DE USU LOGANIACEARUM.
Materiae quaedam sumrnae efficaciae in hujus
or din is stirpibus sedent, quae aat in medicina aut in
veneficiis usurpantnr.
Spigeila Anthelmia L . primum a M a b c g b a v i o
(ed. 1648 p. 34 cum icone e Libro s. d. Principis,
qui in Bibliotheca R. Berolinensi asservatur p. 323
repetita) descripta est, nomiue tupjiep A r ap ab a ca ;
sed de ejas usu medico auctor nil tradidit. Postea
P a t b . B b o w n e (in civil and nat. History of Jamaica
p. 156) plantae radicem et herbam aut decocto aut
pulvere contra luinbricos porrigi summa cum medica-
minis laude evulgavit; alii virtutem an tli el militili cam cou-
firmarunt, moheutes tarnen ut caute administretur medicina
vi narcotica pollens et cujus nimìa dosis (quatuor
dracbmarum in syrupo) infantes convulsione Correptos
sub cerebri hyperaemia peremisset. Canes aliaque
auimalia tamquam praesens venenum interficere exper-
tum est; atque odore (quem Petroselini comparai
M a b c g b a v ) Blattam, immunduminsectum, tupice A r e b è ,
arcere traditur.*) Venenosa stirpis indoles colonis
insularum Antillensium nota est, nude ibidem nefandae
veneficae B r in v illie r s nomea tulit. Scintillationem
ante oculos, mydriasin, anhelationem, artuum tremorem
et paralysin, convulsioues, vomitus atque diarrhoeam
produciti R i c o b d M a d i a n n a e radice chemica arte
elicuit: materiem sebaceam, ceram, resinam et extracti-
vum innocua et aliam resinam mollem (Weicbbarz)
sui generis, quam S p ig e lin um vocat, cujus vel par-
vae dosi vis inesset lethalis. Praeterea notat: gommi,
albumen, acidnm gallicum et in cinere kali carboni-
cum, kali muriaticum, calcem acidis carbonico, phos-
phorico et sulphurico? nuptam, oxydum ferri et sili—
ceam. Easdem materias fere omues (atque oleum
aetbereum) herbae inesse auctor docuit, praeter Spigelinum,
de cujus indole inter Chemicos ainbigitur.
Spigeliae glabrata et Flemmingiana, affines forma
Sp. Anthelmiae et forte cum hac confusae, a colonis
in Brasilia orientali tamquam sudorifica et vermifuga
subinde in usum vocantur.
Potaìia amara in Guyana gallica ab A u b l e t i o
descripta est corollis albis; in Brasiliae prov. Alto
Amazonas, ubi stirps vulgo dicitur Anali i, corollas
semper observavi tubo flavo , limbi Iaciniis viridi bus,
quam ob causam quum aliae quoque deflectere vide-
<0 Sunt qui herbae nomen A r a p a b a c a inde esplicare voluut, sed inibì
placet suspicarl, pro A r a p a b a c a , uti auctor scrlpserat, legendum
esse, A r a p ab o c a , quod significarci: „Instanter decedit“ seil:
Il rentur diversae patriae stirpes specifice différre existi-
mavi. Collatis postea auctoris speciminibus cum Bra-
siliensibus utramque conjungere non dubitavi. De
guyauensi stirpe A u b l e t i u s baec babet: Tota pianta
amarissima. Caules interdum stillaut resinam pelluci-
dam flavidam, quae admoto igne Benzoés odorem
spargit. Folia et caulis junior infuso administrantur in
sypbilitide, dosi majore vomituin producunt- (I. c. 1 .396.).
De pianta brasiliensi scripsi: decoctum foliorum contra
opbtbalmias levioris momenti et lippitndinem lotione ad-
hibetur (Syst. mat. med. veg. Bras. 55.).
Strychnos Pseudo-Quina (cui a. 1817. Sebastia-
nopoli in berbario Langsdorffii, fructu incognito, Anasser
febrifugum nomen adscripseram, v. Spreng. Syst. Veg. I.
588) per magnani imperii regionem (in prov. Minarum, S.
Pauli, Goyazana) ob corticis virtutein antdpyreticam
decantatur. A u g . d e S . H i l a i b e hoc medicamentum
V a o q u e l i n i o attulit, qui analysi iude eduxit: materiam
extractivam amararn, cui efficacia debetur, porro resinam
in alcobole 36° facile solubilem, aegre in alcobole absolute
» solvendam, gummi rufo-fuscum, particulis azoticis
uuptuin, acidum quodammodo a tanninico diversum licet
ferrum viridi colore itemque gluten praecipitet. - StryCh-
ninum in boc cortice non offenditur et substantia amara,
soluta venis auimalium injecta alia symptomata efficit,
quam Strycbninum. Baccae huj'us arbores absque noxa
comedi possunt. Cortex aut in pulverém redactus aut
infuso aut extracto aquoso propiuatur ; egregiae amari-
tudiuis itemque mitis, ita ut ejus usus tarn in febribus
intermittentibus, quam in bepatis, lienis et glandularum
mesaraicaruin infarctu digestionis debilitate rei. ¿jiih
dicetur.
Strychni genus quam maxime memorabile est ob
virtutem toxicam, qua gentes incultae utuntur, arma
lethali iinbuentes yeueno. Res antiqua est ultra bo-
m in um memoriam inter multos populos Asiae, Africae
et Americae celebrata, in Brasilia, praesertim aequatoriali,
late divulgata, ita quidem ut gentes quaedam
venenum non sibi solum pro venatioue et bello prae-
parare soleant sed aliis quoque, tamquam prétiosam
mercaturam. Virus hoc diffamatnm e cortice ligno
radiceque paratur, atque extracti nigro-fusci spissi specie
ollulis fictilibus aut vasis cucurbitinis conditur. Cujus
pars exillima jaculis et sagittis illinita vulnera vel le-
vissiina acuit in mortem. Frequeutissimus usus apud
gentes, quae animalia venantur sagittulas veneno ar-
inatas e tubo Jongo (Esgravatana, Sarbacana) ex-
plodendo.
Species Strychni, quae huic veneficio materiam
praebent in Brasilia ad hunc diem innotuerunt quinque:
Str. Castelnaei, toxifera, cogens, pedunculata et
Rouhamon; forte autem in aliis quoque sedet; atque
ipsos Indos stirpes venenatis babitu affines tentare eo
probalur, quod iinam, Str. rondeletioidem, nomine
Urari-rana-, i. e. venèniferam spuriam nuncupare so-
leant aut omnino innocuam aut ininUs efficacem.
1. De hoc sagittarum veneno, primus copiose
disser uit d e i . a C o n o am in e , qui a. 1 7 4 0 Parisios attulit
et medicorum examini suppeditavit, acceptum ab Indis
secundum fluvinm Marañon in prov. Maynas et in Brasilia
contermina habitantibus, qui T e cu n a s , T icu n a s,
T y cu n a s appellai)tur, unde nomen ipsa materies
accepit. Quam pluriinae Indorum tribus, quae ditionem
maximi fluvii atque ejus confluentium (Ucayale, Guallaga,
Javary, Ñapo, It?á, Japura rei.) inhabitant (Pevas, dico,
Panos, Yaméos, Iquitos, Yaguas, Oregones, Culinos, Je-
veros, Maxurunas, Marauds, Juris, Juman as etc.) idem
venenum aut ipsi praeparant aut a vicinis mutuo commercio
emunt. Nomen vero illorum Indorum T e cuna,
unde ipsum venenum appellationem tulit, significai
veneficum, a verbo tupice ty c o a r , miscere. Tupicae
linguae quoque pertinet verbum U ra r i, quod ipsum
venenum sagittarum indicat: ur venire, ar cadere, y
pronomen relativum, quasi díceres: quo veniat is cadet.
Corruptuin in linguarum incredibili confusione passim
W u ra ra , W o o ra ra , W u r a ||| W o e h r a li, Cura
r e auditur et ab auctoribus scribitur.
Veneni species T ic u n a nomine ad nos pervenit
in vasis par vis figulinis ex argilla cinerascente, corti ce
Tur uri aut vesica animali clausis. Huic pro gravissimo
rei momento subesse Strychmm Castelnaei
Wedd. extra dubitationis aleam est positura. Ex hujus
arbusculae cortice apud ludos Juri in fluvii Japurà
ditione superiore veueuum parari ocularis fui testis (Itin.
III. 1 2 3 7 ) ; ex errore tunc stirpem pro Strychno Roìiha-
mon habui. Adjecit veneficus corticein funis sylvestris,
quem Imène nominabat (corrupte verisimiliter e verbo
tupico ¡né m e i.e . foe.teus) Abut am Imenem, radicem
Piperaceae Pah n i, Artanthes geniculatae, corti ceni
Artocarpeae repentis, TJrostigmatis £Ficus9 atrocis
(vernacole T a em a gb ) et corticem radicis arbor is
T a r a ir a -M o ir a i. e , lignum piscisTaraira, iucertae,
quam. prius pro Caryocar postea pro ILonchocarpi
specie ('rari/lori? ) Imbuì. Effuso in vasa veneno
dum refrigeratimi crassescit fructus inaturus Capsici
(K iy n b a - a v i) immitlitur, Cui pariter ac Artanthis 11
radici virtus tribuitur obsolescenti efficaciam reddendi. Il
Additamenta ab bis Indis nunciipantur varia: lacEuphor-
biacearum Hurae crepitantis (O a ssa cú ) etEuphorbiae
cotìnifoliae atque fructus Anonaceae cujusdam, Guat-
teriae veneficiorum. Haec ipse expertus sum.
III. C astelnau (Exped. V. 6 2 .) in veneno Ticuna I,
dicto primas partes agere Strychnum Castelnaei Wedd.
et Abutam candicantem Rich, (quam ipse olim Cocculi
amazonum nomine descripserain, cl. W e d d e l l Cocculi
toancophori) tradidit. Prior apud Oregones appellatur
T a r a to , apud Yaguas Ramon, apud Tecunas Gouré
vel Ghuré; altera stirps Ojregonibus audit B ob ou g o ,
Yaguis P a n i, -Tecunis Caü cticu tum ä , quod voca-
bulum (ca a [aut cauim) ticu uman) mihi denotare vi-
detur: herba (aut decoct ioni] mox admiscenda. Hujus
trnncus ab Indis Tecunas b. S p i x i o nomine Ur a r i-
S ip o tradilus est. Collatis igitur stirpibus pro certo
I affirmari potest, venena ab ipsis Tecunis et ab Indis
Juris confecta ejusdem Strychni ( Castelnaei) atque
duarum Abutarum sibi affiniuin elementa chemica continere.
2. Aliud venedi genus in missione Esmeraldas
(olim Cunucunuum) infra montem Duida baud longe a
fluvii Orenoco fontibus sita ab Indis praeparari ocularis
testis tradidit ill. A l e x , a H u m b o l d t . Modum quo
coquitur ample exposuit (Itin. ed. Hauff IV, 81 sq.).
Stirpera, quae funem sylyestrem (B e ju co ) sistit, ver-
nacule Mavacuré dictam, Strychneam esserecoguovit,
cujus decocto succus additur viscidus arboris cujusdam
grandifoliae K ir a c a g u e r o [Ficus f ) , non ut venenum
acuat, sed ut extractum yenenosum facilius spissescat.
Idem virus Indorum de gente Guinaus et Maioncongs,
Guyanam britt an ¡cam inliabi tante artifici um esse, Cuma-
raw a et Makuri ipsis dictum, atque e Strychnis
Rouhamon et cogente elici auctor est R i c h . S c h o m -
B.UBGK (Itin, I. 448.).
3. Gens olim potens et famigerata ArUac, i.e. fa-
rinae (A r ü ) e radice Mandiocca fabricatrix, quae
Arawaaks Surinami atque in regione Essequeboensi,
Arouages apud Cayenuenses appellatur, veneficii pro
sagittis quoque est perita. Cujus in arce positam esse
Strychnum Rouhamon, accedentibus radice Piperaceae
Ottonine Warakabacoura, cortice arboris Kaurana-
pai CCaruipae angustifoliae?), cortice radicis B ik iti
(Pouteriae Aubl.) et H a tib a li (Capsici?) auctor
fnit S c h b e b e b in Naturforscher XIX. (1783) p. 144.
Nomina bi.s pianti» indila idiomati Aruacorum pertinent;,.
De siguificatione vocabuli W a r a k a b a c o u r a conf.
supra in Mouogr. Piperacearum p. 69.
4. Suinmae efficaciàe venenum parat gens Indorum
Macusi dieta, quae mediterranea coloniaeEssequeboènsis
atque Brasiliani limitrophain inhabitat. Veneficio inter-
fuit, apparatum et exercitium diligenter descripsit cl.
R i c h . S c h o m b o b g k (Itili. 1 .450). Rei caput in Strychno
toxifera est positura, quam U r a r i vocant, insnper
aliae ingrediuntur congeneres; S tr. pedunculata Bth.
(Schomburgkii Klotzsch.) et S tr . cogens Bth., illis
Y a k k i et Ari mani dictae. Harum cortex et alburnum
coquitur, accedunt eaedeni partes e stirpibus