VI
Augufiifsimiis Zcopoldi/s horti non fufi'aiendi modo, fid etiam adaugendi cupidos , fuh finem
anni \7ytficri0 togitavit de hortulani Scholl in Europam reditu. Korerat, ingerttem habere hunc
plantarían numetum, quas ¡indique ex infiitulis per terras interiores Uineribus cotlegerat, inque Promontorio
colebat, ut efifcnt adtransvectionem idónea. In huncficopum cum naris majoris prafecto,
fifqui tunc Vienna erat, agi jut't, pactumque inire, quo hie ad infulam Mauritii nar'igaret, ubi
fiirpes, quas illttfiris Cere fcripferat fe jam habere paratas, nuvi imponerct, inde ad Promontorium
buna Spei rediret, egregium Scholl cum toto fuo vegetabillum animaliamque thefaura acciperet,
rcduceretque Tcrgefium. Duo infupcr hortulani, ut major rerum cura in itinerefioret, fittpra
memóralas Bredemeyer et Jofephus van der Schot, defuncli Richardifilias, qui nunc horti bolanici
Viennafis cultura fumma cam laudepraefi, navim in porta Genua una conficenderunt. Prafectus
autem nan's prater idlarn neceffitatem portum Malaga intravit; ubi ob malumprafectifidem, feliciter
dctevtam, coacti fuerttnt hortulani linqucre navem, et poft annum re infecta cx Hifpania
Viennam revcrtcrunt. Ipfia quidem nan's dein in Indium appulit; Jed in reditu prope Promontorium
lona Spei ad Cap des aigidlles 10 Aprilis 1794. naufragio periit,
Menfe Martio 1^91. novum d'trectoris horti Sef.önirtmnettfis univeifi officium creatum efl,
quod pofi tres menfes iterum ceffaxit. Hue novo muñere fungebatur ilhtjrrijfiinus Euro von der
Lühe; atque tilo tempore ab infpectioiie fupremaprafecti Boos alii duo hortulani aulici recefferunt,
Jingulifiii juris facti. Septemhri fequente mihi filioque meo Cafar fupremam commijit curam earum
rerum omnium, qua in horto ad feientiam botanicampreeife pertinerent. Mihi fimul in mandatis
dedil, ttt catalogum plantarum Iwrti, prelo publicandum , caiicinmrem. At vero fuijfet Hie
nimiopere imperfectus, fi in hunc dient edidiffem; plurimarum enim fiirpium fructifica!¡o ignorabatur,
et quamvis quoiannis aliquosfiorem produxerint, incognitarum tarnen velhuc usque multitudo
manfit notabdis; dum etiam ex frequent ¿bus undique traiismiffis femhúbus planta' augébantur
indies. Tum quoque iuereverat dubiarum numerus, quod pofi mortem prafecti Richardi indices
miffarum plantarían ttulographi non inveniebantur , quorum fioli numeri fiabant fiirp'ibus fuis
affixi. Haue tarnen jactitram aliquatenus jienfiivi, dum cum hortnlanis Boos et Bredemeyer
continuo omnia caldaria percuni, qui nomina aut títulos, fub quibus quisque fitas fiirpes attulerat,
quoad reconLtri poterant, dentto intlicabant.
Pofieaquam 1792. Imperator Leopotdus e liris exceffit, Augufiiffimus Francifcus fecttndus
non dcf.it hortum indies ornare munificentia fita. Novum exfiruxit tepidarium clegantifftmttm
pro locandt's hieme planus Afrit fmiltbusque, aflate etiam aliit. Hit jus lougitudo pedum
"35 efi• tatitttdo 19, et altitudo ig. Flura velera caldaria ab ipfs fundamentis infiaitravtt,
altioraquefecit. Pratcrea, dum fiugulari Floram fiavore profequitur, hortum penfilem, rarijfanis
regetabilibus exoticis fipectabilem, in palatio fuo Viennenfi adificari, hortttmque circa palatium Belveder,
folis plantit provinciarum Aufiriacarum dicatum, coli fub rect'tone celeb. Nicolai Hoft, inque
horto botánico univerfitatis caldarium vetuftum in fiplendidifftmum renovari curavit. Tot tantaque
aun praftita a Cafare fint tempore regid fui difficUliiuo, quanta ab illo temporibtts exfpeclanda
funt felicioribut.
Hand abs re fore , exifihno , ft hie illorum etiam virorum me minero , quuriau induftria
Mí
magnum f/jlcttdoris fui partem opera botánica mea référant acceptam ; piclores, cohratores et failptorcs
volo. Primus plctor, quo ufiusfitm , Francifcus Scliet'dl, in plerifi/ue t'tineribus alpinis mini
comes, omites plantas Flora aufiriaca (IViilfenianis exceptis) et Horti botanici vindobonenfis pinxit;
in pingendo celerriinus, pro aliis praterea rei herbaria ainatoribtts fepties mille fiirpes, aliquot
inillia concharían, numerofa ammalia et altas res ad hiftoriam naturalem pertinentes abfblvit. Ftnitis
Flora Hortoque in Daiuam dificeffit. Alier Jfephus Hof baiter totum volumen primttm ¡coman
rariorum mcarum et volunu/ds fecuudi fafciculos quatuor priores perfecit ; delude plctaram neglexit.
Tertius Ferdinattdus Bauer, poj't /dures pro eodem opere pifias fiirpes, cum beato amt'ctffmoque
Sibthorpio hinc in Graciant Turciamque peregrinatus eft ; cujus opus pofihumttm avidijjiine
exjpectant bolanici. Fratris vices, quantum per alias occupationes polerat, fupplevit Francifcus
Bauer; fed paucas figuras peifecit, brevi cum filio meo Londinum profectus. Hujut cximii pictoris
fumma dexleritas ct acctiralio ex Eria's Londini niipcr editt's, qute omncm fuperant exfpcctationem,
evincuntur. Hunc incaute anno ijSg. fecutus efi Joannes Scharf. Jam a puero tile in
moitafierio quodam cul'ata et coquinaria dicatas, cum effet confiittttione debtIi, puji paíteos aitnos
ab igné et labore in hamoptoën incidit, et labe hinc in pidmone contracta, vixdum adolefiens
monafierium reliquit. Ad quarendum victurn, familiari cuitlamfuo, opïfici chartaruin pictarum,
quibus atlium pañetes obduci fiolent, operant locavit, ubi progreffus brevi fecit tantos, ut primos
inter haberetur. Nunc pictura fe totum dedit, artemque ab dementis didicit. Sic rtidiorem adluic
imld acquifivi, elementa botánica doctti et microficopiorum ufain, et pofipaucosmenfespictorem
pojjidebam egregium, qui Batteriana vefiigia tandem premebat, el evafiffet eximias, iiift labcute
anno 1794 in prima juventute fuijfet phthift abreptus. Pinxit Ule omiits reliquat ¡eomtm rariorum
fafciculos, circiter centum et octoginta tabulas hujus operis, omnesque monographia Oxalides
; et has qu'idem novo infblitoque aufiu ari Ipfe incidit. Pofi hujus obitum, ex optimis coloratoribus
Uttum Martiuum Sedelmayer, dclineandi etiam probe peritttm >fekgi, qui brevi fingulares
in pingendo progreffus fecit, et reliquas fere omites hujus operis figuras abfolv'tt , piltres etiam
elegantiffime plantas expnfftt, cujus rei exemplo Jit Heltcoiua lutmdis. Placesfiepffime horas,
into folidos nonnunqiiam dies, hafit ad latus pictorum, dum hos injirucbam, et cum icunibus defcriptioncs
meas omnesque fiirpium partes comparabam. Hoc tadium lubens devoravi. At vero quas
a nutnerqfis utriusque Je vus coloraloribus moleftias prioribus annis expertas fun, et quoi damna
pajjtts, nemo facile credet. Tandem Coloratori óptimo viroqtte integerrimo Franc ifco Hof er totum
hoc coloratiouis negotium commifi, quoctanfiólo tracto, quifibifacial, quosvelit, dirigitquepro
lubitu fuo. Sic hac res nunc Jponte procedit. Sculptores oimúno inultos habui ; quos inter exceUuere
Jacobus Adam et Ignatius Abbrecht.
Horti hifioria finem impufiturus, non poffum non redire ad indican miffarum ab illufiri Ceré
plantarum. Plura in illo occurntnt notatu digna, et quoe ad au^endam vegetabiiium notäiain faeitatt.
Propterea hie cundan ful jungo, lingua ficriptum galilea, lùltilque mutât tan. Numerus ante fingulas
jtirpes pqfitus indicat harum tutmerum transmiffarum. Nomen botanicum, parenthefieos feintrirculis
itwlufum, ex conjectura mea eft, nulluni enim auetor indicts addidit.
a