![](./pubData/source/images/pages/page16.jpg)
22 # X #
Gemianella helvetica. Lób. ic. 3 1 0 .
Gentianella alpina magno flore latifolia & anguftifolia. Bauli, p'm. ! 87-
E x radice amara, perenni, eum flavedine fufcefcente, & per setatem multicipite, rofu-
lae egrediuntur foliorum lanceolatornm, aeutorum, integerrimorum, feflìlium, craf-
forum, firmorum, glabrorumque ; ex quorum cenerò caulis aflurgit angulatus, comprel-
fus, fimpliciflìmus, uniflorus, ornatus foliis oppofitis pauciflimis feffìlibus fummis conca-
vis, unam alteramve unciam longus, fepe vix uflus, quandoque reclinami. Flos tei>
minalis, ere&us, feifllis, inodorus, fpeciofus, ratione plantula; maximus. Calyx atrovi-
r e t , fubcampanulatus, glaber , quinquangulatus, femiquinquefidus : laciniis lanceolatis
acupiinatis, ereciis. Corolla faturatiijime cerulea, ex infundibuliformi campanulata, interne
infra medium pallidior & ex cyaneo pun&ata, limbo quinquefido patente, laciniis
brevibus, lads, acntis, diftantibus. Piftillum, uti in fequente pjpnonicft. Filamento
palient. Anthera: Iute® coalefcppt in expjpljone pollinjs. Capfula fufiformis plurima con.
tinet femina parva &inaequalia. Crefcit in fummis alpibus, ubi fìoret iuiùp Augniti.■ Ex-
hibuj ip tabula cum plantaip paulefcentem, mnj acaplem; capfulyn ipgturam , & femen.
TABULA CENTESIMA TRIGESIMA SEXTAG
E N T fA N A PA N NO N IC A . Scop. ccivn. i . pag. 18 2 «
Gentiana pun&ata. Jacq. oh . hot. 2 . p. 1 7 , tab. 3 9 .
Gentiana major purpureo flore prima. Ciuf, biß. 3 * 2 . Barr. ic. 64.
D,ubi^nter in Enumeratione Stirpjum Vindobonenfium Gentianam hanc , fpeciofum al-
pium noltratum orqameptum, propofperam, ac fi ad Gentianaip purpur.eam Linnad
PfrdnuiiTet, cune temporis qajhj jgnptam. Po fica ad pun&atap repuleram , v ix magis
Pfrtus, celeberrimi Linn^ej conje&ura du&us. Nunc fequor ¿ r iflìm um S c o p o li, qui
ppvam in altera Flora; jC^Fqiolicae editione pronundayip. Pqlfifleo jam HaLleriana; pianta
num. 6 3 8 fpeciipina, ab ipfo illuftri viro communicata. Habeo, & vidi viyam Gentia-
nam majorem pallido flore pun&is diftin&o ex montibus Sileljacis, cujqs nofter Clufius me-
minit locp citito, a Cromepo fibi trgnsmi.fe, Vidi eandem recentem ex alpibus Carpaticis
?b amici ffiiflp Fr^ncifco Jofepho Lipp adlatam 5 tum miflam ex T y ro li. Atque examinata£
invenio Helveticam, Tyr,Q|cp£eip, Silefìacam Carpadcamque plautam unam eandem-
qpp f i fe , pprolja &xfida iq ¡omnibus meis fpeciminibus ggudentes; calyce ad mentem L in -
8PR ipa thacfo, fe d , qu^lis in pspmonicg eft, divifo fexfidoqup5 a Gentiana purpurea
j qu is a pannonica diftinguq corali^, quarq ip ha.c, jnjporp ßf px luteo pallente.
Nunquam h colore apud nos pianta eijt, quae frequendifima tarnen alpes incolit. An
noftr$d concolpr in aliis regippibus vifa fuit? Noflra; plantae toti g lab ra pitjdxque caulis
femipedalis, vel bipedalis, teres, etiim fubangulatus, ere6^ps j digituinque bafi craf-
fu s , re&a aflurgit ex radicis perennis ea parte, qua folia preteriti anni caput vel gemmam
novam formaverunt. Illa, pro astate varie crafla, horizontaliter folet fub terra procedere,
vel edajq obliqup dpfcepdfrp, /ìmpi|ci ^ ;n§ longaqpp ^ut in cj:qra fiipica diyifa » foris fla-
vefeens, intus albicans, fàporis incenfe amari. Bafin caulis veftiunt fquamse yagipantps,
ore bifido trifidove. Folia funt oppofita, l^te ovata vel lanceolata (latitudine enim admo-
dpji) ltfdppt, ) aepta, integerrima, laste virentia, fubplicata, quinque nervis in dorlo emi-
nentibus pallidisque munita, attenuata veluti in petiolos connatos, fuperiora magis fedina.
Flores breviflìme pedunpqlati ^xillis infident utrinque terni, quaterni vel qu in i, raro
plure s, & verticillos formant, fuÌFulcQS bra&eis foliorum fimilibus. Verticillus fum-
mus terminalis e floribus numerofioribus componi folet ; & e(l hic in plantìs minoribus f e .
pe folus, Csteroquin duo vel tres verticilli caulem decorane. Calyx Campanulatus, la-
x u s , tenuis, cum virore pallens, obfolete hexagonus, circa medietacem in lacinias dividiu
m
■ ■
ditur ut pluriipum totidem, quot funt lacinise corolla;, deficientes tamen pqununquatp al¡-
quas, lanceolatas, acutas, patentes, oppofitas duas majores, cüftances» ut finus iptprje-
&i fínt plani. Corollae magpie & elegantis tubus ad bafin ipfam teres, hinc in infupdibu-
liforpiem figuram angulatamque aflurgit ad altitudinem usque calycis ; hic campanulatus
evadit, tandemqup in lacinias fex vel feptem, nunquam a me vifas quinqué, difpefeitur,
qn« funt fubrptundíe, pbtufiífimie, e re& s , & origine diftantes , partibus intermediis in-
trorfum produ&is in plicam. Bafis corollae exterior & totus tubus interims cum aliqua fla-
vedine pallent. Reliqua corolla atropurpúrea eflr. Tota utrinque pun&is atropurpureis
faturatiflimis variegatur. Stamina numerum laciniarum fiepe fequuntur. Antherae longae
fulphureo funt colore. Germen eíl compreflum, elongate lanceolatum , bafique quin-
quedentaeuin. Semina copipreífa. Crefcit in fubalpinis & alpinis. Floret Ajuguíto 8c
Septembri. .Semina maturefeune O&obri. Adftant in margine feorfim c a ly x , femen,
capfula & pars corollae interne fpe&atae.
TABULA CENTESIMA TRIGESIMA SEPTIMA.
L E P ID I UM A L P IN U M . Linn. Jyfl. pag. 4 3 3 . Jacq. vindob. pag. 258»
Lepidium Halleri. Crantz, fafc. pag. 8* t. 1 . f . 3.
Lepidium foliis pinnatis; pinnis ovatis, aequalibus. Hall. hiß.bclv. mm. 5 16 .
Draba Naflurdolum. Scop. cam. 2. pag. 8.
Cardamine alpina tertia minima. Ciuf. hiß. CXXVIII.
Nafturtiolum tenuiifime divifum. Bald), hiß. 2 . pag. 91%. Bauh. pin. 1 0 5 .
Radix albicansi tenuis, perennis, fibrillis au&a, fimplex aut rarius divifa, fepe profunde
inter faxa penetrat, setate multiceps, toddemque cefpitofe cauliculos producit.
Hi brevjffimi, denfe & frondofe foliis alternis veftiti, feapum emittunt teretem , nudum,
ere&um, unam alteramve unciam altum, fuftinentem flores corymbofe racemofos. Folia
iunt crafla, virentia; prjmo prodepnda fimplicia, ex ovato fubrotunda, &!ior^j fubr
fequa trifida, terminali m^jor.e; reljqua pinnata e duobus vel tribus paribps cum impari
frequenter paulo inajore : pinpuljs integerrimis, lanceolatis, & ex ipfa continuata dilatata7
que .coftse fubftantia ortis. Calycis foliola oblongiufcula valde patent. Petala la&ea integerrima
fatisque aippla funt. Stamina perpetuo adfunt fex tetradynama, Germen eil ovaT
to-oblongum. Stylus brevis coronatur ftigmate obtufo & craifiufculo. Silicula ovijta vel
lanceolata compreffaque acuminatur ftylo brevi obtufoque, valvulas habep naviculares , 8c
femina oontineit panca. Tota plaqtula glabra eft, &nafturtii prsedita fapore. Crefcit fre-
quens in iunjmjs alpiuip jugis faxofis & udis, ubi pro varia nivis foludone floret a Majo ad
Auguftum. Adduntur in tabula capfula matura 8c femen.
TABULA CENTESIMA TRIGESIMA OCTAVA.
O R C H I S O R N IT H I S .
A lpina raraque pianta pro radice habet bulbos geminos, -integros, oblongos, albidos-
que. Caulis fubpedalis, foliofns, teres, fupraque folia flriatus , erigitur. Folia
inferiora funt fublinearia, acutiufcula, virentia, iramaculata ; fuperiora magis lanceolata,
orta ex vagina caulem fub folii dorfo reddente angulatum ; omuino ut plurimum quatuor.
Braftea funt lanceolata, acuminatae, pallide virentes,. florum circiter longitudine, fupsrio-
res paulatim breviores. ■ Floribus odor eftOrchidis odoratiflimse, at debilior. Germen in-
tortum viret. Corolla tota albet. Petala duo exteriora lanceolata plana & reliquis longio-
F a ra