IV P R A E F A T I O .
cultatibusque quam plurimis premitur eorundem acquifitio, conferuado et examen;
quae tamen in iis anguftia temporis, aliorum officiorum vices ec vita valetiidina-
ria obferuare permittunt, hic delcripfi.
Inftrumenta, quae in detegendis ignotis animalibus adhibui, pro magnitudine
obiefiti diuerla funt: animalium inteftida ope forcipis et lentkulae fimplicis {la loupe)
perfcrutatus fum ; innumeras aquarum guttulas, vt animalcula fpecifise nofeerem,
ope microfcopii perluftraui. Vtroque modo fingulares incolas luo elemento et fuae
habitationi adaptatos inveni; et hic labor nec fumtuofus nec periculofus eft, in iplo
enim muleo commode peragi poceft, naufeolus tamen, ft in vifeera maiorum animalium
fiat excurfio, vel in aqua foetente perferutatio; huius enim guttula, licet animal-
culorum, viuidorum quoque, plena fit, tantum faepe foetorem exhalat, v t per inter-
ualla momento tantum eandem infpicere liçuerit; vifeerum, vt eorum viui indagen-
tur hofpites, per omnes et moleftas inteftinorum ambages mucofasque vermiculo-
iuin latebras perquifitio maxime folet efle ingrata. Marina veto inueftigare et
maioris laboris et altioris indaginis eft.
Praecipuum inftrumentum, quo fundi man’s et finuum incolas extrahere co-
nabar, erat Sacculus reticularis, ex funiculis cannabinis concinnatus, margine aper-
turae alligatus laminis quatuor ferreis ora exreriori acutis, vlnam longis, quatuor
vneias latis, et in quadratum difpofitis. Angulis laminarum exfurgebant quatuor
bacilli ferrei, altera extremitate in annulum liberum iunÊti. Huic anneflitur funis
ducentarum et plurium orgyarum longitudine. Saccus mari immiffus pondéré ferrei
apparatus fundum plerumque petit, interdum diuerlbrum et tontrariorum faepe
fluminum maris inferiorum aduerla afiione moleque ipfius funis plurium orgyarum
in via retineri, nec fundum attingere creditur.
Fundo iniacens ope remorum aut vend modici trahitur, donee traftum quen-
dam quaeuis obuia excipiendo confeçerit. In cymbam denique retrahitur fpe et
labore, at opera et oleum faepe perditur, nubesque pro Iunone captatur, vel enim
totus- argilla fumante aut limo foetente, aut meris filieibus, aut teftaceorum et co-
ralliorum emortuorum quifquiliis impletur, yel faxis praeruptis et latebrofis cautihus
implicitus horarum interuallo vel in perpetuum omnia experientis retrahendi inuenta
fruftrat; interdum quidem vnum et alterum mollufcum, hdminthicum,, aut teftaçeum
minus notum in dulce laborum lenimen reportât; maria enim regionum frigidarum
nec vegetabilibus nec animantibus, vti Zonae teroperatiores et calidae fcatent; haud
raro enim plures horas absque vlla captura mecum operarii mei impenderunt, cum
vtriusque Indiae finus adeo repleti dicantur, v t remorum motus fucorum et mollufco-
rum copia retardetur. Hue accedunt aëris intern peries, marisque in finubus et oris
maritimis Norvegiae inconftantia adeo praepropera et praepoftera, vt aër calidiflï-
mus vix minutorum interuallo in frigidum, tempeftas ferena in horridam , mala-
■ cia infida in aeftu ferventem pelagum haut raro mutetur. Hanc mutationein
(àepius cum vitae periculo et fanitatis difpendio expprtus fum, nec tamen, mem*
bra
P R A E F A T I O .
bra licet fraftus, anirnum demifi, nec ab incepto defiftere potui. Dilcant dehino
hiftoriae naturalis Icituli, rariora naturae absque indefeflo labore nec comparari,
nec iufte nolci.
In animalibus marinis, quorum enumerationem dedi in Zoologiae Danicae
prodromo , conquireixdis maiorem aeftatis et autumni quatuor annorum partem
confumfi, totum nempe finum Chrifiianienfevi ab ipfa vrbe cum adiacentibus plurimis
ßnulis vltra Tönsbergam, dein finum Laurvigenfern, Helgerodenfem, Kra-
geröenfem, Arendalenfetn, Chriflianfandenfem, et traflum maritimum intra et extra
rupes et Icopulos ab vrbe Krageröe ad caftellum Flekkeröen vfque antrorfum et
tetrorlum percontatus , feptuaginta minimum miliaria minutis portiunculis emenfus
fum; quasdam in altum mare excurliones extra portuinLaurvigenlêm etChriftian-
fandenlêm et vltra fcopulos intra Arendal et Risöer, 'at cum minori frutiu inftitui,
finum imprimis Dr'öbachienßm omni ftudio vel centies colens et recolens. Mare
balticmn praeterea, qua infulas Daniae Falflriam et Lollandiafn alluit, finumque
Nicopienfem, Nafkovienfem et Rödbyenfim, littusque Geffenenfe indagaui, inde tamen,
cum littora ad extenfionem miliaris et vltra mera vada , finulque vix duas
vel tres orgyas profundi fint, fructum fere nullum retuli.
Complectitur hoc volumen feptuaginta tres animalium Ipecies in maiorem
cultorum hiftoriae naturalis vfum latine et qua potui breuitate deferiptas; fequetur
danica *)-et germanica editio, quaeuis feorfim, quam primum per alia negotia licebit.
Primus iconum fafciculus deferipta hie animalia quadraginta tabulis aeneis
continens, Havniae apud auftorem, Lipfiae apud clarif. Leße hift. nat. et oeeon.
Profelforem, et Bibliopolam Weygcmd, Hamburgi apud Bibliopolam Bohn, non
coloratus "nempe predo fe x , coloribus vero ad viuum pictus duodecim imperia-
lium proftat.
Secundus iconum fafciculus nunc fub prelo fervens, plurima marina, pauca
intéflinalia offert, nec vltra tertium fpondeo, cum vires corporis animum indies
derelinquant, nec focium aut veftigia prementem commilitonem reperire condgerit.
Genera minus nota, quorum plures fpecies in patria inueni, Hydrachnas nempe,
Monoculos et Taenias fingulari quodvis opere edere maiori reipublicae litterariae
vfui effe reor. In vods quidem adhuc eft , pifeatoribus Bergenfibus, cum retia
Gadis, Clupers et Pleuronectibus capiendis in lyrtibus et collibus fubmarinis areno-
fis expofita retrahunt, in -alto maris adeftë, rariora mollufca et Cellulana fimul
inhaerentia occupaturus, at hancce voluptatem aliis, quibus aes triplex circa pectus
erit, concedere cogor.
•\ Editio Danica Defcriptionam primi fafciculi completa eft, nondum Germanica.
b INDEX