
i 6 6
i 'r
''i
" i
M
. e»
'. j «
\} **
i^'V
. . . . ¡ i
1!
« i
I '
•J
•3
't
Sicotes ©ef(^rcctt Ut l^fTanjent^teiif.
overkleed zyn, zamen geweven. Trillende Afojidjes of"QeIletjes
aan de oppervlakte.
HOUTTUYN Natuurlyke Hiít. I. D. XVII. St. pag. 419. LXXtV.
Hoofdfluk. Spongia. Sponfen. SponfgevvaJJen,
ELLIS - SOLANDER Natural Hift. of. Zooph. pag. 182. Gen. XVÍ,
Spongia, Sponge. ^mW fixura, flexile, polymorphum , torpidiffiraum,
contextura vel e fibris reticulatis, vel e fpinulis,
gelatina viva veftitis. Ofciilis feu foraminibus fuperficiei
aquam refpirant.
GMELIN Ed. XII. Syíl. Linn. To, I. P. VI. pag. 3817. Gen. 324.
Spongia. ©ÍEfc^e e^arnct. nac^ @(Iíá » ©oíanber.
DE MAUMONT. ©«polDpengefláufe. 44. Spongiae. SÜÍwufcfiwámnif.
$effC Tínfangégr. ber Síaíurgffcf). I. ©. 5-53. XCV. ©cfrf;í. Sporwia.
@(í;njaitim.
m o 5J?ttaer Faun. Fridr. pag. XXXVII. Cellulana fumofa.
Spongia, Stupofa, ofculis hiantibus,
uiPERATi Hiít. nat. Ed. lat. p. 828. Spongiae. Vegetabilia marina,
quarum fubílantia fimilis eít corpori fiftulofo lana compafta veflito
5 undiquaque mucofitate quadam membranofa confperfo,—
^ ^ n bct ^Orbnung beá íiimetfc^ett (Spftettié foígcti nuf bíe ^omotaüen,
C % J baá ín feinen ©aftungcn fo mani^faUigt ©efc^fecfjf fcer Tííctjoníen. íDíe
meíiTen Ípn6en eine fotl á^nnd)e 95ínbe unb jíernfórinige 9)oren, fíe fomtncti
bafjer mí( ben ©ocgoníeti, ^ierinnen am ndcí;tien útereín. Sfjre ínn:re @u6<
fíans ahtx, i|í ba\jon gánjíicí) feecft^íeben. ©ie 6efíe^« ous einec roeíctiert,
bem ©orcf dfpnlidjen, ober aná) fpteueraríígeti 5J)ÍQffe. 9íun í|í mit beti ^otiu
coraden, baé ®efcí)íecí)e ber llntípat^eé, unjefírennlicí) ber6unben; cá »fíiJ
ober bagegen, in iBerbítibung mií ben Tííct^ohíen, ju fef)r g e í r ennt , té mangeíti
bcmfeí5eti/ aufet bec ganj eigenen @u6(íanj/ au^ bie faící;artíge Síínbe imí)
bie iTetnartigen^oreti. iMeti fonaí; bie ©pongien, meineá SebúnFené,
mit jenen in ná^em gSerOinbung, fie ^a6en, rofemo^f b<r) einem feinen paarige«
©eroefee, eine ©u 6 f í a n j . 3« bem ©9|íem bes ¿ertn íJJaUa^,
ffnb fie nad) ben ©eefebern geotbníí, unb biefe fofgen bann auf bie Tííc^oníen.
®oc{) eé ít1 nocí) lange md}t bie rí£^(igfíe ©íuffenfofge bíefec ©efc^íecf;(et: 6e#
pímmí, 4«t Seit íjl uná i?« ©«{(unseii ná^fv angeífgen.
Untrr
Spongia. ©auáfcfjiMnitit. fOTeítfc^tüiimm. Safdjfc^wamm. ^pottáíe. 167
linter ben fdmtíicíjett ©ef(i;(ecf)tctn ber goop{)t)ten/ í|l biefeä 6ei)na^í
baè 5a^íteid;(ie/baSoí)er oucf; in bem gefammfen Umfang ber ©at fungen, nocí) am
tBcnigjíen 6íar6eitet worben. 9íocf; ^at es wegen ber fpecífi'ctfcí)en Sefìimmung,
tei) ben èfreré jufnUigen Jotmen unb ber Tit^nU^hit bes ©emebeS, bie meilìett
©cfj'roiicigfeiten ergeben, fflían ^at úberbig baé toerfciìiebene 2BacI)St^um in
rem Tííter má)x ^inreíclcnb beobachtet unb auc^ baä €igene ber ^Jarbe nac^) äufdlii»
gen 5Berdnberungen / nic()t f)inreící)enb untetfu(í)t. ©ie ftnb bepna^e in aUeit
gReeren/ unb ba in untcrfcf;kbenet Siife/ anjutrelTen. Síur eine einjige ®at»
f u n g , woju nach neueren Snibecfungen nocf) eine iroei)te fommt/ ení|)dít fící) ttt
füffen Sajaffern ,'bocf) i(i fie in i^ret SSaua«, von bftien übrigen auf eine eigeni
í í r t toetfcí)teben.
®{e meíjíen SJlaturforfcíiet finb in ber Söcftimmung be§ Díaturreíc^«
bicfeS @efcf)ícá)té einig, eá werben bie ©augfci;wdmme für wúrfíicí)« ^ffanjett.
angenommen/ raenigfìené alö fef)r stt)eife(f)aft unter bie Äorpet öon tf)iirifcf)ert
¿Organen / geredjnet ®et Siitter ^allaé eignet i^nen baS fraglie íebett
iU/ unb iiac^ feinem Urt^eíí, ()at bie S í a tur / mit biefen ©efcíjópfert/ bie ®rdn#
jen bei ifjterreici)«, in bem UeOergang ju ben Sßigetabtiien/ erntest (*)/
unb in genauer ©tuffenfoige baé '^fíanjenreicí; mit ben ©eegrafern nebfí be«
Íanbfí^wdmmen; baé i^ierreic^ aber, mit ben ©augfcíjroámmen gefc^íoffen,
um feine 6etrdd[)t(ícf)e iúiíen i»ifcf)en be^ben 9íeicf)cn $u (äffen. ^in
we(cl;er in nác^ifí á^ntícfjen ^òrp^ern, t|)ietif(^e 5aSeriseuge fa^e , f)atte an biefen,
nur in bem fcf)íeímigten Ueberjug, eine fSemegung, aber nicf;t bie minbc)ie ©puc
úngebíitíjer ^ol^pet« wahrgenommen. €r dufcrte vieimefir bie SReinung, -ba
nac^ feinen ©runbfdfen, bergfe{cf)en Organe einma^i nici)C mangein fönnten/
fcag, bie einfachen ^oren if)re ©teile «ertretten múgten. ©onatt/
ft'öli unb SÚffteu, míd)e fo oft bie ©pongien im Wen ju unterfucbett
©elegen^eit Ratten, befidttigen nac^ gíeicí)er Sr fa^rung, ben 9}íangeí biefer @e<
f d f e , unb Ratten t^n toiefme^r aiè ein wefentficl;eé Äennjeiciien ber ©aug»
fc^wdmme angenommen/ um fie baburcí) vion ben 3Iíct)onícn ju unfetfcf;ct&ett.
5Bon SKottMct würben i^neti vollenbè, alíí €mpjtnbungett, ober Síeijbatfeií
o&ge*
( * ) Elench. Zoofh. 1. c. „ Animai ambiguum, — torpidiffimam — — In Spongiis
viue, ÌEibricae et naturae animaUs termious effe videtur. Natura nempe vegetabiliutn
feriem fimplicüanmis Aigis et Fungis, Animaliaoi Spongiis conclufic, ne hiatns iacer
organica et brata corpo» nims magniu ibret. „
• i l
M'I'ti
W
'Ì!