Fodinas aluminares, in siftnmis cacuminibus haud proculab urbe nd meridiem sitas, nlta nive objectas
inveni. Jam quinque ab urbe leucas rossicas granites, gneusso ■ similis, albidus,:. e tali feldspatho
exortus, primuin adparuit; posthac trachytes, multis quarzi crystallis refertus, sesc obtulit, qui e coeruleo
niger, basalticus et passim columellaris erat. Nive Candida amicli montes vix quosdam flores pullulabnnt,
praeterque Scillam anioenam, • Mcrenderam caucasiam, O rnithogalumque umbellatum alias conspexi
nuilas. Anno quidem praeterlapso florucrunt ibidem Astragalus caucasius, Pahurus australis, Ilosae-
f/ue variae cum Ephedra,-, monosiaçhya. In summis. cacuminibus nullae arbores obvenerunt; demissis au-
tem locis Populus tremula cum Viti vinifera, inque planitiebus ipsis lrumenta colebautur varia, jamque
Cornus mascula ibidem ubique in floribus erat.
Prope Germanorum coloniam He len en do r f, bello persico posthac plane dirutam, montes calcarei
iterum dominantur, in quibus idem bolus, lavandis linteis idoneus, provcnit.
Iter meum ultra prosecutus ad antiquam columnam S c h am c o re n sem in via publica Leontodon taraxacum
et Hyacinthum raccniosum florentes vidi, viamque percurri argillaceam ubique et humidam,
montibus passim praecipitibus limitntam, quos Testudo ibera Emysc/ue europaëa iucolunt.
Jam paulo post trajecimus C h ram ium fluvium in p o n te r u b ro e lateribus coctis artificiosissime
constructo; scilicet inféra ejus parte oecus continetur, itineratorum usui accomodatus. In utraque fluvii
ripa vulcanicae massae amygdaloideae dominantur, zeolithis refertae, illisque passim interjectus est calcar
reus lapis ruber, ignc certe adustus;■ neque obsidianus desideratur.
Prope T i f l i s in urbem, ,ad Cyrum fluvium montes calcareo-margaceos adscendere et descendere
labor erat. Urbs ilia montibus omnino cincta est, prope fluvii ripam fontes sulphurei calidi, aliique napli-
tham protrudentes obveniunt. Graudines ubique in Iberia vastas agrorum plagas quotannis dévastant, at-
que perticae erectae ferrenm suum apicem ad tertiam usque partem fusurn saepe exhibent5 quod si acci-
dit nimia pluvia et nix grandinis loco delabuntnr, quae passim ovi gallinacei molem haud raro adaequat;
neque etiam terrae motus hic locorum deficiunt.’
Aprilis mensis die XXIX e T i f l i s i ad m are n ig rum profectus sum.
Circa T iflis in continuo notavi montes, calcareo lapide margaceo exstçuctos, cujus strata suprema
plurimum dissoluta et granosa adparent, jamque flores agebant Tragopogon orientalis9 Tragopyrum buxi-
folium, Carduus onopordioides F isch, aliaeqne ejus generis plantae.
Prope Mz che tarn veterem urbem, Cyrum amnem, qui fluvium A ra gw i (Arag um veterura
auctorum) ibidem excipit, transgressi sumus; cujus alvçum ex opposita ripa saxa calçarea coarctant, tor-
rentemque reddunt. In montibus adjacientibus altae turres passim aliaque templorum rudera itineratorum
oculos delectant.
Prope M u c h ra n i pagum K s a n i rivulum transgressus sum, at imber maximus protinus invasit
aedesque petere çoëgit; ubique Adonis vernidis et Paeonia hybrida floruerunt.
Aprilis mensis die XXX G o ri urbem C a rta lm ia e conspicuam petii in lutosissima via argillacea.
Modica utplurimum aè'ris temperies toto anno régnât multoque minus insalubris quam in Tiflisensi regione ;
quovis etenim meridiano tempore ventus spirare solet. Dehinc pagum Ossetorum frequentavi Z c h in v a li
versus jugum Caucasium, ubi bäsaltici montes et trachytici dominantur.
Huarum leucarum distantia,.ab urbe G o ri, L ia c hw i torrens munis, Cyrum petens, novum sibi
fecerat alvum. Trajiciunt Cyrum Iberi non ratibus, sed modo fere illo quo jam Persarum rex Cyrus*
usus est in trajiciendo Ar a x e seu Oxo, pristino flu mine orae orientalis caspii maris: inflant scilicet acre
pellem bubalinam „atque distendunt, scissis antea pedibus bubalinis et capite pelleque hisce in locis bene
constricta. Quibus itaque ternis in antico loco, binis postice, utriculis colligatis, tabulas imponunt ligneas,
quae angustae et tenues jungendis utriculis inserviunt. Quovis mense utriculos ejusmodi denuo implere
curant aère, neque vero servant ultra quatuor menses, quibus praeterlapsis haud amplius iisdem egent;
eeterum utriculi, ,dum natant, reguntur ramis. 4-
Hic etiam locorum montes argillacei adparent, cum arenaceis alternantes. Ubique Homere tum
Amygdalus nana et incana, Pyrits salicifölia, Ornithogalum narbonense, Vinca in aj or, dliaeque; in
montibus Zchinvalensibus Smyrnium JJioscoridis.
Prope S u ra in (quam urbem fortasse S u rium dixit P linius)*|terrain fertilissimam continuo inveni;
Helleborus niger, Azalea pontica, Convallaria polygonatum, S a x ifra g a liederacea in saxosis re-
gionibus ubique observantur. Yia publica eximiis impensis per praecipitcs montes ad ripam T s c h a ri-
m e le s amnis torrentis ducta est. Calcareus lapis recentioris aevi tertiarii ibidem dominari incipit, nullis
0 tu A rriani de expedit. Alexaudri lib. UI. ex edit. Sclmiederi, Lipsiae. 1817.,
tarnen fossilibus animalibus in eodem obviis ; neque vero trachytici montes etiam decssc videntur, licet eqoi-
dem nil nisi fragmenta trachytica invenerim.
Die XI Maji mensis denuo imber invasit meque ab omni excursu coërcuit.
Immensa deniqne planitieStrajecta, derelictis jngeribns, praeceps mons calcareus équité a me trans-
vehendus erat; ‘inter arbores animadvertebantur Mori, Tuglande», Vite», T u x i , T a x i pluresque Pijn,
quae vernacula ibidem Iingnb dictas Aivas, Bodcangas aliosque fructus feront; circaque eos volvebant
ramos linder a helix, Smilax excelsa, aliaeque; Pauicnm italicum ubique colitur.
Jam adveni C u ta tis io s (K u ta rs hodie dictam urbem), unde T s c k a lz ite lem amnem petu; ubique
Laurum Mobilem, Castaneam vescam, Juglandemregiam, Ae»eulum Hippocastauum ahasque arbores,
Prune», Pyros, Quercus reperi onmes inçultas, nee minimam enim Imeretiae, quae pars C o hM »
est pristinae, incolae operam navant arborum ^cultnrae; terra nusquam non excellit ferülitate, ideoquefron-
dissimae ubique sylvae et densissimae conspiciuntur. Vix demum duos ante, bps annos t ritic um ab in-
colis disseminari coepit; at Zea mays diligentius colitur, eamque in panis speciem coquunt. Haec eadem
saepe cum P a n ico in abfuptis montibus culta optime provenit. Ceterum summa domesticorum ammalmm
egestate populus prèmitur; aër plurimum humidus summeque insaluber; calor aestate vix perferendns. Uuo
. etiam fit, ut in sylvis lignum arborum pejoris sit notae; foins etenim abundant arbores, debillmus autem
instruuntur truncis facileque putrescentibus.
In R a d s h e n s e s montes (qnos R h o a s P umus dixit) equo vehi conabar, ub. gagatae fodmae
detectae sont; calcarei montes, demissis ubiqne collibus, e terra egrediuntur circa pagum, baud procul
ab iisdem situm, subtus vero argilla latet sebistosa adeo soluta, ut, dum tangitur. -dilabatur. Ad ipsum
denique amnem S a g i s c b r e g e l i idem lignum fossile, ab imbribus tune temporis divulsum, repentur; atrum
nitensqueob duritiem egregie poliri potest; Rhbdodendrum autem cimcammi Prunusr/ue msitiçia ubique
tune f lo r u e r e ; » ^ etiam ar/uifolium çum iis conspiciebatur. Nulla tarnen adhuedum gramma m flori-
In itinere ad mare nigrum Ulterius persecute ad pontem., supra P h a s in , hodie R io n nominatam,
utrinque lapis obvenit calcareus,« saxosis massis, altissimis passim, ripam tenentibus. Propras vero ad
mare accedenti ripa continuo argillaceo adparet, nec ullibi aurei voller is* fabulosi vestigia offenduntur.
Ubique vero in kumida via publica floruerunt Orchidea, in sylvis Laurus, Olea, Pamca, Ficus,
Castaneas Diospyros Lotus, Vitis, Platanus orientälis, Carpinus orientalis„Tilia, T a xu s, Populus,
Älnits.o Tamarix aliaeque arbores et arbusculae.
C o lc h id is etiam,/hodiernae M in g r e lia e , incolae solo Pamco itafico ac Zea ntuntur, quibus
vero copiis Majö jam ApriKve mensibus exhaustis, herbas virides cujusvis fere generis comedere incipient,
Iberorum more nulla fere frumenta colentium. Tanta hisce populis insita est inertia.
Porro A b a sc h a e fluvii cataractam, quindecim orgj-ias altam, prope castra Rossorum Meogaleben-
sia invisi, inque a8ro vicino calcareum lapidem, cui passim pyromaebus testaeque fossües bivalves inliaerebant,
observavi.. 4 > *' „ ,< .
Pera°ravi deinde herbida Colchidi.s prata, immensas planities, m quibus Aspidmm j i k x mas
et Sambucus Ebulus maxima proveniunt copia; in viciais vero sylvis Ficus, Morus, CastOma, Tu-
glans, aliaeque arbores. Pleraeque vero-sylvae densissimae sunt adeoque paludosae, ut radu solares ea-
rum solum nunquam attingant, ncc itaque paludes inaccessibles exsiccentur. | H H |
auod G. Cuta-lDS« de Ilyrcaniae ferülitate retulit, baud temere quoque de C o lc b id e intelliges:
a rb o r e s , iuquit, demsae s u n t ex in d u s t r ie c o n s ita e , q u arum t.eneros a d h u c ram o s manu
f le c tu n t , quos in to r to s ru rs um in s e ru n t t e r r a e ; in d e y e lu t ex a lia r a d i c e l a e t io r e s virCBt
‘ ^ l i t t u s maritimum baud procul a castello rossico, R e d o u te K a ie dicto, floruere Glaucium
luteum, Aristolochia Clematilis, Sophora edopecuroides, Scilla maritima, Amaranthus palhdus, qm
postremus ubique nascitur, nitroqne ad conficiendum pyrium pulverem extrabendo inservit Tschetschentzis,
Caucasi nionticolis indomitis.
Reli^ae vero in itinere hoc per Iberiam Colchidemque institute a me observatae plantae sequen-
tes erant:
Acer platanoides t . I A&onis aestivalis L.
Achillea biserrata M. B. ^ Agrostis polymorpha Huds. var. A. hispigrandiflora
M. B. da WlLLDA
tr iam ,s de Mitbrldatico bello, ’cap. Clll. m histor. rom., ex edit. Schweighä^eri, Lipe. 1786. vol.' 1 -p. 797.
Historia A le xaudri uiugni, ex edit. Freinsheisenn.