[ l ì
I t i
: i í
l l h
. 1
i i
I
P
84
§. XX.
Organis generationis ad trutinam voeatis, de modo quoque, quo
Antherae femina ipfa foecundant, aliqua dicenda eíTent. Id quidera
negotium fcrupulis fiiis et difficultatibus non caret in plantis, quarum
partes generationis plenius elaboratac funt, et vifui fatis patent, v t
fupra (§. X V .) vidimus; fi de extremis et intimis aftibus fermo eft.
Quare nemo nobis vitio vertere p ote rit, fi in tanta partium fiibtili-
ta te , quae in noftra pianta obtinet, circa foccnndationcm quaedam
intafta, vel minus piene dilucidata relinqucremus.' Quoufquc interim
ratiocinium‘et experientia penctraf, duo modi funt, quibus illa ce-
lebrari poteft. Aut enim Granula in ipfa carne iam intra Tuberculi
ventrem impraegnantur ; aut aura feminali extrinfecus adlata imbuuntur,
v el tunc demum, quando extra tubum propullaruut, et fuper frondem
difcumbunt. Poftcriori quidem aliquantum faucre videtur id , quod
extrema ramorum plcrumque reuolui foleant, eaque ratione Globuli
locum fuperiorem occupent (§. V I. ct V I I . ) , et auram fubtiliffimara
forte fic explodere valeant, quae vel hiatui Tuberculi fefe infinuet,
antequam tubus excrefcit, vel ad ipfa Granula iam diffiifa demum pe-
netret. Deinde etiam id , neque feme], experti fumus, ea Granula
laetius viguifle, et prout res dedit, in veficularcm fabricam expanfa
fuilfe, quae in finum reuolutorum ramorum recondita fuerunt; cum e
contrario, quae planis vel ad terram reclinatis frondium ramis vel
portionibus incubuerunt, diutiflime non mutata permanfcrint, et difficulter
aut piane non euoluta fuerint. Si vero ex altera parte difpi-
cimus; tantum abeft, v t prior modus penitus contemni, v t potius
alteri certo refpeclu praeferri inereatur. Globuli enim, Antherarum
vices gerentes ( § .X V I I I .) , tam fupina, quam prona facie cute tefti
( § .V I I I . ) , cum dificúltate efficaciam extrinfecus ad Grana transferre
poffe videntur; cum praeter poros via v ix exftet. Occurrit equidem
nobis aliquoties, v t in fuperficie fuperiore reticulum cutancum, globulo
induftum, veluti erofiim et obfcuro quafi hiatu praeditum adpa-
ruerit; cum autem id perpetuiim non f it , et in innumeris aliis non
rcpcriay
x c k
reperiatur, fempcr dubium fupereft, num ne aliis potius ex cauffis
contingentibus euenerit. Granulorum porro laetius incrementum in
rouolutis ramis acque facile halituofae humcdationi, qua ibi foueri
poffunt, tribuetur. Num autem Grana praefertim excuffa impraegnen-
tur, eo minus pro certo adferi poterit, quo magis ex analogia alia.-
rum plantarum elucefcit, vix vllam exfiftere, in qua Semina matura
demum foecundantur. Vnicum, quod foeciindationi intrinfecae obfta
t, hoc fere erit: aeque minus vias alitjlias ftruftas demonftrari
poffe, per quas Antherarum virtus ad Tubercuia et Granula deduci-
tur. Qui vero ea perpendit, quae fupra (§. X V .) breuibus expofiii-
mus, et vna confiderat, Tubercuia primis temporibus, fub quibus
foecundationes celebrali vero fimilliimim e ft, Globulis, ad extrema
ramorum confertim pofitis, admodum propinqua effe ( § .V I I . et IX .) ;
is non adeo incommodum deprehendet, quin concédât, fuccos foe-
cundantcs ope eellulofae fabricae breui fatis itinere ad Tubercuia de-
riiiari poffe, hinc nec Stylo nec Stigmate peculiari indigere. A c c e dit
ad h o c , in Hippiride fimile quid, fi non idem coiitingere, etfi
eius vafculum feminale ftigmatibus praeditum fit. Id enim a bafi colorati,
et fucco fic eodera, quo Anthera referta eft, perfundi incipit,
v t alio forte loco plenius demonftrabimus ; cura in pianta fub ' aquis
maximam partem h abitante ,'latex mafculinus diffipari, nec nifi aegerrime
ad ftigmata conimiinicari poffit.
§. X X L
Praeter hacc ante omnia notati! dignus eft euolutionis modus feminum
in plantas nouelias. Quae in ftirpibus pcrfeftioribus ratio ob-
tiiieat, fupra (§. X V L ) enarratum eft. In hac vero pianta res aliter
procedit, et femina nudiffima funt, quae in quolibet quafi punfto vim
vegetandi poffident; quod non facile euidentius in toto Algarum ordine,
quam in hac ftirpe oculis obiicitur, cum femina ita comparata
fint, v t primae fere euolutionis eífeftiis attenti obferuatoris vifui fe
non fubducant. De pcrfeaioribus plantis ratio in aprico ia c c t, cur
L 3 femina
i . i
T