
96 Cap. IX. S^DII geuer^Machinen. Tab. XL IV.
b e t s s ó p r c n 6 e t f i f f t , fûWût;t t)eit S a m p f a u i 6 em Äe f f e l k p D j u loffcii , « K ftifcfte« îSîflf»
fer blil-ct) î)ie ìSÓ^r e O in Cylinder ä u fpr i^en, tómmet folC^e^ m i t be^ § c m t Potters invention
nici)t i t e c v c i n ; b w i i roeil id) m i c a u j be e geidjnung f e i n tec^tcS Concept formir
c n f ó imc i i , fo ftsfic Iie6etr eine a n b c ï c S ( i t (initieifen wo l l e n , nic^t b f l § tcft folc^e k f f e c ac^te,
f o u b e n i »ielmefd- b a n Ce f e r ein Concept J i c r a o n j u ma r t x n , 6ei;bes m u g ftc^ jug l e i e^ ¿ f f n e n
u n b W I i e i T e n ; b e n n fo t a l b W f d ft^licffet, m u g f i d ; k o ¿ f f n e i i , u n b a l f o mi) i m
©eflentpeil.
5. 2 0 6 .
& g e f c&i e l e t «bev J i e v a!fc>: F i f t bet: S e d e i o b e r Ä l a p p e , fo i n i . e in C h a r n i e r Ç a t
u n b ba i '^int e c e inen i a p p e n , a u f we i c h em ein n a d ) b em ©t c f e l g eOo^t t e ä « n b i n bic Ri f a t t e
w o j i e i n g e f i tme r g e l t e ^ © f e n a u f r u f e t , f o i c&e i « i f e n i ( i mi t e i n em C h a r n i e r Z an b e m
3 B a t t s > » a i c f e n 2. 3. k f e f i i g e t , bei- S l B a a g i S S a i c t e n o b e r jgiebel ^ a t i>a> 4. feine W e ,
« n b bei) 5- t f l e r raieber an e inen a r m 5 . fi. mi t j w e y C h ami e r e n b e f c d i g e t , fo bet) 6.
einen ^ e b e l 6. 7 . f a f f e t , b e r bep 7. a n b em soei i r b e t b e i . Ç a ^ n i be f e f l i g e t , u n b bi e
r e j v 0 a u f ' - u n b j u i f t l i t i e f f c t , a u f b em Jeebel 2 . 3 . rui^et e in ©eroic^te 8. f o b e n Jeebel
bct) 3. n i c b e r b r i l t f e t , u n b bei; 2. ergebet, b a g fic^ bie S t o p p e F öffnen f a n , b « é ©eoei cÇt
8. a b e r { l ang e t a n e i n e r « e i n e n ü i t t e , bic « m S a l c f e n 7. b e f e f ï i g e t i ( l , u n b w e n n folc^e
fioc6 g e n u g e r g a b e n , b a i ©ewi c ^ t e r g e b e t , b a g e i n i c | t m # r b e n ^ e b e ( n i e b c r b r û i e t ,
fonbont b a i ©c r o i d j t g. b i c D b e r b a n b b e f i à t t , u n b b e n § e b e l in 2. u n b a l f t a u c^ bi e
S t o p p e b u r d ) i © f e n i. n i e b e v b r ü c f e t , u n b bi c 9?6i)rc D E jufcftlieffet, h i n g e g e n o e rmi t i
t e l i î b e i S J r n t i 5. 6. b e n .Ça{)n K e r a f f i i e t , b a g b a i f a i t e Sf f i a f f e r i n b e n C y l i n d e r fpr i »
ç e t , u n b fo b a i b b a i g r o g c ©eroic^t bct) ti^tt a b f a l l c n b e r ©t m i g e 1 » i e b c r a u f b em $ e b e (
ru^et, wi e b e r bie S f a p p c F ö f f n e t u n b ben Jgia^n K fc^tieffet. S l S e t t^e i , wi e c i accurat
a n j u o r b n e n , e inen (eben b i c P r a x i s felber ( e j r c t ; g n u g w e n n fo »iel g cwi e f e n Sabe , w i e e i
8cft^ei;en foil o b e r m u g .
e o l f ^ c ¡Ma chine foi l i n 2 4 © t u n b c n 2 4 0 0 0 e p m c r Çebcn.
207.
2Bie uni» a u f m ^ Slvtp Ut O p e r a t i o n Ui) î>iefev
Machine gefc&eix.
© c l b i g c g e f # c l > e t n u n tticÇt bur c^ bie Expaniîon, f c n b e r n b u t t a i Vacuum, u n b bie
i p c e f f u n g b e r a u f f e r l i d j e n i u f t , welche a u f b e n Embolum b r u i e t ; b e n n w e n n b i c S l a p ^
p e F e r ö f f n e t i f l , fo f l c i g e t b e r {»eiffe S S r o b e n a u i b em Äe f f e l a i i n Cylinder f u n î t
t r e i b e t b e n Ä o l b m / b e r m i t b em ©e f i à n g e h k i m me i ) ï in Equilibrio i ) î , i n bi e
^ o b c , u n b w emt e t f;ocÇ g e n u g , fo ma c h e t bie © t a n g e y »e rmi t t c ( ( i b e i J&ebe ii u n b ©C î
roidjtei, w i e s uBo r j i e r o i f î e t f l i ^ r e t w o r b e n , bie S t o p p e F j u , u n b b e n K a u f , b a g
f a l t e i soea f f e r in b e n mi t j i e i f f em S J amp f f e g e f u a t e n Cylinder f p t i ç c t , i m Slug enbl i c f cond
e n f i t e t fti|> b e r S a m p f i m ^Cf l f f e r , f ä l l e t j u » o b e n , u n b ma c h e t e in Vacuum, w e l c ^ e i f o
gteid) bie iufftve t ' u f t wi e b e r e r f e g en roffl, u n b b e n S o t t e n mi t folcfeet ©ema l t ^e t n i e b e r treit
bet, b a g e i » e rmi t t e l f l b e i S a 5 a a g < a 5 a l ( t e n i a u f b e t a n b e r n 6 e i t e b u r c^ bi c S e t t e h eine
g t a u f a m c t ' a f l 5 B a f f e t a u f e i nma j i t J e b e t , we l t ^ c i we t c «pf e rbe j u t ^ u n nic^t o e rma g e n b
fepn. 311 a b e r b c t S o l b e n Ç ewi e b e r , fo ö f f n e t fit^ i n b em Moment bic S t o p p e wi e b e t a u f «
Itene, u n b t r e ibe t b e n S o l b e n «lieber f o r t , n a t ^ b em a u c^ be r ^ s p n k jug l e i (^ m i t juge»
fc^loffen.
208.
Cap. IX. ^Dngt'uer=Machincn. Tab. XLIV. 97
5. 2 0 g .
U n b a u f f oWc iJßeife gefiet bie Ma c h i n e X a g u n b SRac^t, ojinc a i t l e g u n g c i n i g e i m n >
fc^en ^ a n b , n u r b a g bc f ldi tbi g ein SDiaitn bie Ne u e r u n g u n t e r h a l t e n m u g , u n b b in b e r idj t e t
iBorben, b a g m a n a n f o i t g i in 2 4 ©t u t t b c n bret; fflaffternJpo!? nö t i j i g g eha b t , ob e i a b e r fiel)
oucft i e e o noch f " be f fnSe t , o b e r ob me h r o b e r we n i g e r g e b r a u che t w i r b , f a n ich mi t ©cwi g <
J e i t nicht f a g e n , w o r a n u n i j r o a r eben auch n i c h t i g e l e g en , g e n u g b a g m a n g e j e i g e t : wi e
berfelben C o n f t r a a i o n u n b F u n d ame n t b e f c h a f f c n , u n b b a g mi t fol che t S r a f f t u n b ©rf^nettigä
f e i t felbigc fo »iel a r b e i t e t , b a g h tmb e r t «p f c r b c f o l c h c i tiid)t p r a : f f i r en f önne t t .
210.
© t i » r i e f f a u i S B t c n u o m i s f i e n D e c emb r . b e i a b g ewi c h e n e n i 7 2 4 f i e n 3 a h r e i bc>
richtet f o l g e i t b e i :
^ i e Machine «u in U n s a r n i f t » o n f e i t e i n e r Ä a ^ f e r l t c ^ c n ^ o f ^
^ S o m m e r e i n e r ©e n s e v c f f c ^ a f f t ù h e r f l e k n l ü o r D e n , fo f o I ( | e^ » e r f l t B e r c E a u f
<6re S o f t e n b a u e t , i c , ® i e Ma c h i n e g e h e t n u n i n e ^ r o 9 f S I o n a t ^ contmuirlicf) » p i i e
e t i d f t a n b , u n b &o t e i n e g r o f f e Qu ant i t ä t S B a f f t v j ^ e r a u ^ g e l o b e n . ® e r pm
P o t t e r i f t ( c lhf t 5u K ö n i g s b e r g , u n » i i a t b i e S l n f f i e p t g e g e n e i n S a i a r i um ü b e r -
n o m m e n .
Sogleich ba idi tiefen »ogen atti bct Srucferei; befomme, (duffet oon einem guten
fteunbe folgenbei eint
211.
Extrad dneé S5riefeé de dato i)cn 23 lanuarü 1725.
Dom ^errn Baron Fifchers de Erlachen.
i l i ^ a ^ n n f e r e S f e u e r -Ma c h i n e a n b e l a n g e t , fo b r e n n e t fol cpe b r e t ) Ä i a j f t e r n
^ b c « ì a g e é , u n b b a t e i n e Ä v a f t 25 © « è 3 i è | r e n , j c b e » o n 6 3 o U i n Di ame t e r
n n b 4 Ä l a f t e r l a n g p b e b e n , o b e r j u r e g i e r e n , m i t e i n e r © e f ^ m i n b t g f e t t , b a ü roen
t f l f t M 6, j e b e r » o n 6 @ t | n b i" 3 n m C i e m p e i ,
»et n b a ß ® a f | e r n i c p t Do b c r 4 i i t a f f t e n : b o § ä " f x b c n , )o f a n b i e Ma c h i n e n i f e
« ¿ t t f t S H ó b r e n o b e r . S ò l b e n , f o n e b e n e i n a i i b e r i t e b c n , a u f e t nma h l b e b e n , u n b a l j o
I I l u l a u ß ® a ( f e r in b e m J ^ u b p r o d u d r e n ; i f t a b e r b o é t S a f f e r a u f 1 0 0 K l a f f .
t e r m b e b e n , f o mi i f f e n b i e 25 S l ó b r e n u n t e r e i n a n b e r on ( t a t t n e b e n e i n a n b c r
g e f 4 r t i » e r b e n , a l f o n u r e i n e n S l n é p ^ j e b e n . & u b g i e b t , a ( é b e n o b e r | t e n , l o e i i b i c
u n t e r s t e n n i c p t ä u s e i l e n f i n b .
§ . 212,
5 ß e i l bicfe SJachricht b e n i i e r r t t B a r o n F i f c h e r , a l i e i n em SD! i t<@cwe r c f c n b i e f e i
» e r a w e t c f i , wo bie Ma c h i n e g e b r a u d j e t w i r b , s u m A u t o r ha t , fo f a n m a n »Ot t beffcn ©e «
Wgheit u n b E i f c a belio m e h t oerfichcrt fei)n. ©o n b e r l i c h a b e r c r fd; e ine t h t e t a u i ;
1. SBaé täglti^ confummt wirb.
2. m ie|D bie 2aii ifi, bie fie 5U Dekn Dai/ unb
Theatr.,Hydraul. II. Xhcil.
SBb 3. Soeie