76 PENTANDRIA—D IG YN IA .
Offic. Gentianas rubroe radix Lin. Mat. med. p. 87. n. n o .
Perenn. Qabui ex Speluga ne' Grigioni a R a in e r o ,, ex
Campesana Bassanensium aMomiino, ex Monte majori
Istriæ a B ia so l e t to , ex Apennino Umbro di Ser-
nano ab Eq. Prof. N arduccio , et ex monte Birro a
Prof. U t il i j ex monte De’fiori in Piceno ab Orsino,
et ex monte Corona a M arz iale tto , ex monte Braga
Corsicæ a Soleirulio. Floret Junio, Julio, Augusto.
Radix crassa, longa, fusiformis, aut ramosa, extus nigra,
intus lutea, amarissima. Caulis teres, crassus ,
fistulosus, striatus, glaber, simplex, ereetus, vel ascen-
dens, pedalis-bicubitalis. Folia radicalia ovato-oblon-
ga , acuta, in petiolum brevem decurrentia, primor-
dialia cæteris multo minora, et brevius petiolata ; cau-
lina opposita, conjugationibus fere æquidistantibus ,
sessilia , amplexicaulia, inferiora ovato-oblonga , acuta,
superiora ovata , acuminata ; omnia integerrima , tri—
-quinquenervia, nervis ad apicem folii convergentibus ,
læte viridia , subtus pallidiora . Flores axillares, nu-
merosi, verticillati, folio multo breviores , breviterque
pedunculati, peduneulis unifions, nudis. Calyx spa-
thaceus, scariosus, albens, uno latere fere ad basim
fissus, apice breviter dentatus, dentibus nonnullis mu-
cronatis. Corolla flava, subinde punctis saturatioribus
adspersa, rotata, quinque-sexpartita, laciniis lanceo-
lato-linearibus, acuminatis, stellatim patentibus. Stamina
corolla paulo breviora, in anthesi extra tubum
longe porrecta , filamentis tenuibus, antheris Iongissi-
mis , sâgittatis, acutis, luteis, liberis. Capsula calyce
longior, oblorago-elavata, longe rostrata , rostris demum
sejunctis, apice recurvis, aut revolutis. Semina compressa,
margine late alata. Reliqua generis. Tota planta
glabra.
Usus. Radix vi sua tonica pharmacum praestantissimurn
suppeditat. Utilis in cachexiis, in intermittentibus,
in ictero, in verminatione. Adhibetur in pulvere, vel
in decoctione , melius etiam in tinctura vinosa, ut jam
docuit Plinius Nat. hist. lib. s6. cap. 7., aut spirituosa.
a. G en t ia n a -purpurea: foliis oblongis , superioribus lan-
ceolatis , acuminatis , florum verticillis subgeminis ,
paucifloris ; calycibus spathaceis, unilateraliter fissis;
corollis campanulatis subquinquefidis ; antheris coa-
litis.
G. purpurea Sp. pï. 3aq. Fröl. De Gent. p. 18. n. a. FI.
Dan. tab. 5o. Plenck. Ic. pi. med. a. p. 54. tab. i 5q.
PEN TAN DRIA ^DIGYN IA . 77
flore nimis fucato All. FI. Fed. t .p i 45- 348- *?ir°i.
FI. Aeon. i. p- 88. Coll. Herb. Ped. 4. p . i58. n. 1. Polit
De Gent. Com. p. 8. n. 1.* Comol. Prodr. FI. Com. p. 47
n Su .,* et FI. Com. a. p. 5.* Pollin. F l. Fer. 1. p. 3i9
Sav. Bot. Etr. 4. p. i^ .D e Cand.Fl. Franq. 3. p. 65a
Gaud. FI. Helv. a. p. 374. a.
G. n. 689. Hall. Hist, stirp. indig. Helv. 1. p. a84- cum
variet.
Ital. Genziana porporina.
Perenn. Filius àttulit ex vertice Como alla scala in
Apennino Bononiensi. Habui ex Apennino Mutinensi
alia Cervarola a Prof. B rignolio, et ex Cimone di Fa-
nano a M asquillierio ; ex Speluga ne’ Grigioni, et
ex monte Generoso ad Larium a R a in e r o , ex eodem
monte a Prof. M orettio , et a C omollio , ex montibus
della Val Sassina a Prof. Balsamo-Crivellio, et
a De Notaris. Floret Julio, Augusto.
Radix longa, sed minus crassa quam in prscedente, simplex
, vel ramosa, extus lutescens, aut fusca, intus
flava, amarissima, superne rugosa, saepe sursum mul-
ticeps. Caulis simplex , teres , striatus , farctus , ere-
ctus, subinde purpurascens, a paucis pollicibus ad
nnum, vel duos pedes longus, longe tenuior quam in
Gentiana lutea L. Folia radicalia ovato-oblonga, acut
a , quinquenervia, rarius lanceolata, trinervia , in petiolum
brevem decurrentia, primordialia minora , et
brevius petiolata ; his saepe similia sunt folia caulina inferiora;
reliqua lanceolata, acuminata, trinervia, sessilia
, basi subconnata ; omnia integerrima , laete viridia,
subtus pallidiora. Conjugationes foliorum cauli-
norum remotae , paucae. Flores grandes , pauci, subses-
siles, nunc tantum in verticillo terminali, solitario ,
nunc cum uno , vel duobus aliis verticillis proximis,
axillaribus. Calyx spathaceus, scariosus, uno latere
usque ad basim fissus; apice ludit integer, bifi—
dus, acuminatus, acutus, obtusus , lobatus , aut sub-
dentatus ; saepe purpurascit. Corolla campanulata, tu-
bo brevi, angusto, calyce fere triplo longior, plus
minus intense purpurea cum aliqua lutescentia, pun-
ctisque subseriätis quandoque picta , quinque-sexfi-
d a , laciniis late ovatis, basi quidquam angustatis,
acutiusculis. Stamina corolla dimidio breviora. Anthe-
rae sagittatae, acutae, arete coalescentes, filamento te-
nui breviofes. Reliqua ut in praecedente. Tota planta
... glabra, sequentibus tribus minor.