
Apennino Etrur iæ a Biana prope Crispino a B uba nio ,
e t in aliis mo ntibus ab Eq. R ic a so l o , ex sylvis Neapolitanis
ab Eq. Prof. T enorio , ex Corsica a Niolo a
S ol e irol io. Varietatem fi- legi in monte Goltro Liguriæ
orientalis. Habui e^x a lpibus Valderiis in Pedemontio
a B e r t e r o , Verona in umbros i s Bolcæ a P o l l in io , ex
Tyroli meridionali in suba lpinis montis Ritten prope
Bolzano ab Ep. H ausmanno, ex dis tr ic tu Tergestino in
mo n tib u s Ko kusch, S la v n ik , et Draga d ’ Orlich ab Eq.
T ommas inio, ex Apennino Piacentino a G a r il l io , ex
Apennino di Marradi at Balzo di Baracco a T ass inario,
ex Piceno in monte Vohibrio alle Svolle a Ma r z ia l e t t o ,
ex Prætutiis in mo n te Cornu ab O r s in o , e t in sylvis
del Morcone a C ecche tto. Fructif icat ab Junio in Augustum
.
Rhizoma c ra s sum, n ig rum , fibris longis ,■ ramulosis ves
t i tum, su p e rn e sq u ama tum , squamis scariosis, ovatis,
a u t lan c eo la ti s , a cumin a to -a t ten u a t i s , plus min u s in tense
ferrugineis. Fronde s e rhizoma te p lu r e s , cæspitosæ,
e re c tæ, g r a n d e s , bi- tr ipèda le s , raro m in o r e s , circums
c r ipt ione late oblongæ, acuminatæ. Stipes pa r te
foliácea multo b r e v ie r , firmus , infe rne dense vestitus
paleis in omnibus squamas rhizomatis r e fe re n tib u s ,
sitperne min o r ib u s , a u t etiam n u d u s . Pars foliácea p in n
a t a , pinnis secundar iis su b s e s s i lib u s , a u t brevis sime
p e tio la t i s , a l te rn i s , ve l infer ior ibus op p o s i t is , l a n ceolatis
, a c umin a t i s , a u t a c u t i s , a p p ro x ima t i s , infer
ior ibus t a n tum remotior ibus , et su binde oppositis , re liquis
a lte rni s , omnibus profunde p inna t i f idi s , segmentis
oblongis , o b tu s i s , obite r c renatis , aut integris , a p i ce
t a n tum d e n ta t i s , lata basi r a ch id i propriæ adnatis,
g l a b r i s , supra sa turate v i r id ib u s , su b tu s p a ll id io r ib u s ,
u n in e rv i i s , venis o b l iq u i s , bifurcis. Rachis pr ima r ia
ve s tita paleis numeros is , lanc eola to- linea r ibus , a c umi na
to-a ttenua t i s . Sori g r a n d iu s c u l i , u t r in q u e ad ne rvum
uni se r ia ti pro p e ba s im s e gme n to rum, duo-tres , raro
u l t ra in quavis s e r i e , su b in d e etiam s o l i ta r i i , d emum
f ferruginei. In d u s ium sat g r a n d e , exquis ite reniforme,
tum i d u l um , margine re f le x o , d iu persistens . Conceptacula
pa rva , n ume ro s a , g y ra ta , exter iora d emum ex tra
in d u s ium exerta.
Varietas fi- gaude t fronde amp l io re , segmentis pinna-
rum sæpe latior ibus , et longioribus , toto margine a c u te
serratis , lu x u r ia n t ib u s su b in d e lobulatis.
Aspidium cristatum Swartz, j u x t a e x emp la r ia , quæ obtinui
ex Anglia , S u e c ia , et ex Tyroli Suevico differt a va-
rietate nos tra fi- Aspidii Filicis maris rhizoma te elongato
, plures cæspites f rondium successive em i t t e n t e , stipite
longiore, pa rc e p a le a c e o , fronde mu lto angustio-
r e , e longa ta , pinnis se cundar iis insigniter d i s tan t ib u s ,
basi l a t i s , t r ia n g u l a r ib u s , segmentis a cute d e n t a t i s ,
d e c u r r e n t ib u s , inferioribus longior ibus , e t sæpe loba-
to-dentatis , soris min o r ib u s , d emum de nudatis . Opti-
me de soribitur a Newmanno in Brit. Fe rn. ed. 3. p . l7 2 ,
et repræsenta tur fig. p. 169. In I talia n o n d um reper-
tum est.
Usus. Radix ad h ib i ta in tænia , qua t ame n præs ta tior est
ra d ix Pimicæ Granalum L. jam a Catone l a u d a t a , sed ea
præstatiores n u n c su n t plantæ duæ Abissynicæ, scilicet
Brayera anthelmintica, et leguminosa quædam ibi re p e r ta
a Schimpe ro , quæ n o n d um de te rmin a ta est, l ic e t e x emp
la r ejus re p e r ia tu r in he rbar io Musæi Fiorentini.
7. A spid ium dilatatum : s t i p i t e p a l e a c e o ; r a c h i d e s u b n u d a ;
f r o n d e d i l a t a t a , c i r c u m s c r i p t i o n e t r i a n g u l a r i , o b l o n g a -
v e , b i p i n n a t a , b a s i v e t r i p i n n a t a ; p i n n i s o b l o n g i s , p i n -
n u l i s q u e l o b u l a t i s , i n c i s i s v e , s e g m e n t i s a p i c e d e n t a -
t o -m u c r o n a t i s ; s o r i s u t r i n q u e a d n e r v u m u n i s e r i a t i s ;
i n d u s i o p a r v o , r e n i f o rm i .
A. d i la ta tum Su'artz. Syn. Fil. p . 420. Willd. Sp. pl. S.
p . 263. Smith. Fngl. Fl. 4. p. 293. , et Fngl. bot. « .2 1 .
tab. 1461. Coll. Herb. Ped. 6. p. 211. «. 8. Pollin. Ver.
3. p. 280. » Bert. fil. II. in Apenn. Bon. p. 16. » Ten. Mem.
di una nuov. spec, di Felc. p. 18. A. B. lab. 2. fig. 3. A. B .,
et Nap. 5. p. 303. Lois. Desi. Gali. ed. 2. tom. 2. p. 368. »
Woods. Pl. sicc. * Schleich, pl. sicc. »
A. spinulosum Sw a rlz. Syn. Fil. p. 53. Frol. Pl. sicc. *
Willd. Sp. pl. 5. p. 262. Smith. Fngl. Fl. 4. p. 2 9 2 . , et
Fngl. boi. v. 21. tab. 1460. Hook, and Arn. Brit. Fl. ed.
6. p. 570. Schk. Krypt. Gew. p. 48. tab. 48.
A. d r e p a n um Schk. Krypt. Gew. tab. 47. non p. 197. tab.
43. b. p.
A. d u ra e torum Smith. Engl. FI. 4. p. 294.
Polypodium a r is ta tum Bell. App. in Acad. de Tur. ann.
1790-1791. «. 5. p. 2 2 5 .* Balb. T a u r .p . 174.* B irol. Acon.
2. p. 151. Villars. Deuph. 3. p. 844. Lois. Desi. Gali. ed. 1.
tom. 2. p. 711. * Sch'eich. Pl. sicc. *
Polystichum d i la ta tum De Cand. Frane- 5. p. 241.
P. spinulosum De Cand. Franç. 2. p. 561. Gren. et Godr.
FI. de Frane. 3. p. 632. fi-Koch. Syn. ed. 2. p. 798. «• fi-
P. tanacetifolium De Cand. Frane. 2. p. 562.