ACANTHACEAE ; STENANDRIÜM.
77 a c a n t h a c e a e . STENANDRIÜM.
n. Aciiulift »cl s Î subregularis, tubo fnuclbus
(saepe brevissiiuls) longior
1. STENANDRIÜM DIPHYIXUM N. ab E. subncaiile, hir-
siitiim; scapo supra bnsin (iipbyllo; foliis ovatis obtusis pctiolatis;
bracteis ovali-oblongis lanceoìatis acutis integcrrimis.
n, scapo foliis longiore.
i3. Exscapuh: spica sessili snbsessitive.
Radi.x obliqua vcl horizontalis tuberosa, tubcribus in fibris
radicis pendulis apice fibroso-barbatis. Scafus in var. a. 1—l ì
poli, altus, dense hìrsutulus pilis linud ita Iongis. Folia propc
a basi duo 8 — 4 longa, ovata, obtusa, e basi rotundata in pe-
tioliini lamina brcviorem attenuata, hinc subspatliuiata; infra hoc
par foliorum aitcrum accedit foliorum niiiiimorum spatliulatonim.
In forma fl, scapus deesl ct par foliorum cauliiiorum cum foliis
radicalibus conlluit. Spica eirciter 0 lin. louga, oblonga, sub-
squaiTosa. Bbacte.ae ciliatae, 3 lin. longae, inferiores ovales,
superiores oblongae, subiude omnes vel oblongae vei ianceolatao.
Bracteolae setaccae, calyce breviores. Calyx bractea brevior,
laciniis laiiceolato-atlcmiatis, strictis, subtilissime ciliolatis. Co-
ROLLAE saturate roseae (Scliow) tubus 2 iin. longus, limbi laci-
niae 5 iin. longae, ad tubum fero discretae, oblongo-cuneiformes,
obtusac, inferior la tio r, disco ad basin hirsuto. Antherae
inclusae', apice pracsertim hirtae.
Steaandriu Pahtii fl. simile, differt nolis evìdeatissìmis.
Var. a. ad urbem S. Pauli et in campis siccis prope Itararé,
Februario: Riedel.' Var. /J. ad Alacriportum, Octobri: Sellow; fl. et
foi'ma iutennedia in Banda orientai: Tweedie- 4 Napaea.
2. STENANDRIÜM TREJERVE N. ab E. acaule; scapo
laxe piloso folüs longiore breviorcvc; foliis oblongis vcl oblongo-
ovalibus obtusis cuncatim in petiolum desinentibus ciliatis, vaginis
glabris hirsiitisvc; bracteis lanceoìatis aciimÌDatis ciliatis trincrvibus
dorso sparsim pilosis.
Variat a. scapo foliis multo longiore, foliis supra pilis raris
inspersis, subovalibus.
fl. scapo foliis oblongis glabris ciliatis breviore easvc acquante.
y, cxscapum, parce pilosum.
subcxscapum, foliis confertissimis Iiirsutis et incanis.
Simile est Sienandrio Macrayano, speciei chileasi et peru-
vianac, differt autcm foliorum costis subtus haud hirsutis et bracteis
lougioribus evidcnter acuminatis atquc trincrvibus. Flores
intense rosei. Semina strigoso-hirsuta. Aii cum S t. Maa-ayam
coiijungciidum?
Var. a. in compì« «li S. Luciam in Montevideo : Sellow ; reliquae
varietates in campis ad Alacriportum: Sellow. 4 Napaea.
3. STENANDRIÜM POHLU N. ab E. acaule, liirsutum ; scapo
foliis oblongis obtusis petiolatis sessilibusve plcrumque longiore;
bracteis ovalibus intogciTimis ciliatis.
Tab. nostra IX.
Crtldenbachia elegans Pohl. in lle rb . Imp. Vindob. n. 2 1 6 3 .
*) STENANDRIÜM MACRAYANUM N. ab E, acaule; scapo foliis
brevlorc; foliisque elliptico-oblongis obtusis repandis subtus ad
costas pctiolisque birsutulis; bpacteis lauceolnlis aciunioatis integcrrimis
enervlbiis cUitrtis.
Crossandra? fascicularis Benth. pi, llartw, n. 1SS
Var. fl. Bbeviscapum: scapo cum spica eiongata folium
acquante, foliis solito nmpliorìbus.
Pusillum, 1 — 2 poli, nitum, hirsutie fiifcsccnte, omnibus
partibus minoribus, bracteis apice rotundatis vcl mucronulatis.
F o lu Pilosellne fere, aut multo dcnsiori Iiirsutie, infima parva
subrotunda, rcliqua (2—3 ) 1 ) —IJ poi), louga ct à—? poil. iota,
obtusa, in petLOliim plerumque brevissimum, subiiidc pnullo magis
conspicuum attenuata, integerrima. Scapus ( 1— 2 ) 2 — 2J
poli, longus, hirsuliis. Spici eirciter pollicaris, subcylindrica.
Bbacteae 5 lin. longac, lin. latnc, scssiics, apice obtusae in
aliis acutiusculao, vel niiicroniilatne, in vnr. fl. saepe rotundifo-
liac, acutatac, hirsiitissimac ct ciliatae. Corolla alba ct pallide
coerulea (rosea vel carnea, Riedel); tubus corollae 3 — 3 i lin.
longus, diameter limbi 13—7 lin .; lociniae ovales, obtusae, ovecto-
patiilao. Rcliqua generis.
Vnr. a. ad Correyo-Pian, prov. Boyazanae: Polii; in Piauhy:
Gardner (n. SS.OI. 3413. 434Í.) ,■ in prov. Miuariim: Vauthier; nec
non in locis argillosis lemporeque pluvio iiiundotis, prope Cujaba el in
campis siccis ad Bio Pardo fluvium, Septembri: Riedel. Var. fl. ad
fluvium Paripia et in Mallo 6ro«so.- Riedel; nec non in prov. Piau-
hg: Gardner (m 4 Oreas.
4. STENANDRIÜM KIEDELIANÜM N. ab E. pube brevissima
vcliitinum; foliis ovaCo-obioiigove spathulatis obtusis rcpan-
d is , petiolo longo; scapo folià vel acquante vcl superante, spicae
angustno floribus inferioribus omnibusvc distantibus; bracteis
lanceolato-subulatis (oblongisve) calycem vix acquantibus.
Bracteis brcvibus calyccm raro acquantibus a reliquis excepto
SI. scabroso, differt, tum ctiam corolla augustiorc (6 iin. longa,
tubo limbo breviore). Folia omiiia radiealia, subsuceulcnta vl-
dcntur, naniquo in statu sicco punctulata ct aspcrulo-papulosa
apparent, evideuter rcpanda, in pctiolum laminam acquantcm
eademve longtorem attenuata. Scapus 11—5 poli, longus,' pube-
scenti-scaber. Spica 1 — 2A pollicaris. Bbacteae lin. 1 longae,
acutae, obtiisacvc, scabrae, pntulae. Bracteolae calycc duplo
breviorcs. Calycis lacininc lanceolatae, acuminatac, striatae, g la-
briusciilae. Corolla vcl alba vel carnea vcl coerulea. Antiiebae
valde hirsulae. Capsula calyco duplo iongior, valvis utrinque
pliCato-costntis. Semina hirta.
In umbrosis ad margines sylvarum monlium Serra da Chapada,
prov. Malto GrusiOj Septembri: Riedel; Fazeuda da Piedade et Tam-
bitril in prov. Minarum: Sellow. 4 Oreas.
b, Caulescentes ; corolla subbilabiata, iafundibulirorcnls. Cubo (Bucibus
breviore.
5. STENANDRIÜM MANDIOCCANÜM N. ab E. caulesceus,
suffruticosum, gcnieuiato-vagans, pubescens; foliis o v a li-obion-
gis; spicis axillaribus tcrniinalique folio brcvioribus.
Ruellia geniculaia Veil. Fl. Flum. V. l. 9 3 . ?
Humilc. Folia acuta vcl obtusa, integerrima. Spicae breves,
bracteis spathiilato-cuneiforraibus tri — quinquoncrvibiis obtu
sis, bracteolis calyce brcvioribus sctaccis. Flores oppositi,
sessiles, solitarii. Calycis laciniac line ari-su b u la ta e, strictac,
puberulae, iuCus n ervoso-striatae. Corolla trilìncaris, pallide
purpurasccns, pubescens, subbilabiata, scil. laciniis duabus superioribus
altius concretis, infera latiore ovata, lateralibus ob-
iongis. Capsula trilincnris fusca. — Variat capsula disperma.
In sylvis mnbrosis Monlium Organensium ad Mandioccam, Februario
1833: Beyrieh, Sellow; ad Cabo Fino: Princ.
Vidensis; in collibus siccis M. Corcovado prope Rio de Janeiro, Septembri,
Februario, et ad Capocabana in emlem provincia, 4wii«iio--
Lttschnath. 4 Dryas.
6. STENANDRIÜM SERPENS N. ab E. caule suffruticoso
sorpciilino basi repente, adseciidouto vcl decumbente, setulis iu-
curvis hispido, aetate glabresceutc ; foliis oblongis obtusis glabris,
basi Lnaequilatcribus in pctiolum brevissimum desinentibus; spicis
axiilnribus tormiiialique sessilibus strictis folium acquantibus; bracteis
lauceolato-subulatis trincrvibus calyce longioribus.
Distiiictissima specics, caule ( ì - 1 ped. iongo) subindo
eleganter nrcunto-scrpcntino dociimbcnte, subinde ndsccndento ot
basì saltem repente, in juvcnili parte setulis incurvis consperso.
— Folia inferiora cum pctiolo lineari 2J poli. louga, 1 poli,
la ta, supcriora paullo minora et angustiora, onmia subcoriacea,
iniegerrinia, pallide viridia, costa subtus valde prominente, latero
altero versus basin angustioro. Spica e basi florens 2^—1) poli,
louga, terminalis, vcl et altera axilluris. Rhachis quadrangula-
ris lateribus alternis profundis, quibus calyces adpressi. Bbacteae
strid e subulatac, 21 Iin. longac, glabrae. Bbacteolae sctaceae,
ciliolatae, calyco bilinear! dimidio breviores. Calycis iaciniae
2 lin. longac, subulatac, acutissimae, striatae, subtilissime cilio-
latao. Corolla 4 lin. louga, violacea, infundibuliformis, limbi
laciniis acutiusculis, duabus superioribus minoribus lanceoìatis,
tribus inferioribus subovalibus. Antherae augiistae, apice albo-
barbulaiae. Capsula bilinearis apice totavc cxpallens, infernc
tetrasperma.
In sytvis ad Porlo .9eguT0: Maximil. Princ. Vidensis. 4 Dryas.
7. STENANDRIÜM TENELLUM N. ab E. caule petiolis
foliorumqiie costis pubescenti-hirtis; foliis ovatis obtusis c basi
rotundata in petiolum acute desinentibus; spica terminali brevi
sessili: bracteis obovato-cuncatis intcgerrimis subuiato-cuspidatis
ciliatis; corollae iaciniis subaequalibus, rotundatis, duabus superioribus
brcvioribus altius connatis, media inferiore reliquis latiore.
Caulis basi repens, tener. Folia poll. 1 longa, 8 liu. lata,
pctiolo C lin. longo, cxncle ovata, subtus pallidiora. Bbacteae
5 liu. longae, tenues, nlbidae, qiiinqiienervcs nervis lateralibus
extrorsiim vcnosis. Corolla lutea (Sellow in sctioilis), 7 — 8
lin. longa, tubo brevissimo, faucibus obconicis. Stamina profunde
inclusa.
Fi-equens in sylvis ultis, prov. Rio Grande, ad Porto Alegre,
in Serra do S. Antonio, Octobri; Sellow. © ? Napaea.
8. STENANDRIÜM HIRSUTUM N. a
baceum, liiisutum ; foliis oblongis; peduiiDulis axillaribus folio
longioribus.
Semipednle, pedalo et alliiis. Caulis subsimplcx, erectus,
teretiusculus, pilis longis patcntibus in sicco plus minus fulvis
obsitus. Folia sessilia, apice nonnihil attenuata at obtusa, integerrima,
nitentia, utrinquc hirsuta subtus inprimis in costis longc
ciliatn, 1¿ — l i poli, longa, 6 — 5 lin. lata. Spicae oblongae,
(—l ì poli, longae, in pedunculis bi — sesquipollicaribus hirsutis
aphyllis. Bracteae 5— 4 lin. longae, elliptico-obloiigac, obtusae
cum mucronulo, intcgcrrimae, hirsutae, vcl saltem longe
ciliatae, quinqucnorves. Bbacteolae subulatae, glabrae, calyce )
breviorcs. Calyx glaber, 1.! lin. longus, laciniis lancoolnto-
aciimiiiatissimis striatis apice scabris. Corollae vonosae tubus l ì
lin. iongus, limbi diameter semipollicnris. Fructus decst.
, Ad S. Jozé, prov. Minarum: Pohl; in campis secus fluvium
Ria Pardo, prov. S. Pauli, Septembri: Riedel. 4 Orens.
9. STENANDRIÜM VILI.OSU.M N. ab E. cauicscens, her-
baccum, viilosum; foliis lanceoìatis sessilibus obtusis, pedúnculo
terminali.
Pedúnculo terminaJi, pubcscentia confcrtioro raollioreqne, bracteis
minoribus, ovato-oblongis foliisque angustioribus satis differt
a Sienandrio hirsuto, cui affinilate est conjunctius. — Corolla
rubro-violacea.
In siccis Cujabae, Septembri: Riedel. 4 — Specimen valde in-
complelum «ine potius speciminum fragmenta.
§. S. PICTA.
Bracteis .Tiiicem versus serrstis, staminlbiis fauces saltem, llmbuni-
vc corollae aequanti.L Autlierae crassiores, glabrae. Folla saepe pietà.
10. STENANDRIÜM IQNEUM N. ab E. herbaccum, liirsu-
tum; foliis cordato-ovalibus; spica lermiuali sessili, bracteis ob-
ovato-cimcatia cuspidatis apicem versus spiniiloso-serratis; corolla
pubescente, labii iuferioris laciniis subaequalibus ovalibus.
Synandra ignea Schrad. in Maxim. Princ. Videns. II. ¡ I .
p . 3 4 3 . llemilomo ignea N . ab E . Mss.
Habitu ab omnibus congcncribus abludit. Est herba caulo
brevissimo, apice bifido, ramis diphyllis nionostachyis. Folia ad
bifurcationem minora, longissimo petiolata, acuta, rcliqua magis
ovalia, obtusa, basi subcordata, 4 poli, longa, 1» poli, lata,
pctiolo 2^—1 poli, longo, uti lamina hirsuto. Spica 1^—2 poli.
Ionga, pedúnculo subacquilongo tiirsutissiino. Bbacteae 7—6 lin.
longae, supra medium 4 — 3 iin. Intac, obovato-eunoatae, ncrvo-
sac, hirsutae, scrratiiris iitrinquo 5—6 spinulosis. Calvx bractea
brovior (4 lin. longus) cum bracteolis glaber, ciliatiis. Bracteolae
ct iaciniae laterales calycis iiucares, lacinia dorsalis ob-
iongo-lnnceolata, duae inferiores lanceolatae; omnes sctacco-ocu-
ininatae. Corolla I J poil. longa, g lab ra , laeto aurantiaca; labium
superius longitudine infcrioris, ovatum, rctusum; inferius
trifidum, laciniis ovalibus media latiorc. Filamenta glabra; an-
Iherne lalere ct apice hirsutae. Stigma truncatum bilabiatum.
OvABiuH 4-ovulntiim.
In sylvis Brasiliae orientali.:, Januario: Max. Princ. Videns.
4 Dryas.
11. STENANDRIÜM OBTUSIFOLIÜM N. ab E. suffruticosum
; foliis elliptico-oblongis repandis obtusis, basi acutis, subtus
ad costas cauleque strigoso-sublomontosis; spica terminali,
bracteis obovatis mucronulatis glabriusculis, apicem versus spi-
nuloso-scrratis ciliatisque; corolla pubescente, iabii laciniis sub-
aequalibus.
S olani Melongenae plantain inermcm Cngit. Radix simplex,
fibris subverticillatis brevibus. Caulis 4 — 1 pcd. a ltu s , denso
ru fo -strig o su s; ad apicem subtomentosus. Folia — 4 poli,
(dcmto pctiolo) longa, 14 lin. — 1^ poli. lata. Petioli strigosi
inferiores 2-su p erio res 1 ) poli, longi. Spica terminalis sessilis,
pari foliorum minoriim suffulta, 2—3 poli, longa, oblonga. Bbacteae
dense imbricatae, venoso-nervosao, reticulatae, coloratae,
10 Iin. longae et infra apicem 5 lin. latae, apieem versus utrinque
dcntibus mucronuloque apicis spinulosis. Bbacteolae calyce
breviores, sctaceae, hispido - scabrae. Calvx bractea brovior;
iaciniae lanceolatae glabrae acumine longissimo setaceo scabro.
Corolla 10 lin. louga infundibuliformis, coccinea, labio superiore
ovato brevi spatio bifido laciniis obtusis inferiore profunde tr i-
fido, laciniis ovalis obtusis singulo labio superiori subaequali,
lateralibus panilo angustioribus. Stamina lungitudinc corollae;
filamenta introrsum hirsuta; antherae linea laterali apiccque b ir-
siitis. Stigma bidentatum. Fructus latct.
In Serra de Macacu, p Schott. 4 Dryas.
12. STENANDRIÜM AÜRANTIACÜM N. ab E. fruticosiim,
hirsutum; foliis ovalibus ovatisve utrinque aoutiuscalis; bracteis
obovatis obtusissimis mucronatis apicem versus spio u lo so -se rra -
tis ; corolla pubescente, labii infcrioris laciniis subaequalibus ovatis
obtusis.