Sprekend zilver
Jan Pelsdonk, conservator Numismatische Collecties
Otakar Duèek (1974), Jan Palach, zilver, 2014
In 2012 won Otakar Dusek (1974)
de eerste Jaap van der Veen / Teylers
Museum Prize for the Contemporary
Art Medal. Het is een vijfjaarlijkse aanmoedigingsprijs
voor penningmakers
die al een zeker oeuvre hebben
gemaakt en een belofte zijn voor
de toekomst. Dat Dusek de prijs
meer dan waard was bewijst een
recent werk dat Teylers Museum
heeft kunnen verwerven.
Penningen zijn muntachtige voorwerpen die - anders dan bij
munten - geen wettig betaalmiddel zijn. Zij worden vooral
gemaakt om een persoon of gebeurtenis te herdenken. Dat
penningen al lang niet uitsluitend rond meer zijn bewijst deze
nieuwe penning van Dusek. Hij staat bekend om zijn penningen
met een politieke lading, wat hem niet bij iedereen even
geliefd heeft gemaakt.
Praagse Lente
De penning heeft de Tsjechoslowaakse student Jan Palach
(1948-1969) als onderwerp. In 1968 was de Praagse Lente
uitgelopen op de bezetting van Palachs land door troepen
van het Warschaupact. Hiermee eindigde het gematigde
regeringsbeleid abrupt. Uit protest tegen de bezetting en het
gebrek aan democratie stak hij zichzelf op 16 januari 1969 in
brand op het Wenceslasplein in Praag. Een paar dagen later
overleed hij in het ziekenhuis.
Vlak na Palachs dood heeft Olbram Zoubek een dodenmasker
gegoten. Dusek mocht het gebruiken en maakte een afgietsel
van Palachs mond. Duidelijk zichtbaar zijn de sporen die de
zelfverbranding heeft nagelaten. Hiermee krijgt de penning
veel symboliek. Het zijn verbrande lippen van een mond die
het zwijgen nooit kan worden opgelegd.
Palach rechtvaardigde zijn daad met de woorden 'de mens
moet vechten tegen het kwaad dat hij kan bestrijden'. Deze
zin staat - in het Tsjechisch - op de keerzijde. Het stuk is
niet alleen een herinnering aan het verleden, maar ook een
waarschuwing voor toekomstige generaties en daarmee een
bijzondere aanwinst voor het museum.
Romeins Keizerrijk, aureus van
Antoninus Pius (138-161), goud
Nieuw Fonds
Numismatiek
in het Teylers Museum
Vrienden Fonds
Het Teylers Museum Vrienden Fonds heeft een nieuw Fonds
op Naam: Fonds Numismatiek. De voormalige Stichting
Vrienden van het Geldmuseum, die sinds de sluiting van het
Geldmuseum geen 'thuis' meer hadden, heeft een schenking
gedaan van € 60.000. Hiervan mag jaarlijks een bedrag gebruikt
worden voor het verwerven van penningen en munten.
Teylers Museum heeft een belangrijke numismatische collectie
en bleek voor de stichting een logische plek om een nieuwe
relatie mee aan te gaan. Alle voormalige Geldmuseumvrienden
hebben de gelegenheid gekregen hun lidmaatschap om te zetten
in een Vriendschap van Teylers. Zij konden zo hun passie voor de
numismatiek combineren met betrokkenheid bij Teylers Museum.
Colofon Teylers Magazijn 130
Teylers Magazijn is het tijdschrift van Teylers
Museum en tevens mededelingenblad van
Teylers Museum Vrienden Fonds.
ISSN 0920 0460
Nummer 130, jaargang 36, winter 2017
Maand van verschijnen: februari 2017
Teylers Magazijn verschijnt minimaal drie keer
per jaar en informeert u over alle wisselende
activiteiten in het museum en belicht de achtergronden
van de verzamelingen en kabinetten,
de geschiedenis en andere onderwerpen die
in nauwe betrekking staan tot het museum.
Vrienden van Teylers Museum, begunstigers
en partners ontvangen dit tijdschrift automatisch.
Eindredactie: Fred Pelt en Michel Hommel
Redactie: Terry van Druten, Marijke Naber,
Herman Voogd
Vormgeving: Studio Berry Slok
Fotografie: Martijn Zegel
Drukwerk: Style Mathot
Zie de website www.teylersmuseum.nl
Of bel de Vriendenadministratie 023 553 19 84
(woensdag- en vrijdagochtend), of stuur een
e-mail naar vrienden@teylersmuseum.nl
Spaarne 16
2014 CH Haarlem
T 023 516 09 60
F 023 534 20 04
info@teylersmuseum.nl
www.teylersmuseum.nl
dinsdag t/m zaterdag 10 - 17 uur
zon & feestdagen 11-1 7 uur
Omslag voorzijde: Antoine Watteau, Studieblad
met drie vrouwenhoofden en een linkerhand,
ca, 1718 (uitsnede)
Omslag achterzijde: Detail van Zes figuurstudies
van mannen, ca. 1712, rood krijt, kaderlijn en
zwarte inkt, 22,8 x 16,5 cm, Teylers Museum