görum atque Jurisconfultorum fora occuparet.
Non quidem opus e ft, ut multis verbis hujus
fcientiae oftendam utilitatem. Res ipfa, & ii,
qui vel primoribus tantum labris hocce ftudium
attigerunt, loquantur. Pauca tarnen hac de re
èv TTugoSoo dicere, animus eft.
Cum omnes in eo conveniant, ut fapiens nihil
fruftra faciat; quare, quaefo, Deus mihi ocu-
los dedit, & quare rationem? Nonne ad fua
opera in hocce mundo confideranda? Si itaque
Dei opificium, vel contemtui habeam, velplane
negligam, & non dignum judicem, quod a me
videatur, huicfini, quem Deus fibi in hoc mundo
creando propofuit, penitus repugno. Quod ft
vero negaveris, prodefle harum rerum cogni-
tionem: magno te hercle temeritatis crimine
obligaveris; cum de Deo ignominiofum fit dicere,
quaedam ab ipfo efle efte&a, quae plane
nullum habeant ufum ( a).
Porro cum omnes res creatae ab opifice op-
timo maximo originem trahant, atque ex iis
divinae perfeftiones eluceant; hominis ratione
praeditiefle puto, virtutis divinae cognitionem,
ex lacris literis hauftam, ope contemplationis
rerum creatarum, luce pleniore colluftrare. Ex
rebus namque creatis perfeéfiones Dei patere,
cuivis extra dubium pofitum eft. Nimirum fu-
premi Numinis potentia ex creatione, guberna-
tione, ac omnium rerum confervatione evinci-
(a) Sic e. g. ufum, quo gaudeant Infe&a, haecce animalcula
a vuigo plerumque fusque deque habita, oftçnditCel, de Geer»
tur. Etenim pulcherrimus nexus, qui in rebus,
quas benigniffimus creator in hocce mundopro-
duxit, deprehenditur, evidentiffimum divinae
fapientiae indicium eft. Bonitas deindecreato-
ris in eo cernitur, quod, experientia tefte, omnia
in hominum ufum fint condita cet. Nam
ficuti e. g. in artificiofo quodam opere, artifi-
cis folertiam admiror, fic & ex rebus, in hac
rerum univerfitate a Deo produftis, Ejus perfe-
ftiones colligo. In rebus creatis divinae artis
ac fapientiae funt veftigia: Haec adeat ille,
qui Dei exiftentiam in dubium vocare non eru-
befcit (a).
Deinde hominem obligattim effe ad divina
opera centemplanda, ex eo quoque refte judi-
catur, quodeumDeus, haud temere aut for-
tuito, miro varietatis ac pulchritudinis fenfii,
inftruxit, ut 6c magna cupiditate res creatas
contemplandi perfereratur. Hanc itaquefciendi
cupiditatem naturalem efle video, 6c cum haec
naturae dos, quam Deushumano cordi infevit,
non fine ratione eidem indita yideatur, 6c huic
obtemperare meum efle, plane video.
Quantam non adfert tandem Hiftoriae Natu-
ralis notitia cultoribus voluptatem? (b) Etenim
animus hominis ita eft comparatus, ut ex varie-
tate 6c pulchritudine non poftit non incredibilem
(a) Videatur Clar. N ie v e n t y t , Pexiftence de Dieu démontrée
dans les merveilles de la Nature. (J>) Haec contemplatio Naturae evadit voluptatis coeleftis vefti-
iulum, cujus particeps Animus in luce obambulat, 6" tanquam in
terrejîrc coelo vitam degit. A d. Holm,