medio tollitur. Mem-
>' brana, et carnea pars, quae siniftram cordis regionem tegit
» oileam duritiem exhibebat» . THÜANUS,
V Puella undecim annos nata de anxierate, et angußia.
n cordis querebatur , quibus pergentibus tandem inter dolores
ÏÎ saeviiììmos fatis ceffit. Reperitur lapillus in corde ponderis
» quatuordecim granorum , colore autem, et reliquo habitu
» referens eum, quem ex India apportant , et Bezoarticuin
» dicunt » . KERKKINGIUS .
>5 Quidam juvenis novendecim artnorum, post quoddam
» infortunium moerore confectus de cordis dolore, et thoracis
anguftia querebatur . Cum praevio horrore in febrem acuii
tam incidit. Pulfus explorabatur durus, et celer ; urgebat
» spirandi difficultas ; sitis erat intenfa cum anxietatibus , in-
» quietudine , et dolore cordis perpetuo. Semper cogitabundus
)) noctes ducebat infomnes . Sexto morbi die lypothimia pre-
» hendebatur , et septimo interiit. Vifcera abdominalia , non
» secus ac pulmones , sana , et plane inculpata reperiebantur ;
» sed pericardium puris libram semis continebat. Ejus facies
» interior crufta quadam subpurulenta obtjucta cernebatur. Cor
Ï» parvum et compreffum, quafi pilofum simili pfeudo-membra-
» na veilitum comperiebatur» . HASENOHRL .
Ulceris carnem cordis exedentis cum senfu doloris in ipfo
corde hiftoriam accuratiiïimam nuper vulgavit Cl. PENADA medicus
Patavinus. Saggio d'Ojjerv- e Memorie. Oßerva^ione I.
§. XIX.
Objectio , inquit Cl. VHYTTIUS {k) contra cordis senfilitatem
deducta a statu morbofo hujus vifceris post mortem eorum,
qui nunquam dum viverent de acuto intra thoracem dolore
fuerunt conquefti , exigui est momenti. Nam, addit, observare
contigit , inflammationes , suppurationes , et gangrenas
plerorumque vifcerum abdominalium , nominatim inteftinorum ,
in cadaveribus eorum , qui per totum morbi decurfum de moleflia
potius , quam de acuto ventris dolore lamentati fuerant.
Clinici autem bene norunt pro vario morborum gradu, ^'ariaque
{ k ) Of the vital, and other involuntai-y motions Sect. XI. pag. 16,5.
que aegrotantium conílitutione inflammationes , aliofque morbos
diverfum doloris gradum in affectis partibus excitare.
§. XX.
Quod autem irritati, aut exfecti in animalibus Cardiaci
nervi, cordis motum neque accellerent, neque extinguant, haud
quidem ex hoc confequitur nullam praeterea aliam exiliere Cardiacorum
nervorum in cor poteftatem. Nihil aliud, si quid judicamus,
experimentum hoc demonftrat, quam nervös cordis
ineptos effe ad irritamenta communis senforii ad cor defferenda
, quemadmodum expeditiffime id nervi faciunt voluntariis
mufculis famulantes. Comprobar viciflìm experimentum de quo
agitur ñervos cordis seorfim , et sejunctos a cerebri imperio ,
propria, infitaque ipforum facúltate uti, quae ejus generis est,
ut neque vinculo, neque sectione sufpendatur illieo , aut extinguatur.
Siquidem post recentiores obfervationes notum piane,
et perfpectum est inter Phyfiologos , nervorum non eam
unam atque unicam effe actionem, ut voluntariis motubus inserviant,
sed et alteram eorum extare, multo latius fortaffe
quam prior pertinentem , in animali oeconomia poteftatem , ut
senfui nimirum, vitae, et robori singularum partium animalis
machinae profpiciant ; quae poftrema nervorum facultas , quoniam
animi mandatis parum obnoxia est, minus etiam ab intercepta
eorum cum senforio communi continuitate aflScitur ,
atque perturbatur.
§. XXI.
Facultas haec simplex senfatio dici poteft, seu certa quaedam
sentiendi aptitude, quam animalis materia poflidet abfque
confcientia. Simplex autem haec senfatio illa est, quae involuntaria
organa ad sufcipiendos stimulos parat, quaeque organa
eadem,ut ab admotis irritamentis in motus erumpant difponit.
Ipfum irrltabilitatìs vocabulum, quemadmodum jam adverterat
WHYTTIUS, proprii, et peculiaris cujufdam senfus in partibus
irritabilibus latitantis ideam suggerir ; quandoquidem de
irritando lapide, metallo , aut ligno loquitur nemo (/).
§. XXII.
Hanc nervorum facultatem, a qua, praeter tangibilium corporum
perceptionem , simplex senfatio, robur et vita cum generatim
, tum particulatim uniufcujufque partis animalium oppido
pendent, quaeque solido cuique vivo, irritabili autem
largiter conceffa est, diftinctum quidpiam effe ab irritabili natura
fibrarum carnearum concedimus nitro, et libenter , imo
affirmamus; id unum contendimus, duas hafce facultares, sentienten
nimirum, et Irritabilem , arcano quodam , et infolubili
vinculo copúlalas effe in fiibra mufculari, eafque exoriri simul,
simul occidere, inque mutuo ipfarum nexu , et reciprocatione
vitam animalem conrineri, ab eodemque nexu proprietäres illas
eximias, quibus animalia a vegerabilibus difcrepanr emanare.
Nemo enim eorum qui contra sentiunt mutui hujus connubi!
(/) CORP En Essay on the changes produced in the Body b y operations
of the mind pag. 5.
GAUBIBS Institut. Patholog.,, Duas in solido vivo concipere facultates
„ licet; alteram quasi sentiendi, qua stimuli actionem suo quodam modo
„ percipit; alteram movendi qua se se contrahendo vim vi opponit, ac re-
„ pellit veluti quod quietis suae statum turbat,,.
praefentiam in carne mufculari firmis argumentis refutavit;
quandoquidem fuir hactenus nemo, qui mufculos voluntarios ,
vel spontaneos nervis penirus spoliatos per irritamenta rentaverit;
praeclareque vicifflm conftar mephites, er venena, quae
irrirabilitatem carnibus adimunt, senfiliratem simul extinguere,
et contra quae senfiliratem acuunt, irrirabilitatem quoque reddere
vivaciorem. Videmus quotidie in partibus inllammatis arteriarum
senfiliratem adeo augeri, ut a confueto praeterlluentis
sanguinis stimulo motus earum vehementer concitentur. Inflammati
autem stomachi senfilitas simul , er irritabiliras tantopere
augentur , ut non modo sromachus ufitatos ingeftorum attactus
refpuatjSed et a maxime blandis et demiilcentibus liquidis magnopere
convellatur. Ad haec confpicimus animalia , quae destrucro
cerebro , nervorum nihilominus energiam post tantam
jacturam, et agendi poteftatem per solos ñervos sine medio
cerebri diutiffime servant, ea prae caeteris quoque effe irrirabilia.
Doloribus ingruentibus, vel diu saevientibus , notum est
robur animalium plus minus infirmari, ac interdum deftrui; augeri
demum irrirabilitatem vexanribus spafticis alTecribus cum
in mufculis voluntariis, tum in spontaneis innumera prorfus
exempla patefaciunt. Qui autem ad irritabilia vegerabilium stamina
provocant , ii fidenrer nimium arbitrantur plantarum flores
ad eumdem modum , er per eafdem leges, quibus animalia
vivunt, et sentiunt, et moventur contrahi, ac laxari ; et qui
poftremo animalia memorant valde irritabilia , in quibus nervi
nondum derecti sunt, perperam decernere videntur in his aut
deeffe omnino ñervos, aut nunquam fore detegendos; neque
porro stifpicionem diluunt senfui horum animalium datam effe
medullärem quamdam nervofamque subftantiam, quae nullibi
quamvis ramorum, aut filamentorum specie , ut in perfectioribus
animalibus , specrabilis, aire nihilominus tenerrimis horum animalium
partibus admixta sit, atque interrexta. Nec demum
majoris momenti sunt argumenta ex abfcissis fruftulatim carnibus
, irrirabilitatem nihilominus rerinentibus defumpta , pofteaquam
extra omnem dubitarionem collocatum est nerveam energiam,
quidquid ea sir , excilis nervorum truncis , et a cerebro
sejunctis , haud quidem illico in reliquis eorumdem nervorum
diramationibus per avulfam carnem diffeminatis sufilaminari .
Nervi enim organa sunt ejus naturae, et ingenii, ut et cum
influxu cerebri, er sine eo vires exerceanr suas; proprer quam
caufam non magis licet nobis afferere nervös a cerebro exoriri
, quam affirmare nervös exiftere per se , er cum cerebro
communicare (m) . Foetus enim acephali in utero evoivuntur
et vivunt, et in lucem ediri, non obfcura vitae signa edunt ;
et Infecta quae cerebro carent, aut carere dicuntur, sola profecto
(M) MONRO Observ. on the nerv. system. Chap. VIII. Whilst these
facts seem to prove that the nerves may exist without the brain, and
that they are not to be considered , according to the common idea , as
being merely ducts which convey a fluid from a gland to distant parts,
t h e y seem also to show , that there is an energy of the nerves independent
of the energy of the brain.
T h e nerves in their whole course resemble the brain in structure,
and as they proceed receive an addition of nerveus energy. Chap. XXVI I .