T E Y L E R<S>MUSEUM
magazijn 15 lente ’87
Afb. 1 en 2 Teylers Hofje, foto’s door Peter van Mulken.
Teylers Hofje 200 jaar
In mei is het tweehonderd jaar geleden dat de eerste
bewoonsters haar bij loting aangewezen woning in het
Teylers Hofje aan de Koudenhorn betrokkeft.1
De Haarlemse laken- en zijdehandelaar Pieter Teyler van
der Hulst(1702-1778)had kort voor 1756 een hofje voor
alleenstaande vrouwen in de Grote Houtstraat/Klein
Heiligland gesticht. In zijn testament bracht Teyler zijn
vermögen onder in een stichting die kunsten en weten-
schappen diende te behartigen. Met dit doel voor ogen
besloot het bestuur van deze stichting, ‘Heeren Direc-
teuren’, al spoedig na Teylers dood tot de bouw van de
Ovale Zaal, de kern van het huidige Teylers Museum.
Bovendien werden Directeuren bij testament aangesteld
tot regenten van het hofje, met de opdracht het te ver-
groten en de preuves - uitkeringen in geld of natura -
voor de bewoonsters te verbeteren. In September 1780,
toen de bouw van de Ovale Zaal in volle gang was, kreeg
de architect Leendert Viervant opdracht om tekeningen te
vervaardigen voor uitbreiding van het ‘Hofje op het
Heiligland’. Tot de uitvoering van deze plannen is het
nooit gekomen. In 1784 werd de brouwerij ‘Het Hoef-
ijzer’ aan de Koudenhorn aangekocht en Viervant legde
in September 1784 Directeuren de eerste schetsen van het
huidige Teylers Hofje voor. Tussen februari en april 1785
maakte Dirk Vreedenburg aan de hand van Viervants
definitieve bouwtekeningen de houten maquette van het
voorgebouw. In dezelfde tijd nam de bouw van het
complex een aanvang en op 13 april 1787 was men
hiermee zover gevorderd dat de 24 woningen aan de
toekomstige bewoonsters werden toegewezen, die deze
enkele weken later betrokken.
Zoals de meeste hofjes in Nederland zijn de huisjes
gebouwd rondom een binnenplaats met een centraal