TE YLER<S>MUSEUM
magazijn 14 winter ’87
Afb. 1. Andreas Schelfhout, IJsgezicht met twee mo lens', penseel in waterverf; inv.nr. Z 64.
De Winter van Andreas Schelfhout (1787-1870)
IJsgezichtjes uit het album van een
hoogbejaard kunstenaar
Tot 26 februari 1987 heerst achter de gordijntjes van het
tekeningenkabinet Koning Winter. Hollandse ijspret,
maar ook de eilende die de bittere kou met zieh
meebracht, werd door, de eeuwen heen vastgelegd door
specialisten als Hendrik Avercamp (1585-1634), Jan van
de Capelle (1624-1679) en Jacob van Strij (1756-1815).
Daamaast toont de bescheiden expositie bladen van
meesters die in dit genre veel minder bekend zijn, zoals
Herman Saftleven (1609-1685), Hendrik Meijer (1737-
1793), Cornelis Troost (1696-1750) en Johannes Pieter
Visser Bender (1785-1813). Wellicht de bekendste uit-
beelder van de Hollandse winter, Andreas Schelfhout
(1787-1870), is met vijf werken rijk vertegenwoordigd.
Deze nadruk is niet alleen een weerspiegeling van zijn
zeer grote produktie, maar vooral van de omvangrijke
collectie werken van zijn hand in het bezit van Teylers
Museum. Deze omvat drie schilderijen, zeven uitgewerkte
tekeningen in kleuren en twee albums met maar liefst vier-
entachtig monochrome penseelschetsen.1 De twee ge-
schilderde ijsgezichten op paneel worden permanent
geëxposeerd in de tweede schilderijenzaal.2 In het
kabinetje is nu ook een keuze uit zijn getekende ijsgezichten
te bewonderen. Tentoongesteld worden vier
bladen uit de albums en een gedetailleerde tekening in
waterverf.
Andreas Schelfhout kende al vroeg in zijn loopbaan
succès met een winterlandschap. Voor de Amsterdamse
tentoonstelling in 1818 leverde hij vier schilderijen.
voorstellende de vier seizoenen. Het wintergezicht trok de
meeste aandacht en in de Vaderlandsche Letteroefenin-
gen (Mengelwerk) kon men destijd lezen:
Schouwgraag. 'En, SCHELFHOUT! Wat zegt gij van
hem? Hoe vindt gij zijne Jaargetijden?'