A
ffil.lt 7.
'Matth.').
Hebr.it. I
' &07W.14.
P
68
’flexa.in fru dus prorumpat iuftitiae,pariens filios ex quibus
fecundam vidèargenerationëm,âîternamfcilicet inregoo
Dei perciprens-retributioûém^ficur fcnptum cfcEtvideasfi-
liosfilionmpuorum ,pacem fuper ifrael Horpo igitur qui V erbi
diuinimertioriam perdidit, eunuchus eft ampuràtistefti-
culisï-quia nonhabqt.ynde mentem fuarn grauidam téd-
dat,non habet vndeilli rode agertdi affedum ini j ciat/Cô-
tritosveroveltonfos ( ideft læfos ) tefti^ulos fiahet, qui
meïnoriam qüidem Verbi Dei p oifid e t,fed in efficace :d um
geaue iudicans quod præceptüm eft, nefurgere àudeat, timoré
conteritur î aut forte dumvitioriit^paffiombus langue
t,nec furgçre mensiegracohatyr. H|^ifmodiergdani-
mal idoneum non eftad dominicain oblati opern, cunuf
liUsborifoperis habere ftude^tfoeçunditaté. Sômmatim
huiuslèeundç procreatiohis rajûonem perftrinxj'inus,dqin
b/i'Æmi(fie difputationis prolixitatem confideramus. Hinc
ad reliquatranftuhdumeft.^equiturï; *
,;VD etnanu alienigenanon offer etispanes Deô> '& quicquidalitid,
darevàlùeritiquta corrupta & maculatafuntomma : nonfufcipic-
tisea. -'f : ., .. •, _ .
Videmus hocpræceptum,ficut Scftiulta cetera,àlud«eis
noin obferuatum. Legimüs namquciadiûerfisiifto,rijs, à
regibus alienigenistrâfrniiradonaria> Sein templumfufce-
pta. InMaehabxorumficiegitunlgicureum fanda eiuitaS
nabiràretur iiïomnipace , leges etiam adhuç optimeçu-
.{tqdirentür,propterOtiiçPontificispietatem,fieb.atvtipfi
vrëges 8c principes locum fummoHonore cfignuni dücerct,
&templümaximis muneribusilluftrarentütavtSeleucus
Afîirexj4 èrédditib’ füif præftaret omnës fiimptus ad mi?
uifterium facrifiçiprUm pertinentes.Siç,& Hiram rex Tÿri,
ad domum Domini côftrucndam & ar tifices miût & ligna:
nec à S alomonereieduseftjiimq.vt mitteret, exor at us. In
Exraquoque Cyrus rex legitur-decreuiflèjVt domus Dei in
1eru (alem ædificaretur, fumptusvero de dorap regis dare-*
turiAnimaduertiigitur poteft,ne;c tantum in hoc loco, fed
8cinalijsquampluribus,legistraclidones,àluda:isvninus
oblèrâatas: & ifpiritalibus qui<%n vins, S,Spi|itus hoc a*
gebatùr inftindu,vriuftitiae in illis vmbra éflè > non veritas
intelligeretutnn carnalibus veto nôo erat diipenfatio figu-
raruni, fed contumax diuinorum violatio praîceptonim.
Nobistamen quid præcipiatDeus,n'on quid populus agat,
confiderandum eft,recordantibus quod Domin us ipfe te-
ft at us eft: Iota vnum autvnusapexnonprateribit àlege donee o-
mniafiant. Quod itaque de manu alienigen«? panes vetat
offcrri,quod omnia quaî date volueri t,prohibet fufcipi,eo
quod ebrrupia çc maculata fint omnia : fidei commenda-
tio eft,ficüt paulo ante fuper (andificatis tradatü eft,quod
fine fide Deoplacere nihilpoflït.Fhk enimihùndantur corda
ytoftra, fide opérafanftificantur : & qui c quid ex fide no A eft 5 pêfica-
tum eJi.Qÿxii tamen poteft de Cornelio ceuturione, quo-
mpdo antequam facris myfterijs imbueretur s audiuit ab
Angeloqüod oration(?sfu£e & eleemofynacafeenderiqiin
rnemOriamincôfpeduDomini.Sclendumijaqvquoniam
à fide non ptqrius alienus erat,qui iamDeum inuo câicë no-
ueratyV tiq; ëïïè credebat,que^ inuocabat.j^«owodo:e«m,
ihqiûtânupcabuntftil'quemnoncrediderunnSed^mifitioLm de
hùmanitate Çhrifti famam audierat, quod aperte indicaht
verba Apoftoli,his qui in domo illins conuenerant prædi- \
çatttis : Vosfeitis, inqûit, quod factum eft Verbutnper vniuerfam
ludoednh Incjpiejis enima Gahlæa ppftbâptifmü quod prâ-
dicaui t loan nés, Iefum à Naïaretnî pro falute fua folicitus,
hocipfum (quantumïeftimo) prfecabatur5 vt quod fibi in.
|iac parte deer.a!t * perficeretur» Meritoergo quâfidomefti-
cus exauditus eft, qüi&dc creatoris fideiam veraciter lèn •
tiebat:& qüod fibi ad fideiplenitudinem minus eratjperfi-
cippftuiabat»
VtMÏÏuMpicut ante oiïdutitft diem Domino offeratur.
SOquütufquetftDominmâdMoffentfficenfi Bos, ou is é ’ capta,
ciimgenitafuertnt, feptem diebus erunt fiib h übere matrês ffta.
D'teautemoâauo&deinceps,offei^ipoterunt Domino.
Çumgënunà fit Komini pollâta natiuitas, prima qua
Flautacenßs ......... ^ . ■■1 ,
mundo hüic nafcitur,(ecunda quain Dettm renafeiturtdu*
plex patet intelle£tus,vt illamdicamus matrernqu* prima
n o s a l u i ^ c a r n a l e m f q i l i e e t e o n u e r i ä t i o n e m . 'c m f e r e r i u n -
ciafte gloriatur Apoftolus ydicens: Cumautem plactiiteiqui
me fegregaüitexvtero matris mea, &yocauitpet grfttiamfuatn, vt
reuelaretfiliumfuum inme,continuo non dcqUieui tarnt &fangui* |
& matremdicamuseqclefiam, qujequosprimaniprti-
gehqit^iegenerand.p yitas reftituinSiigitur ad primani na?
tiuitkemfefpieinius,,o.mneSnpsfeptemdiebusfubhnbe- _
re matri^ftimus: quia quamditi vitam iftam qu£ fept^m
d i e b u s a g i t u r , ’fQ lam d i l ig im u s , lo U s p a ic im U E h u b e r ib u $
.carnis,pratervCuiusyo.luptate$ nihil appetimus. Sed tptö
hoc tempore pomipo onerri n.pn poßumhs^mfpu|t enim.
lipfe huiüfmbdioblaaonem,teftanteApoftolo; quia^«iirt
came funts Deoplacere nonppjf tnt. A die veto o&aua & dein?*.;
iCep^nofträ oblatip nonrefpuitUK quitfquifqnis futuraey fc*
tx fidemrepepcritj&contemptis prsefentibus äeternaqu^
fierit, iam placet creatori, cumhb ptomiffionis eitis exp?-
( f ta t io n e e c E p e r i t iu f t ih c a r i .V id e am u S & d em ä t r e e c c l e f i a j
quomodo fub huberibus eius conftituti, äd oblatipnedo-
niinicam minus fumusidonei^Suntenimnonnulli,quibuS
pcrApoftplum vo^ '
potumdedi,nonefca?u.'Nondu?n enim poteratUffei nec nunc qutdetn.
pofeftif.Qtrqd veto feptemdiebüs his nos ppprteat huberibus
enutrüijdocet idem Apoftolüs,cum cauiamimhepil*
l i ta tisn o f tr« fu b iu n g iE ,d ic e n ^v 4 d l)« c cM i)« ß ^K f< t!: J J 4 /« .C 4 r ?
nales(in<\uit)eftit,i<\ eft,cami$veftrae fenfibus dediti,tanqul
diceret: Nondum feptem dierum fpatium exC6j|iftis, quä-
diu ment? yeftram retunitemporaliu phantafmatibusoc-
cttpatis.Ideo la<fte alendieftis,no folido cibo.'quiaqtticqd
de inuifibilihns lpquimu^crede|e.quid.em poteftis,ledca^
pere nondum v^ßtis.Septemighnrdiebus iu^ta legis pr«-
ceptum,vnuiquifq-, noftrUm fub maternis huberib9 conti-
nendus eftivtquädiuprätet tepporalia cogitarenihilpo-
teft,do^rina fimplicipiltriatur,cüi capacitatis eins mefuga
fufticere yideatur. Di? verp o^auatademDomino potetit
prafentarijcum renoüatus fpiritu mentis iu * ,& fpiritualis
G
effe«ftus,ad inuifibilia co temp land a furtexerft: mane cum.
Plaimifta Dominoafiiftens>&inuifibiliaipfiuxper ea qu^ Jl
PJalm. j«
faftafunti intelle^a cpnfpi.ciens.. In hacbipattita expofi-
tione,qua; pars, magis placeat,lemons referuamus arbitrio»
S e q u f tu t :
SiueiUa bos,fine ilia ouif,np immolahuniu? Vna die cufcetib.fuii*
Quid eaufie putamus elfejVtcu fcßti|?us fuis bos aut ouis
nompolfitimmolari? Quid enim contrarietatis affert lan-
(ftificatipßlioium,vt nonea4?mdie fieri ppfljt4? parentu?
lunettes,inc±mt,&virgities,fenescum iunioribus,laudent nomeDo* 'ffilm, 14
a»i«i..Qmnes.panter admittit,qui omniü vitam qvirerit.Cur |
ergoinpblafipnemdominicam, matres ?u feed bus eoue-
nire non ppflunt? Quaeramusalias capitulihnin^infieUig?-
tiäjredeamus adnosA6cinueniem9inmQribiw,q?iö4-inerfi?
täte petfonarüinuenirenon pofliimus.Paulo ante*,fibene
recolimuSjtra^atüeft,quia mens iufti yerbo Deigtauidata
patitjCu bona voluntas in fan&as atftiones pf orump.it.He?
eft matetihi fifnt fcetsisillius qupsDeoimmolatieü in exte-*
riqri conuer^tione fn%, quieqd D?i hgihfis contrariüin-
ue ni t}pro pbiTe fuotrueidat.Sed cu iam lingiia efeiflata per-
iuriojfalfum teftimonfü refugit, manus ceflät a furto: guk
crapulä,ebrictatemqi repellit, cUm iam corp9 fornicationi
fubtrahitur,&:omnisa(5tio,noftraiuxtalegisdiUin£eregula
caftigatur:tunc primü vitia altis fenfibus rädi.£atajquia pro*
tumpereprohibenturjintusfteuiuntjßc mentem renitehtS
fuis tentationib9 laccflun t.Iani igiturfpstus^fuos materifta
pominomajftauicj.fedcircafeipfam graüis ei labor eft: qa
voluptatü memoriamjquibus diulppntefe fu^.didit,cuad
Deü tendere nititur,etiam inuita gemenfqj moleftiä fefitit»
Non eft res ignota quä loquimur:vnüfquifqi qui hoc opus:
aggrefluS eft,quod audit>in fe rfccognoicit. Quafiergbcö-
folans.nösfpiritüsDei>nedefoeretquis»,cuminaffe^ibus
fuis tantam cpnträdidtione offendit.* Bos,in quit, vel outs non
immolabuntütvnadietumfcetibUs/«».Tanquam diceret.-Cum
iarnrecfcptainvetbis.aÄibufqi difciplina,irifurgentiacpn-
tfa Vos vitior um certamina fuftinetis,ncmo terreatur,noui
ab fcondi ta cordium veft:orum,imbecillitatem virium ve-
ftr arumifieri non poteft, vt vna die mater.,cum fostibusim-
Gm,-j.V
inoletur. .Quia tamen fumma intentionc ftudeqdum chy
vtcompreirbcentationumtuM^ltuiintcriorà qpftrapa'ci-
ficehtürjdumcuimviuirnus, tèmpus eftproficiendi^qui
verèadlabprandühiçpigerfueÿt,vitæhuius{patijstcan{r
miflis jhâc Jaboris fuip p p ojet unitatem recuperarenpn po-
’terit,reftefubiüngitur: ;
gratiàrum attione Doniim, vt
poftiteffeplacabilü,eadem diecomedeiu eam.npnremanebitquic-
quaminmanealteriusdiei. %- /y .
De hoftiagratiarum qui plenius ëqpit inftrui, in librp
quihtdcapitûlo priniorequirât^ipiinuenturus eft ,'qu®i-
ftahoftia, curque in màne altçriusdieinon fit referuànda.
Qüod tamenp^fens loçüs. exigere videtur ^ paucis Verbis
comprehendimus. Excitare nos yolens, vradmundan-
dam confcientiam noftram pign nonfimusj admonet vt fi
•jp gratiarü a(ftionehoftiamimmolamüs,prima die bdatqr, I
& nihil ex ça diçi pofteræ referüetur. Tanquam diceret:
Labor qüidem imminet v<^>is,duin >yti^veftraniortificar
tilled fi benéfidiseiusf èlppndëre'vultis, qui prp vita,ve-
ftra mori dignatus eftjdum tempnshabçtisiîacite quodiu-
bet, nec^ifterré velitis.. Quod fi dilatüm fuerit, mane i?-
quenti illucefceh te iamfacere nq poteftis, Quia yero quod
praecipiebat,noniutelltgeütibusfijperfluum poiTetvideti:
autori tate fua prem i t eQS,cumfubiurigit: ^ .
d.umeius impjo tnulieris vppempr®ppfuit.; Exinde voltR
prates i l l i fpi nà turn dj bulprumq'jpu hdfcio ni b us com mu’ >
tatæ (üut’ccbrppp5 v4 ëtudp,in‘lafigübrcsinnutneros dc-
la p là.pr i m aa b ü pd a n t i a, adfummam reda<fta inbpiâ. mb-
ncogrturVcüiykahdeficiens pambatqr, Angeloriim fa-
milxaritate priuatus, exDeiam'ico,fa&us inimicus. In his
itaque iam co n ftitü t us, adh u c i n d i cat, qu o d prima fua cp-
ditioneadperënemfit crcatus lîeçftiam,cum ejiam in con-
uàHemlaGhfymàrüm pioie£tus,lachiymas rêfiigit.: & na-
turàhcordismbtugaüdiafempnrquæritiflentiiinYdolorc.
eitcurifttus,& fulHpiè miferijs oppreffus.Hoc eft tamé vn-
de magis côtrafèiridignands Dominfiupitianr^xxceiibaU
quiapereuflus noiïdolèt;attritus diffimùlat, &fub manu
flagellâhtis hümiliarirecufat.Hiric .n. Prophetaîeremiâs
queritur, dicens: Domine, pmufiftteoï non doluerunt :.attritiiftieos,
igoDominus. Cuftoditeniandata mea$&facite ea.,
C ufto dite & facite„id effi^faciendo euftodi te. Nil abij:
ciatis, nihilçohtemnendum ducatis. ego enimtDominusjj
Addit etiam q^afimipas intentant-:
BgoDominfis. Nepolliiâtis no men mum fanftùm,vtfitnttificer
meàwfiliorumîftoei. , Æ
Vtfanttïftfer, inquit, idçft, vtfanblus habear* ficüt&iq
bràtibn.equqddiànarogamuspatrem,vtfanâ:ificeturno-
men ëiusividelicet,vtianâ:itas nominis eius mundo in n o l
tefçat. NejrgOj inutile,poüuatisj!omenmeum,vkfaAfîificerin
tnediofiliqrym I)rae/,Nonnunquàm ete.nim ex prauitate fer-r
Üprum, pominus ipfe cpntemriitur, fiçut Icdptum eft:
]S,omenDéîpetv.o$ blajpbematur intergentes. Ne vero ad obier?
uationem mandatorum eius fe inualidos arbitrarentur,
benigna fatis àc frëquénd adi.utpnj fui ppllicitàtipne in
ipemeos erigit^umfubiungit:
ÈgoDominus quifanctificovps. . ^
Etytde promiflione ifta dubitarenpndebeant! y etiam
præteritabcncficiafuaeis admempriam reuocat,dicens;
Eteduxide.terraAegypii^vteffempobisinlteiim.
Vt vetQ.amplms gratiam iftam çpmmendet,quod fuper
bmn^sipfefihqujDeusillbruineifcdignatiiseft , paucis
Verbis innuic,curn'fiibiüngit:;
EgoDominus.
Hinc ad nouam n^teriam mens erigenda eft : & de fp-
knnitatibus filiorum Ifiaellpcuturiyipfarum petimüs fo-
lennitatum inftitutorem , vt congeuum materiei digne-
tur impartiri fer m o nem.
RADVLPHI FLAVIACENSIS
IN LEVITIC
Y M M O Y S I ,
t l B K R XVI.
P; R J E F A T I 0 .
Vtorita^.habet feriptu^rum hominem àl
Deoolafinatura jinpatadifo ç.ollocâtum
fuilïe ÿ, plënam volup täte omnimoda re-
gipnem lprdtum : in qua & corporis inco-
Mmitate, ÔC fenfuum in tegritate, om niü-
que quæ fenfibus ipfis iucunditatem ajferre- ppuiiflenGj
abundantia lætaretur, angelorum frequend^fouéretur
alloquio : diuinisinfuper amici tijs , fi Dep fub ai tus
perftitiflèt y omnis ilia beacitudo, cumularetur. ^jAb'
bac felicitate quam creatoris perceperat gratjâ infelix
llle merito iup,.prbieâ:us eft , qui gratiæ ingratus .ex
titit , qui aduerfus bonitatem patris ceruicem erexit:
'& rtnmmnt acapcredifctplniàiu. InduraueyunTfades
ffuasfuprapetrami '& no\ütruntreüeirù\\ om oigi tur po ftqùam |
dereliq^cyenam üquarùm vjuenriumi délieras indeficiey
te«;, aquàs de quibSs fùpraiufto dicitur, hq.ùaéeius fideic§ ?fii-i5.
funt-fodit fibi ciftèrnas, cifternas 4i ifipatas, qiîæ non poG-?lere' J"
funtàqüascontiriére : qiiiacurnsmagpafolicitudine pib- r *
Cura?fibireriim tèmporalium abiindantiam; vridefugiti- •!‘i
uam percipiat voluptâteni,quas nô ad hoepoffidet, vt ea-\
rum bëneficio corporis infirmityauferatut^ morümprà-f
ùitas bprriga.tür, pipts deniqj repëllàtur : fedy t tâtüm iritè-
riorefenfuanimè quadam ebrietace/opito,omnishiçne-
ceflîtasab eis etiam quifuftinent, no inceiligatuit. Hoc mR j ,
l^^idetur fighnjcafle feriptura, vbi ait, quia egreffus Caind Gen.4.
façKDominifiitàbitàbâtin ierràprofugmadorientalemplagam E - 1
den. Ederi nanque loCus eft voluptatis.« heprobiigitur de
loco vers ypluptatis eîe6ti,in bricntali feparte coftituunt:
dumtrâfitpria'proFperitate décepti qüidperdiderint non
aduertunt , fed fe-quàfiin luce magnée felicitatis atcendüt.
Hinc eft qiiôdhbmb dum mortpUffuamponlentic ,mulU;
foliçitudinem fui geritifiçqj inureui dura neghgit,ad illos
do lores pertrahitur,quos præfùimagnitiidine diflimulare
non permit.tarun&ia quipqsiàm eua.dendi eXitusnôn ré*:
periatur. Hacdecaufafacraepaginoevoluptatumebriecaté
çondem nant,^uitias in terdicupt,dicente DominoiFafio -
bisdiuitïbMquiWabetisconfplationemveftram.ôc,VdVofa
detünuncquiaplorabitis : y t homo fibi dereli£tus,fe taxidem
inueniat:&mendacio fppliatus,fibi inhotèfcariHicëft no-
ftræréligiPnisfinis,hæç ianâorum exercitiorum vtihtas,
cui militate debetrenunciatio façultacum, extirpatio v,o-?
iuptatum,habitus vilitas:vtpriufquaminoi'scâdaueiifi|ue
foetorhpc clametjdamnatumfe homointeiligat, exulëin
ientiat : & depr^undis ad eum qui fubuenire poteft : «xr
clamer, fieu tlcriptum tfttfribulationemér dolor em muent,& ,
powëDo»»nit««oç4«i.EtaliusPropheta:Effi?,inquit,rirvidw^wB
paupertatem meant invirgajndigndtioniseiw.Stçnâiigitur quâ-.
diuDeimanüm grauem fentiunt,flèredulce habent;&eqs
jpfosquos redire cph|piciünt, plangun t: quiafifiim^nquitÆcclsf.i.
députant ertfirem, & gau diodixi. QmdfruftradectpensiStà ù cut I
gau diüm-ftulto turn perpetuum inuenit lu^um,fic iüftprrû
triftitia perpétua mutatür lætitia.-gaudium .n.&lætitiâob-
tineb unt, fugiet dolor & gemitus. Quis aüt ètiat^n pféntM^r.^^.
gaudia pofiitæftimare I^uëtprum îSeçundum nan qj iü u .
titudinem dolorum qiii in eprum c.prdibus abundanr,eô-i H
folationes dïuinæ loetifiçant animaseorum. Vnde fcr.ÿ)tü t
cft:pateficeram moerentibus, & vinum his quiamaro [untantino^
Gaudent enim Dei ierüi, cumâb antiquo iugo felèntiunt ^ y ü-
releuari,iaboribus fuperfluis renuüçiantes ,yfiuxtaquod |
'feriptum eft, ingredianturinabundantiafepulcftrumficut infer
tutaceruus in temporefuo.Hxc fabbati cêkbrât-ip eft., Gaudpc;
cum pretium (uumattendunt : qui tauti habitifunt^vere-;
dinierëtur reushomo Dei morte, cuius gloriæ merito col?
lætàntur. Quem enim jp falute fua mortem fubiiTe çpgUo^
uerantjiam de ipfa morte triumphaftè non dubitant.Hæc
eft pafçhaliscelebritas, de qua poft fabb.atüm fecundbio-
cotraëtabitur. Tertiam veroin fpefuaDei populuftiabet
fijlfennitatem, quia tenensD'bmiü* fiiifidt^^üâprouîiffionem,
dicentis:EgovittO,^V^Vï«er^:gloriarn quæpræçef ^ ^
ûtmfuo capjte,fperat fe arfeputurum luhtempprum con*- an' *
fiimmatione.fHæcbeatafaiiétorum expeâatio, fub^quin- .
quagefimæ tegitur ^.cramëto ,,cuilexpoft paichapri mum j
I l 1