
126 Ca p . X I I I . s )Di iSapfekf flnffeii. T a b . X L V l l .
wfc Fig. III. ju fciicii ifi, ioS ©tiicE abet »on ef\si^g h ^at bic Caitge i t i Siwutö c n
Fig. i.
3ii biefe Ocffnung maÄet eine SSegel iwc6 I^g. f^I- Seven c d tie ^ó^e okc
Siete b/bei Cylinders ^at, wie bet; Fig. Ill; éìejmet unten jroifc^en e f Fig. VI.
(is »ict [jeraui / bag cS mit bet i)b<tn 5(àci)e m n beä Cylinders Fig. I I I . glei^ witb, unb
bie bcpben giteti g h bet Siegel fo weit fóniien ^in tuib f)et gefctjsben wetben, bag fie aHe»
nia()I mit bem cine« Snbe beff Cylinders auffen^et gleich feijn, tuie Fig. IV. bei; « ju fe^en.
Oben auf bic Siegel witb nod; eine Deffnung abFig.IV. VI. unb V I I I . burcjjgcmac^t,
ba§ bet 3wffeii i> Fig. I I I . uni g Fig. V I I bflcinnenipiag (wt, unb an folc^cn fan Un
unb ^Et gtfcfeoben roetben. 3n ben Cylinder fommt cine cifetne ?!BelIe roie Fig.. V I I .
i n Profil, bo c bag »ietectigte ©t i i i , fo im Cylinder fc|i, g bet Bapffen, fo butd) bie
Siegel gei)et, smifcfeen a b gcjiet/ bie ttinbe S®elle in bem Seifel, in bet »ietecfigtc änfa^
unb©c{)taube jutÄutbel.
3u biefcn roitb cine Sflc^fc geinacfit, inrociibig roie bet ®rcu( dgh c Figura I.
unb fo t)oct) atS bet Cylinder Fig. III. in/witb baä Co(%5iit SfBelle gcmadjt, oon d
butti) bii b roitb bag S'ircufiStiiif eingefeget, bafi bet Cylinder unb bet Siiegei fiiap
bavan flteitljen, übet bie ®iii^fc abet im Scciel Fig. X. roétbcn in beniappen u c d bie
SDinttctn mit ©ctjtaubeii Fig. Vili feil getnadjt, bag autb bctBapffen b im Settel oet»
Setti We . SlntTen an Set i8iid)fe roitb auf bet ©cite in p ein tod) nnb 9iól;tc gemat^t, ba«
butd; bag S!ßa(Tet in bieMachine ttitt, oben abet butd)0 i'ot^ cbcr 3?6!)te q ^inaug fptiget.
©et Cylinder roitb butti) cine Suvbet, fo an bie SSiel lcfg bei;/ge)ietEet iDitb, umge>
ttieben; e» fan aud) burtÈ^afict , iBinb, k. gcft6c(;en.
Fig. VIIL ift bieMachine cf;iic Secfei peifpeftivifd) jn fejjen.
'QKIII.IV. unb VI. Figur gejiórcn äufammen, ba bei; Fig. IV. im©tunb'9iig
^ b e t Cylinder, B CI7bieéapfeì, A'bieSiege!, Fwe basSasdiTer einttiK, ffroo ti
^inoug fptinget.
Dit XII Fgnr, kitsP.Schottcìis, roii rocitet nit^t betiif;ten ; roerbiefegnitpt
t)cr|ìe!;en fan, mag'jcncg am angesognen Drtbe fudìen. SSian fielet abet Ieic!)t au8 feinec
ìva\i&nFigur, bag bieSScftiveibung nid;t »iel lcic(;tev fci;n mitb.
© e r © c ß r a u d biefre M a c h i n e (fi :
©ieffapfel roitb fefl gemotzt in cinetStelIage, bag bieiBcttehorizontal jufielen
fémmt, bagSioptpge^et big ins Staffer, bag gehoben roetbenfoi, wKam Figura IX.
äufferlid) JU fel;en; roitb nun bie Äutbel umgcbtel;et, fo fafftt bie Siegel mit bem StiitE
3IFig. Vin. bagaßaffet, fo in bem Spatio A"jroifd;en bcmCyiinder unb bet gopfel
unb treibet fofdJeg in bie gnge imtfe g Hinang, rocil eg roegcn beg Cylinders L fo oben
aiifìóffct nid)tnat^ bet anbetn Seite in 0 fommcn fan.
©ag Fundament ifl theoretice gan? tit^tig, aHeiiic bie Friflipn, fo bie S?egc(
im Cylinder leitet/ nwt^t bag Saetti fept ft^roe^t, unb reibt ffd;bai)«rolei^taug.
e i n e s : a p f e ( ^ Ä | i &e^?)errnPapini .
® fiat ber ^er tPapinus , ProfelTorMathefeos juSMatburg, biefe Machine inntitet
unb foidic unter bemTitul: Rotafilis Suflor & PrelTorHaffiacus (mi5tf;te
auf
C a p . x l l l . g D n S a p f e l . M n < i i ; t t . Tab. X L V i i i . ^
aufbeutfct)f;eiffcn: S)oé^ej!ff$e@oii()-unl»®vmí»5S3er(f) iiibencnAflisEruditorum
Lipf. i689- befanbt gemacW. ferner in einem Sraiijóf. T r a ü a t untet bem T i tnl :
Reciieil des Diverfes Pices tonchant quelques nouvelles Machines pour D . Pa^
pin. &c. Caflèl 169;. Svo. alba er roil, bag eg 1ìt6 bejíet fi-^icfte, foldicg bic ¿eßifc^e
ipuinpe 5U nennen. (St i;at bie Machine in ® togen tierfertiget unb »ot @ v . JpDC^-gúl'ftí,
©ui'cll. i)cá.$ei'ni£ani)<@rttfeiijiKEnffel, alg einem bicfemStudio, fammt aiiberit
Äimfien unb ?®i(fenfiiaffteii erfat;tnen5úr)len, bic^tobe gemat^t.
Siefe Machine, fagt Papinus, beflei;et atig einem einzigenCylindrifc^en®e< '„
fägecongetingerXieffe, ivciiti^imTubiäaXLVIII.Figural.ll.AAA, butd;
beffen Cent rum eine Sld)feyyi?gei;et, anroe(c^e51üge(CCgemat[;tfinb/ fo oon bC; „
fagterSltfefe umgetrieben werben unb accurat an bem Llmfdiroeiff anft^licffen, uiibben« „
feiben botj nitfet betü^ten, fo gar, bag bennotl; bieSiügcl, rocnn auc^ bagSefiigenif^t „
beweget roitb, fóiinen umgetrieben roetben. J^ieraug fielet man, bag in fo ferne ge«
melbeteSlc^fe jugieit^ mit bcnetiSIügein ¡letum geüen fol, jugieid; auc^ bag inbem@e< „
fágcyíf^j^entbaltenc Gaffer nott;roenbig mú|Te umgetrieben roerben, unbba^erojne „
S(ufi;iiren 00m Centro suriicE rocid;cn. Uiib biefeg I;(it aud; gleid; Stnfangg Carteiius „
in feiner Philofophie beriipret, wenn er fagct íiefeé gtcic^fam sunt ©efefj „
imb3ttc^tfi|nuv tu ber^Jatur fei;, bog odeSorpev ir;ve®eroe3uii,5iiatp gleiten „
Sinien imiften unterhalten, ipcnii fie 6efter)e!t folten, uiib alfo gcfcpe^e in btefer „
Circul-nmbcti Seroeguiig ein unaiif^érlít|eé aDipcicpeii »pm Centro unb jtiov „
nach bev Stegievung berjeiiigcn, bic ben S i i tul 6erii(;rten. i)ieraug folget nun, „
bag roenn bag (Sefdife A A A red)t fefte 5ugemad)et wirb unb einige iötöetgen bep ber „
Stífcaufgeiaffen roerben, bnrd; rodere bagOSaffct tion aiiffen einbringen fan, unb in „
bem Sianbe ein aiibeteg ííod) gemacbet roitb, au bas ein T u b u s A D nacj berSiid)< „
tuiigbctrnbtenbeniiniengcmad;etroirb, fo folget, bag b.ag3Öa(fer, rocmiesinbem „
©efiiffe A A A umgetrieben roitb, biitd) bie empfangene Stafft in ben T u b um „
einbringet, unb i;ernad) fo fjod; fteiget, alg bie Sórpct, roenn fie butc^ betgleit^eu „
©c^nelligfeit beroogen roetbeii, nac^ berfelbenSiegietung fommen fönneu.
3ßcnn Itti; nun befagtc ©t^nclligfeit oon 32 5ug gegen i Bcrf;ic[te (juma^l wann „
man ber Cufft SBiberfianb abred;net) fo fönte bas iJBalTet is Sug perpendicular auf« „
(Icigen , unb nat^beni bie Sd)neUigfeit beg gßafferg oiei ober rocnig i|i, fo roitb auè „
bagSteigcn in betaSerboppelung Diel ober roenig austragen, (roiemanfoWegbei;beni „
G a l i k o ili feinen Dialogis Mechanicis fcl;en fan.) SSÌan fan eg aud; gar Icitfitc aug< „
redjnen, roie ciel ©tab ju biefet©efd)»inbigfeit erfotbcrt roerben, wenn bag gßaffer fo „
fot^, alg man ocrianget fieigen fol. Unb weit bie ©efitwinbigfeitunauf^órlit^ fan »et= „
mebtet werben, fo ift aucfe feine fo grog unb bod), ba man iiid)t permöge biefer „
Machine (liiiauf fommen fönte, roenn man anbetg nur bie Srafft i;at, unb oon beni „
SaSiberUanb bctiiufft nitW abgehalten roirb.
Siefehiventionroiirbefebrgto(Ten Dingen Saben, nit^t alleine barinnen, bag, „
man bei; euft<iiäufctn fid) allerlei; Setgniigimg unb Siu[;m bnrd) 9®atTcr<3eerc(e ceti „
fc^afen fönte, rocil wcnig&ute bieMachine treiben, unbauc^ in ben cr[;abenfienDr-- „
tí;engroiTc Spring!® tuiinen, roenn unb roie lange man weite, poriMcn fönten; STOeti „
niageii nun aud) biefe Machinen fel;t iimpel finb unb aud) roenig Sii5I;rcn pcnnötf;ert „
5)aben I besroegen fie autl) roenig f offen roerben , obnenut, wag man etroann auf bic ,,
Seaffet-SSe^altniffcn roenben inug, butift roeWe man!jcrnad)bag inbic^öpegetricbcne „
„ 9Ba(ict: