TE YLER<S>MUSEUM
magazijn zomer ’84
Afb. 1. De beklimming van de Mont Blanc door H.B. de Saussure, J.Balmat en 18 anderen, begin augustus 1787.
In het spoor van
Horace Benedicte de Saussure
Enige weken geleden kwam een bijzondere maquette weer
terug in het Mineralogisch-Paleontologisch Kabinet van
Teylers Muséum. Deze was langduriginbruikleen geweest
bij het Muséum Boerhaave in Leiden. De maquette is een
getrouwe weergave van de Mont Blanc met de omliggende
toppen en het dal van ‘Chamouni’ (Chamonix). Bij dit
model, dat Charles François Exchaquet in 1787 vervaar-
digde, horen ook nog vijf gravures, twee beschrijvingen en
twee manuscripten. Het geheel brengt de beroemde beklimming
door De Saussure weer in herinnering. Hoewel
deze maquettes op verschillende plaatsen in Europa zijn
verkocht, zijn zij heden ten dage zeer zeldzaam. Ons zijn er
slechts twee bekend: het genoemde exemplaar in ‘Teyler’
en één in het bezit van Claude de Saussure, een nakome-
ling van de beroemde geleerde. De terugkeer van dit model,
na zo’n lange afwezigheid, was voor de medewerkers in het
muséum een opwindende gebeurtenis. Immers, afgezien
van de wetenschappelijke en gevoelsmatige waarde, die het
met het Mineralogisch-Paleontologisch Kabinet verbindt,
is deze maquette werkelijk een historisch juweel.
Topografische modellen in historisch perspectief
Topografische maquettes hebben een minder lange ge-
schiedenis dan architectuurmodellen1. Ruim 300 jaar
geleden werden de eerste topografische modellen om
militair-strategische redenen geconstrueerd. De vervaardi-
ging vond dan ook in het geheim en met veiligheidsmaat-
regelen omgeven plaats. In het algemeen biedt een maquette