pneumonia, in recentibtis ulceribus Bronchia obfidentibus,
in Plitisi calculofa , et simillbiis .
Sane cum oftendat Anatome pulmonem abunde craffos funículos
nerveos ab anteriore, et poßeriore piexu pulmonali
OcTAVi nervorum cerebri recipere, vetat id satis,
putamus, (juominus sentiendi facultatem huic vifceri penitus
denegemus. Sed quonlam non poflTumus ínficiari pulmonem
aüquando senfilitacem tanto nervorum apparatui
proportione refpondentem minime patefacere, quaeftio nunc
oritur Phyfiologorum attentione non indigna , cur videlicet
pulmo, licet nervis copiofe satis inílructus , modice
interdum, aut omnino non , interdum acriter , exquifiteque
doleat .
Horum phaenomenorum cauiTam, et rationem difTectio luculentiffime
, arbitramur, oilendit. Siquidem nervi pneumonic!,
stricte loquendo, haud quidem magnopere pro
cellulofa , vafculofaque pulmonum textura creati fuerunt ,
sed pro Bronchiis maxime , spiritufque canalibus ; nam
minimi propemodum , et exigui ii nervi sunt , qui per
extimam hujus vifceris superficiem feruntur , aut penitius
sanguifera vafa comitantur; vicifTim maxima plexmm pulmonalium
pars Bronchia amplectitur, iifdemque connata
erebris palmitibus majores , minimofque spiritus canales ,
qua late per pulmonem effusi sunt , per peculiaria ofliola
c o m p e n e t r a t , quibus aeris canalibus , carneifque eorum
fibris, ac internae inembranae infinita prorfus nervea stamina
suppetit, propter quae exquifito ilio, neminique
mortalium ingnoto sensu gaudent. Quapropier si Organum
senfus praecipuum , quo pulmo fruitur in Bronchiis,
spiritufque viis refidet, pronum est determinare, cur in
morbis pulmonum superficiem perftringentibus , tum vero
in iis, qui cellulofam tnierlohalarem. occupant, obtufus
duntaxat, et, ut medici xoc'àni, gravatívus senfus
o b o r i a t u r , acerbus viciíTir.i dolor, cum moleíliffima tussi
illos vexet, quibus Bronchia infiammata, suppurata, vel
calculofis concrementis, aut quovis alio genere irritationis
laceílita sint.
P r o f e c t o Peripneumonia per tranfudatlonem sanguinis (HALLER.
Opufc. Patholog. Obferv. XVI. XVII. ) in qua cruoris
tanta aliquando in cellulofam imerlobularem efTufio fit,
ut magna demum vifceris pars nigerrima evadat, miti
principio falllt, ñeque punctorius dolor süffocationem,
ultimamque aegri perniciem antecedit. Pariter in Hydrope
pulmonis proprio, aqua videlicet cellulofam interlobularem
hujus vifceris infarclente, praeter ponderls senfum, difficilemque
spiritus reciprocationem , nullus acris dolor aegrotantes
torquet . Tubercula , Vomicae , aliaeque id genus
affectiones celluiosi textus reficulatas intercapedines
e x t r a Bronchlorum, ac lobulorum vias obiidentes, et
clandeftlne gignuntur , et diutlus interdum sine dolore
perferuntur .
y i c i í í im in genuina Peripneumonia, ubi inflammatio in
B r o n c h i a , vlafque aeris praecipue saevit ( ob quam causam
morbus hie potiori jure Bronchitis , quam Peripneumonia
dicendus eíTet ) Vid. FRANK de curand. horn. morb.
Vol. II. §. 173. , dolor in pulmone morbi invafionem
praenunclat , qui , Invalefcente aegritudine, acutiffimus
fit , pungens , cum Infigni ad sternum coniliictione, anhelitu
, tussi , excreatu spumofo , vifcido , sanguineo :
quae porro simptomata , ils qui Cynanchen Laryngaeam
comitantur valde aíEuia, monent in vera Peripneumonia
Tracheae diramationes , exquifito non minus quam afpera
arteria senfu praeditas , Inflammatlone laborare. Sed et
Vomicae , quae per sat longum tempus delltuerit in cellulofo
pulmonum textu interlobiilari, praefentlam produnt
aucta pulmonis senfilltas , atque dolor, quamprimum
pus intra canales aereos sibi vlam parat. Siquidem
tunc titlllatio primum in pectore exorltur, quam, referata
mox abfceflfus cum Bronchiis communicatione , dolor
exclpit cum senfu conflrictlonis ad sternum, tussi mol
e ñ a , excreatu sanguineo, purulento, foetldo.
Poflremo loco non aliunde magis quam ex arcta hac nerv
o r um utriufque plexus pulmonalis cum Bronchiis societate
convulfivi Afthmatis phaenomena repetenda effe censemus.
Quandoquldem sub pertinacis hujus morbi par
o x i f m o manifefto percipltur , orlante , pene díceres,
cellulofa , vafcularlque pulmonum textura, solas Bronchlor
um diramationes vim pati perturbatae actlonis nervor
um pulmonallum , cui adamuffim refpondent fibrarum
carnearum , quae cartilaglnels Bronchlorum fruflulls interfperfae
sunt, spafmodlcae corrugatlones, tum coarctat
i o n e s , et rigldltates ipforum tubulorum aereorum qua
late per pulmonem diflributi sunt, unde anhelofa ilia
s e q u i t u r , ac sibllofa refplratio cum inani tuffiendi conatu,
et senfu ponderls circum praecordia, aliaque id genus
simptomata , quibus spafmodicae viarum aerearum pulmonis
affectiones stipantur. Haec autem phaenomena non
r a r o , ut praxis medica oftendit, a cruda, et pitultofa
congerie in Ventrículo nidulante , eumque lacefcente
g i g n u n t u r , propterea quia Idem nervorum ordo qui
Ventrlculum fovet, fibrarum quoque carnearum, quae
bronchiis interpofitae sunt vitam, senfilltatem, et actionem
regit . Et quoniam minime dublum est Ventrlculi
ñervos cum univerfo nervorum syflemate, quaecumque
tanti phaenomeni ratio sit, confentire , minus inde dubitare
licet OCTAVI nervorum cerebri diramationes per
Ventrlculum dliiributas cum infigni plexu pulmonali
ejufdem cerebri conjugationis per bronchia late diffemina.
to sympathiam alere.
3 4 . 3 5 . 3 6 . OcTAVUS dexteri lateris , qua retro Bronchum plurifariam
partltus Oefophagum comprehendere incipit.
37-38-35- OcTAVi magnus plexus Oefophageus ex funiculis
nervi VAGI utriufque lateris coagmentatus.
4 0 . 4 1 . Filamenta quaedam nervea In ipfam Oefophagi Substantiam
inferra. WALTER. Tab. IK. N.° 441. 444.
454-
4 1 . Nervorum Cardiacorum , qui coronarlam arteriam anteriorem
comitantur, filamenta duo ad complanatam cordis
faciem properantia .
4 3 . E o r u m d em nervorum anailomofis cum tenuifflmis quibusdam
bufdam filis ex magno plexu Cardiaco, inter venam Cav
am inferiorem , et sinum venarum Pulmonallum , defcendentibus
.
4 4 . 4 j . 4 5 . 4 7 . 4 8 . Horum nervulorum socletas cum ramis coronariae
arterlae anterioris per complanatam cordis faciem
diflrlbutls.
4 5 . N e r v u l i ex numero eorum, qui arteriae coronarlae poflerioris
ramos ad complanatam cordis faciem flexos sequunt
u r . Vid. Tab. IV. N° S3, h.
Sunt ergo compreffae cordis faciei qui profplciunt nervi
f e r e emanatlones eorum, qui ex utroque plexu coronarlo
editi arterias ejufdem nominis ad complanatam cordis
f a c i em flexas profequuntur. Quo ubi venerlnt, etsi coronarlae
venae truncum , et crebros in earn confluentes
ramos offenda«, nulli tamen horum canalium se socios
a d j u n g u n t , sed, tranfgreffis lis, ad arteriofas propagines
properant , quarum directionem preffe , et quoufque In
carne cordis slmul delltefcant , baud aliter, ac de conv
e x a cordis facie demonftratum est , sequuntur . Ceneratim
m hac cordis sede fila nervea tenujora sunt , quam
in convexa hujus vifceris facie, etsi Inter multiplicia a
nobis infiltuta extlfpicia contigerit saepe, ut banc quoque
n e r v o r um provinclam craifitudine valde confpicuam reper
i r e m u s , lis videlicet in subjectis, quibus cor erat propter
amplltudinem, et torofitatem infigne. Quae omnia
p o r r o , infpecta , quae continuo sequitur. Icone, clarius
a p p a r e b u n t .
T A -