
 
        
         
		v o m e r ,  mais  on  n'y  en  voit  que  t roi s ,  ilont  celui  du  milieu  forme  im  carré  assez  grand  et  massif.  
 J e  retrouve  ce  type  de  dentition  dans  une  nouA'elle  espèce,  provenant  aussi  de  Bornéo,  mais  où  ce  
 g r o u p e  de  dents  vomoriennes  est  plus  allongé.  Je  réunis  ces  deux  espèces  sous  une  même  denom 
 i n a t i o n  générique.  Du  reste  le  genre  Pseudopangasius  a  les  caractères  du  genre  Pangasius,  
 m a i s  déjà  les  yeux  n'y  sont  plus  placés  si  bas  à  la  joue  et  ceux  du  Pseudopangasius  nasutus  sont  
 m ê m e  entièrement  situés  au  dessus  du  niveau  de  l'angle  de  la  bouche.  Voici  les  caractères  princ 
 i p a u x  par  lesquels  se  distinguent  les  deux  espèces.  
 :  3'/î  à  i  fois  dans  la  longueur  de  la  tète.  Groupe  des  dents  vomdriennea  un  peu  plus  long  que  large.  
 1.  Pseudopançiasius  'polyuranodon  Bikr.  
 i  8  fois  dans  la  longueur  de  la  tête.  Groupes  des  dents  voméricnnes  plus  du  double  plus  long  
 I.  Museau  arrondi.  
 A.  4/31  !»  4/36.  
 I I ,  Museau  pointu,  stiualoîde.  
 quo  large.  A.  4/25  ou  4,  
 2 .  Pseudopangasms  nasutus  Bikr.  
 Pscîidopangasius  polyuranodon  Dl k r .  Atl.  Tab,  LXXVIII  Silur.  Tab.  XXX.  
 Pseudopangas.  corpore  elongate,  
 ad  5'/)  in  longitudine  corporis  absc  
 corporis  absque,  6'/j  ad  T'/s  circiter  i  
 tice  paulo  altiere  quam  lato,  postico  compresso,  altitudine  supra  initium  pinnae  analis  5  foro  
 ,  55/4  ad  6i/»  circiter  in  ejus  longitudine  cura  pinna  caudali;  capite  S'/s  ad  6'/s  in  longitudine  
 I  longitudine  coi-poris  cum  pinna  caudali;  altitudine  capitis  !•/,  ad  1"/,,  latitudine  !•/,  ad  l>/s  
 in  ejus  longitudbej  linea  rostro-dorsali  nucha  et  Tertice  declivi  rectìuscula,  fronte  et  rostro  valde  convexa;  scuto  capitis  laevi,  sulco  
 longitudinali  antice  et  postice  usque  ad  basin  fere  cristae  interparletalis  diviso;  crista  interparietali  laevi  vel  leviier  rugosa,  plus  duplo  
 longiore  quam  basi  lata,  apicem  Tersus  gracilescente,  apice  os  interspinosum  primum  trigonura  breve  rugosuni  vel  laeve  attingente;  
 oculia  parte  inferiore  tantum  posteris,  diametro  3"/s  ad  4  in  longitudine  capitis,  dianietris  2  ad  2'/,  distantibus:  naribus  anterioribus  
 et  posterioribus  minus  oculi  diametro  'h  distantibus;  rostro  oculo  non  vel  vis  longiore,  convexo,  paulo  ante  rictum  prominente,  linea  
 anteriore  obtuse  rotundato;  cirris  gracilibus,  supramaidllaribus  os  scapulare  attingentibus,  infvamoxillaribus  oculo  vis  longioribus  
 vel  brevioribas;  dentibus  masilHs  parris  acutis,  maxilla  superiore  pluriseriatis  in  vittam  subsemilunarein,  inframaxi Ilari bus  muitiseriatis  
 nagnam  
 in  vittam  formam  ferri  equini  subreferentsm  disposltis;  dentibus  vomerinis  parvis  obtusis  conico-granulatis  in  ti  
 quadratain  paulo  lafiorem  quam  longam  collocatisi  dentibus  palatinis  parvis  couicis  obtusiusculis  utroque  latore  in  
 go-elongatam  justa  thurmam  dentalem  vomerinam  dispositis;  operculo  osseque  scapulari  acato  laovibus:  linea  laterali  ramosa,  raniis  
 elougatis  vulgo  simplicibus;  axilla  poris  mucosis  valde  ccnspicuis;  pinna  dorsali  radiosa  acuta,  corpore  humiliore,  plus  duplo  altiere  
 quam  basi  longa,  spina  mediocri  I'/«  ad  1  et  paulo  in  longitudine  capitis  striata  antice  inferne  granulosa  superne  leviter  non  vel  
 TÌx  serrata  postice  tota  longitudine  dentibus  valde  conspicuis  serrata;  dorsali  adiposa  valde  gracili,  plus  duplo  altiere  quam  basi  
 longa;  pectoralibus  acutis  capite  non  vel  paulo  brevìoribus,  spina  mediocri  spina  dorsali  paulo  lungiore  striata  antice  basin  versus  
 granulosa  apicem  versus  non  vel  leviter  serrata  postice  tota  longitudine  dentibus  conspicuis  serrata  ;  ventralibus  acutis  pectoralibus  
 brevioribus;  anali  acutiuscula  leviter  emarginata,  longitudine  3  vel  vis  plus  quam  3  in  longitudine  corporis  absque  pinna  caudali,  
 minus  triplo  longiore  quam  alta;  caudali  proiunde  mcisa  lobis  acutis  subaeqaalibus  5  fere?  in  longitudine  toüus  corporis;  colore  
 corpore  superne  coerulescente-viridi,  iuferne  margaritaceo  vel  argenteo;  pinnis  flavesceute-hyalinis  vel  albido-byalinis  plus  minusve  
 fusco  aretjatis.  
 B.  7  ad  9,  D,  1/7.  P.  1/12  vel  1/13,  V.  1/5.  A.  4/31  ad  4/36  C.  1/15/1  et  lat.  brev.  
 Syn.  Panjatius  polynranodon  Bikr,  Zesde  bijdr.  ichth.  Born.  Nat.  T.  Ned.  Ind.  III  p  425;  Ichth.  Arcb.  Ind.  Podr.  I.  p.  18(5.  
 Pangatius  juato  Bikr,  Diagn.  beschr.  vischs.  Snmatr.  Tient.  I  ad  V,  Nat.  T.  Ned  Ind.  Ut  p  589;  Juaro  Palemb.  
 Hab.  Sumatra  orientalis  in  flumine  Mussi  prope  Palembang;  Borneo,  in  fluminibns  prope  Bandjermasin,  Koetei  et  Pontianak.  
 Longitude  10  speciminum  145"'  ad  346"'.  
 R e m .  Cette  espèce  paraît  n'etre  pas  rare  aux  grandes  îles  de  Bornéo  et  de  Sumatra.  Elle  se  
 r e c o n n a î t  facilement  au  large  groupe  carré  des  dents  vomérienncs  et  à  une  foule  d'autres  caractèr 
 e s ,  qu'offrent  son  casque,  ses  yeux,  ses  barbillons,  ses  épines,  etc.  
 Pseudopangasius  nasutus  Bikr,  Versi.  Kon.  Akad.  Wet.  XV  p.  72.  
 Pseudopangas.  corpore  elongate,  antica  paulo  altiere  quam  late,  posiice  compresso,  altitudine  sub  spina  dorsi  4'I,  circiter  in  ejus  
 longitudine  absque,  5«/6  circiter  in  ejus  longitudine  cum  pinna  caudali  (altitudine  sapra  initium  pinnae  analis  5'/«  circiter  in  ejus  longitudine  
 absque,  7'/,  ad  7i/s  in  ejus  longitudine  cum  pinna  caudali);  capite  4  et  paulo  in  longitudine  corporis  absque,  b'j,  ad  5i/,  in  
 longitudine  corporis  cum  pinna  caudali;  altitudine  capitis  I'/i  circiter,  latitudine  I'/j  circiter  in  ejus  longitudine;  linea  rostro-dorsali  
 nucha  convesiuscula,  capite  declivi  rectiuscula;  scute  capitis  rugose,  sulco  longitudinali  usque  ad  basin  cristae  interparietal is  fere  producto  
 divise;  crista  interparietali  longitudinaliter  valde  rugosa,  medio  quam  basi  latiore,  triplo  circiter  longiore  quam  medio  lata  apice  
 profunde  emarginato  OS interspinosum  primum  trigonum  acutum  recipiente,  ossibus  interspinosis  gracilibus  rugosis;  eculis  superis,  
 diametro  8  circiter  in  longitudine  capitis,  diametri?  4  circiter  distantibus;  naribus  minus  oculi  diametro  distantibus;  rostro  oculo  plus  
 duplo  longiore,  sat  multo  ante  rictum  prominente,  linea  anteriore  obtusangulatim  rotundato;  cirris  gracilibus,  supramaxlllaribus  basin  
 pinnae  pectoralis,  inframaxillaribus  operculum  attingentibus ;  dentibus  maxillis  pluriseriatis  parvis  acutis  acqaalibus,  inter maxi Ilari bus  
 in  vittani  subsemilunarem  plus  sestuplo  longiorem  quam  latam,  inframaxillaribus  in  vittam  semilunarem  sympliysi  interruptam  vitta  
 intermaxiIlari  non  vel  vix  latiorem  dispositis;  dentibus  vomerinis  parvis  obtusis  conico-graniformibus  in  tlmrmam  quadratara  transversam  
 triplo  fere  lorgic  
 thurmam  dentalem  
 1  qua  collocatis;  dentibus  palatii  
 dispositis;  operculo  osseque  scapuiari  a  
 obtus  
 ato  leviter  
 1  oblongo-clüiigatam  longitudinali  
 >  pi,  
 1  juxta  
 ibus  (  
 spicul: ;  linea  laterali  t  i  elongatis  vulgo  simplicibus  i  pinnae  caudalis  bifiircata;  pinna  dorsali  radiosa  acuta,  corporo  
 t  Immilioi'c,  plus  duplo  altiore  quara  basi  longa,  spina  crassa  l'/s  circiter  in  longitudine  capitis  antice  granosa  lateribua  
 striata  postice  dentibus  conspicuis  annata;  dorsali  adiposa  valde  gracili  duplo  circiter  altiere  quam  basi  longa;  pinnis  pectoralibus  
 acutis  capite  paulo  brevioribus,  spina  lata  spina  dorsali  paulo  longiore  antice  granosa  lateribus  striata  posiice  dentibus  conspicuis  serrata; 
   pinnis  ventralibus  acutis  pectoralibus  duplo  fero  brevioribus;  anali  basi  5  circiter  in  longitudine  corporis  plus  duplo  longiore  
 quam  alta,  acuta,  paulo  emarginata;  caudali  prefunde  incisa  lobis  valde  acutis  subaaqualibus  i'j,  circiter  in  longitudine  corporis;  
 colore  corpore  superne  cocrulescente-vicidi,  infèrne  margaritaceo,  pinnis  fiavescente.  
 B.9.  D.1/7.  P.1/11.  V.1/5.  A.  4/25  vel  4/26.  C.  1/15/1  et  lat.  brev.  
 llab.  Borneo  (Bandjermasin),  in  fluviis.  
 Longitude  speciminis  unici  270"'.  
 Beni.  Cette  espèce  a,  comme  le  P s eudopanga s ius  polyuranodon  ,  les  dent s  vomériennes  coniques  et  
 r é u n i e s  en  une  simple  plaque,  mais  au  reste  elle  en  diffère  par  une  foule  de  caractères,  par  son  
 casque  rugueux,  sa  tète  plus  grande,  ses  yeux  beaucoup  plus  petits,  son  museau  plus  pointu  et  
 p l u s  anguleux,  ses  barbillons  plus  longs,  son  anale  beaucoup  plus  petite,  etc.  La  plaque  dent 
 a i r e  du  vomer  y  est  aussi  beaucoup  moins  large  d'avant  en  arrière.  C'est  une  espèce  èminem»  
 ment  distincte,  qui,  quant  à  ses  affinités,  forme  comme  im  passage  au  genre  Helicophagus.  
 I I E L I C O P I I A G U S  Bikr,  Act.  Soc.  Reg.  Scient.  Ind.  Neerl.  IH;  Zesde  bijdr.  vischf.  Sumatr.  
 p .  49;  Ichth.  Arch.  Ind.  Prodr.  I  p.  173.  
 P a n g a s i n i  Pangasii  dentibus  maxillis  et  vomerinis  pluriseriatis  parvis  acutis,  vomerinis  in  thurnias  
 2  distantes  antice  in  palato  dispositis.  Cirri  4  carnosi,  supramaxillares,  inframaxillares.  
 Oculi  superi.  Rostrum  conicum,  non  carnosum.  Membrana  interbrancliialis  parum  incisa.  B.  9.  
 Rem.  Le  genre  Helicophagus  a  la  dentition  du  Lais  et  les  barbillons  du  Pangasius;  mais  il  diffère  
 des  deux  genres  par  sa  tête  conique  et  pointue  et  par  la  position  des  yeux,  qui  lui  donnent  
 une  physionomie  très-différente.  Je  n'en  connais  que  deux  espèces  qui  se  ressemblent  beaucoup,  
 mais  qui  cependant  se  reconnaissent  aisément  à  plusieurs  caractères  dont  voici  les  principaux:  
 I.  Dents  ivitermaxillairos  formant  deux  groupes  quadrangulairos  dent  la  largeur  égale  la  longueur.  A.  4/33  eu  4/34.  
 1 ,  Helicophagus  Waandersii  Bikr.  
 II.  Dents  intermaxillaires  disposiies  sur  une  bande  courbée,  qui  est  plus  de  quati'e  fois  plus  longue  que  large.  A,  4/25  ou  4/2C.  
 Ilclicophagus  typus  Bikr.  
 IMicophagus  Waatidersii  Bikr,  Ichth.  Arch.  Ind.  Prodr.  I  p.  175;  All.  Tab.  LXXX.  Silur.  
 T a b .  XXXll.  
 Helicopb.  corpere  elongate  compresse,  altitudine  5  circiter  in  ejus  longitudine  absque,  6  circiter  in  ejus  longitudine  cum  pinna  
 caudali;  latitudine  corporis  maxima  IM,  circiter  in  ejus  altitudine;  capite  subconico  conveso  5'/,  ad  5'/,  in  longitudine  corporis  
 absque,  61/3  ad  6'/j  in  longitudine  corporis  cum  pinna  caudali;  altitudine  capitis  I'/s  circiter,  latitudine  I'/i  ad  P/s  in  ejus  longitudine; 
   uculis  su per is  diametro  i'l,  circiter  in  longitudine  capitis,  diametro  I'/s  circiter  distantibus;  linea  rostro-dorsali  declivi  rectiuscula, 
  rostro  tantum  convexa;  scuto  capitis  toto glabre  nec  rugoso necgranuloso,  sulce  longitudinali  mediano  basin  cristae  interparietalis  
 subattiiigente  toto  fere  diviso;  crista  interparietali  plus  triplo  longiore  quam  basi  lata,  nec  rugosa  neo  granosa,  vis  gracilescente,  
 apice  valde  obtuso  truncate  os  interspinosum  1">  gracile  elongatum  glabrum  attingente;  rostro  convexo  oculo  paulo  longiore  vix  
 ante  rictum  prominente,  li  ì  anteriore  obtusiuscule  rotundato;  naribus  distantibus,  anterioribus  rotundis  rostri  a pici  approximatis  
 valvula  claudendis;  labiis  et  
 s  supramasillaribus  oculum  superantibus  
 inframaxillaribus  oculo  I  
 tibus  acutis  parvis  maxilla  
 iuperiore  imiti seriatis  in  thurmas  2  ovato-quadratic  
 1  longiores  quam  latas  approximatas  collois  
 catis;  dentibus  inframaxillari  
 pluriseriatis  in  vittas  2  trígonas  leviter  curvatas  duplo  circiter  longieres  quam  latas  basi  approsinmtns  
 dispositis;  dentibus  venierinis  3-  ad  4-seriatis  in  thurmas  2  parvas  gráciles  distantes  postice  valde  divergentes  dispositis;  rictu  
 latitudine  3  ad  3"/j  in  longitudine  capitis;  operculo  leviter  subradiatim  striate;  osse  scapuiari  parte  conspicua  capite  plus  duplo  breviore, 
   glabro,  postice  obtuse,  rotundato;  linea  laterali  recta,  venulosa,  basi  pinnae  caudalis  biftircata  ramis  curvatis  superne  et  inferne  
 refiexis;  axilla  fovea  mucosa  poris  3  vel  4  muciHuis  bene  conspicuis  jierferata;  pinna  dorsali  radiosa  acuta  corpere  non  vel  
 vix  humiliore,  plus  duplo  altiore  quam  basi  longa,  spina  crassa  capite  paulo  tantum  breviore  lateribus  rugosa  antice  glabra  pestice  
 dentibus  sat  niagnis  serrata;  pinna  adiposa  initio  posterioris  tertiae  pinnae  analis  partis  opposita,  gracili,  plus  duplo  altiore  quam  
 basi  longa,  basi  dorsali  radiosa  plus  triplo  breviore;  pinnis  pectoralibus  acutis  capite  vix  brevioribus,  spina  crassa  spina  dorsali  vis  
 vel  non  breviore  lateribus  lugosa  antice  laevi  pestice  dentibus  sat  magnis  armata;  pinnis  ventralibus  sub  radiis  dorsalibus  posticis  
 incipientibus,  capite  non  vel  non  multo  brevioribus  (abruptis);  anali  longitudine  2»/5  circiter  in  longitudine  corporis  absqi  
 circiter  in  longitudine  corporis  cum  pinna  caudali,  plus  triplo  longiore  quam  antice  alta,  emarginata;  caudali  profunde  i:  
 ;x  parte  abruptis);  colore  corpore  superne  coerulescente-viridi,  
 largarli  1  vel  argenteo;  pinnis  flavescente-hya  
 minusve  fusco  arenatis;  adiposa  olivascento  dense  fusco  arenata.  
 B.  9.  D.  1/7.  V.  1/n.  V.  1/5.  A.  1/33  vcl  4/34.  C.  1,15/1  et  lat.  bre  
 Hab.  Sumatra  (Palembang),  in  fluviis.  
 Lungitudo  speciminis  unici  340"'.  
 .  3./,  
 (lobis  
 :  plus