¡' ' ! ^
J í .
inaeqiialis craíTitudinis portiones divifus, minore una,arcu Aorae
pliiribus zonis, íilamentifque nerveis comprehenfo , ad
originem Coronariae arteriae anierioris contendít ; altera vero ,
e a q j e majore sui parte , repens sub arteria Pulmonali iniiium
petit arteriae Coronariae poßenoris . Sìniflri ¡aterís Cardiacus
in duos pariter inaequalis craííitiei paimites solutus , graciiiori
uno fertur inter Aortam , et Pulmonalem arteriam plexuofus,
aditque Coronariae arteriae anterioris radicem , craíTiori autem
altero funiculo circum pofteriorem parietem arteriae Piilmonalis
flexus ad exordium properat arteriae Coronariae pofleríorís .
Ob quam rerum difpoíltionem nervorum Cardiacorum utriufque
lateris propagines manifefto ad bafim cordis se invicem decussantesj
ita ad cor contendunt, ut hujus vifceris utraque plaga,
anterior nimirum, et pofterior, ex utriufque lateris Cardiaco
nervea £la recipiat.
§. Vili.
Porro ubi primum nervi cordis numero, et craffitudine
infignes Coronariarum arteriarum initia attingunt, continuo in
ramos mmores, et iìlamenta tenuiííiraa soluti eafdem arterias
comitari inftituunt, et circum ipfas ludere; mox ubicumque
arteriae Coronariae in ramos secedunt, ibi conflanter et ipli in
subtiliora fila laxantur , cumque ipfis minoribus arteriis tandem
in cordis carnem se demergunt , atque abfumuntur . Ex numero
Horum nervorum alii sub majoribus Coronariarum arterjarum
truncis incedunt, alii superficie cordis tenus in propatulo
suntj rari quidam areas inter majores ramos arteriarum Coronariarum
tenent; omnes vero , singulique, quacumque per cordis
superficiem deflexerint, tandem ad proximiores arteriarum
Coronariarum ramos se recipiunt, quibufcum cordis subtontiam
compenetrant. Et quoniam Coronariarum arteriarum rami alii
c i t o , et in bafim cordis, alii circa medium ipfius , alii in
apicem hujus vifceris se infigunt, ita et nervorum Cardiacorum
quidam mature in bafim cordis delitefcimt, alii, traditis in
itinere filamentis ad proximiores arterias Coronarias , circa medium
cor defcendunt, nonnulli demum ad apicem ufque ipfius
perveniunt. Conilans autem et perpetua naturae lex eft, ut ea
nervorum cordis provincia , quae Coronariam arteriam pofleriore
n sequitur , denfifque ventriculi cordis siniftri carnibus
infidet, copiofior illa sit, quae Coronariam arteriam anteríorem
comitatur , craffioribufque funiculis nerveis , filamentifque
conflata.
§. IX.
Auriculae , sinufque cordis venofi , quorum praecipuae arteriae
a Coronariis sunt, nervea fila pariter a Cardiacis Coronarias
arterias profequentibus recipiunt, quae porro nervea
ftamina, eodem ritti ac in corde reliquo, Auricularum, sinuumque
arteriolas circumliniunt, simulque cum ipfis arterioles
in Auricularum, sinuumque parietibus abfumuntur. His accedunt
nonnulla alia nervea fila a Cardiacorum truncis paulo supra
cor edita, quae inter Pulmonalem arteriam, et venofos sinus
in complanata cordis facie labentia, arteriolis appendicum , et
sacculorum cordis socia se addunt.
§. X.
Haec omnia, aut pleraque abfque ullo fere subtilioris adminiilrationis
auxilio eonfpicienda veniunt in grandioribus animalibus
calidi sanguinis , quemadmodum Equo , et Bove , in
quibus propter funiculorum nerveorum copiam ingentem, et
craffitudinem, quibus horum animalium cor undique scatet ,
licet cuique eos quoque Cardiacorum nervorum surculos, qui
arteriarum Coronariarum ramos in cordis carnem alte delitescentes
comitantur ad tertiam et quartam eorumdem divifionem
in cordis subflantiam perfequi, ultra quam sedem prefecto
nervi Cardiaci, vel in vaftae mollis animalibus, repente in
tantam subtilitatem extenuantur, ut exquifitiffimis etiam adhibitis
vitris, aciem vifus eludant.
§. XI.
Nervorum porro humani , et belluini cordis comparatio ,
subducta , ut par eft, amplitudinum, et denfitatum carneae
maiTae ratione, suadet facile belluini cordis ñervos simul sumptos
quantitatem nervorum in humano corde spectabilem longe excederá
, sive quod major in brutis generatim eft, ut videtur ,
quam in homine nervorum ad volumen cerebri ratio , sive ex
eo, quod in noftro genere Cardiaci nervi arete, et prede Coronarias
arterias ambiunt, vel latitant sub ipfis, vel juxta ipfas
incedunt, dum in Equo, et Bove Cardiaci nervi late per superficiem
cordis eff'ufi, et Coronariarum arteriarum praecipuos
ramos contraria saepe directione interfecantes, utramque cordis
faciem crebris filamentis sternunt, operiuntque. Utcumque res
s i t , et in Equi, et Bovis corde nervi Cardiaci, qualibet directione
per hujus vifceris superficiem vagaverint, tandem arteriarum
Coronariarum minoribus ramis accedunt, eorumdemque
ramorum veftigiis inhaerendo simul cum arteriis, neque aliter,
siibftantiam cordis ingrediuntur.
§. XII.
Eft autem cum in brutorum, tum in hominum corde summa
nervorum mollities, ac ferme gelatinofa pelluciditas, ob
quam vel nudo oculo in Cardiacorcm nervorum jfilamentis per
cor diftribujis speciem illam plicarum utrobique ufurpare licet,
quae non nifi in valde tenerrimis nervorum staminibus eft conspicienda.
Praecipui autem nervorum Cardiacorum trunci ad
bafim cordis, et inter majora vafa arteriofa intumefcunt in
vera et genuina ganglia ; in Equo autem, et Bove etiam ex
iis ramis Cardiacorum, qui per cordis superficiem reptant nonnulli
divaria corpora gignunt. Et quatenus ad bruta, illud
quoque, etfi exercitatis in hoc genere diffectionum non ignotum,
meminiffe juvat, Cardiacos ñervos in quadrupedibus, secus
ac in homine, haud quidem ad intercoftalem , sed ad
Octavum cerebri maximam partem pertinere; quippe in brutis
Octavus cerebri , sufcepto mature in cervice intercoftalis gracili
trunco , porro pergit ad praecordia , ac priftina servata
duritie quatenus ad eos ramos quos Oefophago, I.aryngi, et
Pulmonibus tradii, mollefcit deinceps magnopere quamprimum
cordi propinquat , et impendio magis qua late per hoc vifcus
diftribuitur.
§. XIII.
Alterum propofitae inveftigationis subjectum quod fpectat,
quibus videlicet nominibus nervi cordis differant a nervis musculorum
voluntati obtemperantium, repletis accurate artuum
arteriis, ut singuli earum arteriarum rami mufculos adeuntes
cum sociis nervis in confpectum venirent, repertum eft mufculorum
lorum volunlariorum ñervos plura, ne dicamus plaeraque omnia
oftendere cum nervis cordis communia. Siquidem nervi artuum
nullibi mufculos compenetrant nifi comités arteriarum,
atque adeo quot, noftris ex obfervationibus , fuerunt arteriarum
trunculi diverfis a fe invicem intervallis, diverfaque crassitie
donati voluntarios mufculos ingredientes, totidem fuiflfe
nervorum paimites sede et magnitudine arteriis refpondentes
vidimus. Quemadmodum vero arteriae voluntarios mufculos
vix ingreilae in plures continuo secedunt ramos, qui a trunco,
veluti a centro , sus deque radiatim per carnem mufculi etHunduntur,
ita et nervi primam hanc arteriarum divifionem aemulantes
anferini pedis ad modum divifi prima mufculorum strat
a , et fafciculos ingrediuntur. Rurfils , ut arteriae secundi ordinis
penitiores fibrarum carnearum fafces attingunt , nervi
pari ritu novas inftituunt divifiones, quae secundi ordinis arteriarum
veftigia premunt, idque tertio arteriolae et nervi faciunt
; qua demum in sede nervi admodum tenuati , atque in
mucofam veluti quamdam subftantiam facefcentes perfcrutantium
curiofitati se subducunt (/).
§. XIV.
Nimirum in voluntariis mufculis , haud aliter ac in corde,
perpetua eft nervorum cum arteriis societas, communis ratio
divifionis, diftributionifque , idem cum in voluntariis mufculis,
tum in corde nervorum exitus ad secundam , aut tertiam arteriolarum
partitionem in carne mufculari. Difcrepare sub initio
videntur nervi mufculorum voluntariorum a nervis cordis
in eo, quod in mufculis voluntariis arterias non tam arete, et
preffe amplexantur, .quemadmodum in humano corde Cardiaci
nervi faciunt ; tum vero et in eo , quod, caeteris paribus,
nervi voluntariis mufculis famulantes duriufculi sunt, et craiììores
illis quos cordi natura dedit. Verumtamen super hac re
praeftat animadvertere crebros illos amplexus nervorum cordis
. cum arteriis Coronariis reperiti quidem , et admodum infignes
effe in homine circum majores truncos arteriarum Coronariarum,
qua ex Aorta prodeunt, minime vero eofdem ñervos
aeque arete, et pertinaciter Coronariarum minores ramos per
cordis superficiem deductos circumcingere, atque irretire; tum
vero , quod attentione digniffimum arbitramur , mutuos hofce
arteriarum Coronariarum, et nervorum cordis amplexus defiderari
penitus in brutis quadrupedibus. Equo certe, et Bove,
in quibus perfpicue patet Cardiacos ñervos arteriarum Coronariarum
majores ramos contraria prorfus directione interfecare,
neque minoribus earumdem arteriarum ramis accedere, nifi qua
incipiunt ifti in cordis carnem delitefcere. Et quatenus ad utriusque
ordinis nervorum copiam et habitum , non inficias ibimus
mufculos oculi e. g. quam craíTos recipere ñervos, spectata
maffae carneae horum mufculorum tenuitate, sed minime eamdem
effe in reliquis mufculis voluntariis inter ñervos et carnem
mufculorum proportionem contendimus. Siquidem artuum sii-
(/) ALBINUS Hist, muscul. pag. la, „ Se ND vasorum exempkim nervi
„ inter iibi-as insimunt „ .
IIALLEBUS Elem. Physiol. Lib. XI. Sect. I. §. XII. „ Nervi mascu-
„ lorum dividaiitur oinnino lit arceriae, angulosqiie similiter cum fascicu-
„ lis, ct lacertis, et £bris faciunt acutos, aut acutissimos „.
periorum nervi , ob eximiam quam in axilla oftendunt craftitudinem,
imponunt facile minus in Anatome exercitatis, ut
propterea arbitrentur voluntarios mufculos funículos nérveos
recipere tam cralTis radicibus proportione refpondentes ; sed
enim in ea re hallucinantur vehementer . Nam tantorum nervorum
adeo modica pars ilia est, quae in mufculos artus superioris
infumitur, ut qui semel in homine brachii mufculos diligenter
cum nervis quibus inftruuntur comparaverit , non potuerit
non mirari summam, quae inter duas hafce subftantias intercedit
inaequalitacem , quae profecto omnem fidem auferret tantulos
ñervos tam ampias mufculares maffas pervadere, nifi
phaenomena , quae ab irritato mufculi voluntarii nervo suboriuntur
evincerent univerfum mufculum a nervis, specie licet
exiguis , allui, atque exagitari. Dum vero perpendimus summam
nervorum Cardiacorum tenerritudinem, ac prope gelatino(
am naturam, eamque cum denfitate involucrorum, quibus
nervi voluntariis mufculis infervientes succinguntur , comparamus
, haeremus adhuc magis in pronunciando, num voluntarii,
an spontanei mufculi majorem nervofae materiae vim, et copiam
sufcipiant.
§• XV.
Cui bono igitur cor ñervos neque exiguos, neque ratione
valde diverfa ab ea, qua in mufculis voluntariis diftribuuntur,
recipitj si et infenfile vifcus cor reputatur , et , quod certiftimum
est , animi minime regitur poteftate ? In ardua hac, densifque
tenebris obvoluta totius animalis oeconomiae quaeftione
enodanda , si quis , post praegreffam Anatomes facem , differendi
citra errorem locus est, aut effe aliquando poterit,
exordiendum fore arbitramur ab nonnullis super hac re opinionibus
aequa lance aeftimandis, quae nimio, ut videtur, partium
studio fuerunt in Phyfiologicis invectae .
§. XVl.
H A L L E R U S , ejufque doctrinae sectatores, CI. alioquin Viri,
cum irritabilem fibrae carneae naturam a vi nervea penitus distinctam
effe magna ingenii contentione , et multiplicium experimentorum
apparatu conftituere niterentur , tantopere ab explorata
multorum phaenomenorum circa motus animales perspicuitate,
et veritate digreíTi sunt, ut confiderare ferme neglexerint
eximium illud vinculum, quod inter duas hafce facúltales,
seiitkntem nimirum, et ìrrìcabilem , injecit natura, in
quo , procul dubio , vita cum generalis , tum peculiaris uniuscujufque
partis animalium continetur . Conducebat equidem
plurimum eorum syftemati praedicare , cor aut omnino infensile,
aut obtufi admodum senfus effe; cumque Cardiacorum
nervorum truncos irritatos , aut exfectos cordis motum neque
augere, neque siftere obfervaffent, vim nerveam cum irritabili
cordis natura commune nihil habere impenfius contenderunt.
§. XVII.
Verumtamen quatenus ad senfum, si oi'ganorum ad sentiendum
facultas nervorum quibus organa quaeque inftructa
sunt quantitati, et mollitudini proportione refpondet, profecto
senfilitatem cordi, et quidem satis exquifitam, denegare vetat
Anatome, oftenditque viciftim sentiendi aptitudinem non minorem
effe debere in corde, quam in caeteris organis motus
spontanei , quibus communes praefertim cum corde nervi obtigerunt.