avo ir soin d e ne pas trop se perdre dans les
déta ils, d e ne pas augmenter le nombre d e s plis.-
d ’une draperie p. e., de ne pas encombrer le
champ d ’emblèmes, de fleurs, d e rubans qui font
bien siîr le modèle, mais q ui su rchargeraient et
troubleraient la médaille; Il doit en outre prendre
g a rd e que les lign es des contours* des ch eveux,
des chairs ne soient pas trop molles, trop floues,
comme on dit en a rg ô t du métier, ca r alors elles
manqueraient de précision, de netteté .et d ’expression
su r la médaille. Il est donc fort difficile à
l’artiste d e se rendre compte de l’effet qu e la
médaille produira, quand il est o ccupé à modeler
son plâtre. Nous touchons à la limite du tra v a il
artistiqu e et nous- entrons dans le domaine du
practicien. Nous passons de l’atelie r de l’artiste
à la ch ambre de tra v ail du technicien. L à le
modèle se ra réduit sur le banc à réduire, là les,;
poinçons seront faits qui à leur tour serviront
à étab lir le s ^ o in s nécessaires à la frappe.. C e
se rait pourtant une assez g ran d e erreur de considérer
ce tra v ail technique a v e c un certain
dédain, ca r la manipulation de la machine et la
fabrication des coins demandent des soins très
assidus et un tra v a il ininterrompu et con s cien cieux.
L e prac ticien doit a v o ir un profond respect
pour le modèle qu e l ’a rtiste lui a confié;,, son
id éal doit être de ne rien ch an g er à l’o eu vre
originale.
L e s meilleures médailles faites dans les derniers
temps sortent des mains habiles d ’un practicien
dou b lé d ’un artiste Paulin T a s s e t , dont nous
reproduisons sur nos planches que lqu es m édailles.
L a plus grande, p a rtie des modèles devenus
médailles de Roty, Chaplain et D an iel Dupuis,.
les nou ve lles monnaies fran ça ise s ont passé par
s a machine à réduire. T a s s e t a vou é une partie
de sa v ie à perfection ner ce tte machiné connue
depuis longtemps, il en a su rég le r le tra vail,
perfection ner les dé ta ils, d e sorte que le côté
techn ique d e s médailles frança ises touche à la
perfection. Un au tre technicien très distingué
e t très habile es t Janvier.
Q u ’on nous permette encore une observation :
les médailles française s et autrichiennes sont
fon dues ou frappées ; a v e c la médaille fondue
l ’artiste, du iç>ièmc siè c le se rapproche d e se s
préd écesseurs du 15lème siècle.
L e s médailles italiennes de la Ren aissan ce
étaient, on le sait, fondues ; il n’est gu è re besoin
d’a jou te r qu e la médaille fondue est beaucoup
p lu s b e lle e t plus attrayante,; surtout pou r le s
admirable s bustes et portraits de femme, elle:
rend beaucoup mieux l’harmonie des lignes,
la' mollesse- des draperies e t l’élastic ité des chairs.
Su r un autre point encore les modernes tendent
à tra v e r s les sièc les la main au x artistes des
15ième et i6ième siècle. C ’est la forme. L e s Français
et les A u trich ien s ont rompu a v e c la médaille
houwer een re lie f maakt w e e t hij dat het d efinitief
product v an zijn w e rk d e ze lfde afmetingen zal
moeten hebben als zijn schets, d e medailleur
daarentegen, maakt, zooa ls wij zeiden zijn model
vierma al te g root, want het za l moeten worden
g e redu cee rd om médaillé te worden, dat wil
zeg g en dat zijn origirieel v an 300 à 200 mM.
75 à 50 mM. worden zal. Eén arm die hij op
een len g te v an 100. mM. gemod eleerd had wordt
25 mM., een embleem v an .40 mM. wordt er
tien. Hij za l dus zorgen moeten om niet te ve e l
in k le in igheden a f te dalen, om niet b.v. te groot
te maken het aantal plooitjes v a n è e n e draperie,
om niet het v e ld te v e e l te vullen met emblemen,
bloemeri, linten, die misschien g o ed zullen doen
op het origineel van 200 mM. maar te vo l en
te onru-stig zouden maken den definitieven penning,
hij moet. bovendien oppassen dat de lijnen
van zijn omtrekken, van de haren, van de vle esch-
deelen niet te week, niet te „floux” zijn, .zooals
men in het v a k a rg o t zegt, want dan zouden ze
scherpte en krach t missen op den penning. Hét
is dus zeer moéilijk vo or d en kunstenaar om
zieh rekenschap te g e v en v an het effect dat de
médaillé za l maken wanneer ze g ere ed zal zijn.
W ij komen- nu aan de gren s v an den arbeid
v an den kunstenaar en treden het g eb ied van
den technicüs binnen.
V an het atelier van den artiest komen wij in
de w erk kamer v an den technicüs. D a a r zal het
model v erk lein d worden op de reduceermachine,
daar zullen de ponçoenen g em a ak t worden, die
op haar beiirt de Stempels zullen maken voor
het slaan der penningen. H e t zou een vrij ernstige
dwaling' zijn om met eene zeke re g eringschatting
neer te zien op dèzen meer machinalen arbeid,
én d e beh andeling van de reduceermachine én
het v e rv a a rd ig en der 'Stempels vereiseht een
voortdurenden en zorgzamen arbeid.
D e technicüs moet volkomen eerbiedigen zijn
model, dat hem ter ve rk le in in g is toevertrouwd,
zijn ideaal moet zijn om niets aan het oorspron-
k elijk e werk te veränderen. D e beste médaillés,
die in den laatsten tijd g em a ak t zijn, gingen
door de bekwame Kanden van Paulin T a s s e t , die
b eh a lve techn icü s.ze lf m edailleur is, zooals eenige
door hem v e rv a a rd igd e médaillés bewijzen.
H e t g rootste de el der médaillés van Roty,
Chaplain en Daniel Dupuis g in g door zijn reduceermachine.
T a s s e t heeft een de el van zijn leven
gewijd- aan de v erb eterin g dezer, geruimen tijd
bek end e machine, hij h eeft er het w e rk van
weten te regelen, d e onderdeelen van weten
te volmaken, zood at de ze machine inderdaad
grens t aan de volmaaktheid. Een andere zeer
bekwame technicüs is Janvier.
Een opmerking moeten wij n o g maken, de
F rans che en Oostenrijk sche médaillés zijn of
g ego ten o f geslag en , met de g'egoten médaillé