
9 2 C a p . X . öDi t s p ump ^ S B e r i f e t l . T a b . X X X V I I .
5 . 166.
D 6 eSaSec i)i)iie fofcf teSai igiSfö&cen itic^t beffet uni ) ieiäfUt a e D cmw i r b e , í|islcic6í
f a K ä a t beutlicj j u eeroeifcii- Seim 6a cS W o i i cinc auégcnmcOt e © a c ^ e i f i , t a f Si e ficafft
e b e n fo oic( j u t^un f o t , 6aé ® a f f e c M e untcc otiec über bcin Äcfbci i , 6ie S i t t e n iibec
u n ì ) unter tiein Ä o l b e n fcijn Suf c í j auá » o n etnee 9 B e i t e , o k c i»ie a i i f teni 95i5&ren fet)n noe®
n i c i t e c a l á Die Ä e l 6 eni 9 { 0 1 ; r c , fo i(} Ieicf)tc j u cracSten, tag tieanflecfc'-Siifji^eniÄicle cftet:
© a u g < «n, roie man cS n enne n » i f , mit guten S u g reegblciben fónnen, uni) b a g öie
Ä o l b c n ; 9 i i i 5 c c o6ec S e c V e n t i l - S t o c f , neblí e inem © t í i t f íSRcpv e ctroo o o n « b i é í joOtticit
i m S u m p f f o iec Äflflen f lehen fan,
5 . >67.
§ í e f m i e t e t wollen einige cinicenticn:
® t e ( ehe rne n @ ( S c i 6 e n w ü r b e n e é n i ^ t aué ( i e í ) e n w e n n n o ^ i n b i e l o
[ n é i 8 @ l í e n I ) D ( ^ 2 B o f e r , unb a l f o i n S u m m a a u f b iC4o(£Ueni )D^
S ß a i i e r b a r a u f f icDen f o l t e ; b a fte je ^ o ni c i ) t b a u e r n c b e r g u í :
t l ; u n wei ten.
SlHein« Siefen ift eine unniStfi ige S o r g e , nieil firafft, Äolben u n b & 6 c r cinctfet) j u t^uii
i i i t , i)aá OBaffer llc^c unter ober über Dem Äoiben. ©«(tero bei; ben niebrigen ©agen,
b a baS gScifler mci f l a l l e i unt e r beni Solbc n f a n g e t , fíe b ennod) iiacf P r o p o r t i o n nidjt
I i i n g e r b a u c r n a K bcij fo( ; c n © i g e n , ba fietS in bie 2 4 ®Ken foct) aßa f f e r übern Äolbeii
f l e f c t . 28eil i'ibcrbigbic engen@aug<9{ i f ;ren nocfjniefrSrafftbtaucfjen, alénnìjfenauc^
b i e K o l b e n Ceber i i ief r au^f ic^en, als w enn folc^e g a r nitjjt roäreii.
S . ,168.
D b aber foWe nicj t weiter fónnen gemacftet werben a K bishergeftßefen, Íafteináí
g e m e i n 3 3 0 I I w e i t , bicnct jur a i i t r o o r t : S a g folcaci, wenn bie D í ó f r e n jegige C a n g e con
K bis i s S l l e n behalten folien, nicft wolìl gefcfeefenfan. Unbpar
e r f i l i d ) , wenn bie S í ó f r e n j u w e i t , bieSuiftbaágBalTerniíjtrooWfattenfan, fonberit
f o W e s u n i c f faDcn läf f e t , abfonberlitf w e n n b e r © u n i p f f ober S t ö g nicbt a l l jut i e f f sasaf f e r t)at.
S o e f ) würbe folt^es j u erhalten fet)n, wenn m a n unten i m an|iecEelij?icl noc¿ ein Vent i l
nm^K.
a b e r b « wirb es" f e i f l e n : ® t e foli c é fet )n, unb rooroiiá foli e é Sejíe^ett ? weit
b a S S ß a f f e r a u á bem © u m p f f ober X r o g S e r g unb © c f m a n b t f ä u f f i g e i n f ü h r e t , unb i n ber
3 e i t , wenn bcr Ä o l b c n ferniebcr g e f e t , fiel) i n benen Äielen wicber fencfet , unb auf baS
V e n t i l ober Ä l a p p e fe?et. ^läppen w ü r b e n frtt;Iic!) nicl)t b i e n e n , bcnn o b g leicf b a i OBaiTeu
folcfte f o r n e f e r wieber roegfpüflete, fo würbe c i bel iomef r w o e¿ angeJefftEt i ( f , fanimeln,
u n b m i t niicl)|ien wi ebe r äumane rn. Safer mug ein V e n t i l feyn, ba nicf t i fan (iegeit
b l e i b e n , b e r g l e i c f e n i n b e rXXST/ ^ / / / . 7W; .bi eNo . i5.unbi6.t)orge(iellet, alwonicftbaS
g e r i i i g f i e fan Hegen bleiben, wetcf e » bie S c f l i e f f n n g f inbe r n fónte. 53or flarctc © tüc f e n
S B e r g f a n m a n j a í f ó r b e , bie b i e f t e g e n u g fei;n, Dorfegen, ober S o r f d g e ron SDíeging unb
Ä u p f f e r n w i b e n , bienic()t¿ntónurbenflaren@cbmaiibtburcfla|Ten; unb weil eg nurmei «
f i e n i a u f ben unteri f e u © n | a n f omi n c t , fo f ó n n e n bie U n f o l i e n aucl) fo g r o ß n i c f t f epn. Uber
b i i w e n r t j a t i i i w e i f c n e i H f l c i n S t c i n l e i n D b e r a S e r g barjroifcfen f omme n folte, fo Ijat e i beui
H o ^ w e n i g j u f a g e n , weilaii(|ije?otiic9?óí)ret)cn33»ll/ o fneVent i l , baiSíBaf f evWt , un&i
n i t f t
' Ca p . X . g o n ^ u t t i p - S S e r i f e n . T a b . X X X V I I . 93
n i c b t f a U c n f i i l T e t , a l fo, b a g n i a nwc g e n b e SVe n t i l s f i c ^ f e i n e S o r g e s uma d j e n f a t , bie f o wei t
JU o e r f e r t i g e n a l i m a n nót f i g finbet. íHJelte m a n fi(i) aber feiner V e n t i l e c e b i e n c n , fo wil
noel; cine anbereSlrt jeigen,
5. 169.
M t &enen ok t © i e c i e l ^ u n b ^ n M t h
f i e l p l x f c n , b a f Ite b t ó 2 B a i T e r n i í ) t I e i c í ) t e f o l i e n l a f f e n / w e n n
a n é b a é S B a f f c r o u é b em6 ump j t
9 e l ) o 6 e n ?
^ i e r j u ili we i t e r ni i t t g ndt f ig, ali ba§ folcfee S i ä f r e n unten gefrüntmet ,werben, wie
f o W e i a n b e m ÜBliltcmi)Crgtf(j)eil Jpeber Tnh. I V . corgefleHet icorben, welcher begwc!
g e n , er m a g sasaffer f abe n ober n i c f t . b ennoc b aHe nwf l gefül let b l e ibe t ; babero auc f ber ®íei <
l l e r n o n ber SÍBelt^bcrüf m t e n S u n f l j u M a r l y alie @ a u g < 9 ? ó f r e n a u f bie SíBei fe, wie f ier bie
IF.Fignr Tab.XXXVII. al f o g e f r ümme t , unb m i t grcjTen Äuge l n a bicfte
» o l l e r ber f leinef fcneócfer oerfefen.
S 8 e i ) S 8 c r g . M a c h i n c n , babieSlnflcc£<Sieteí)6l5ern, würbeeáal fonicbtangefen, wie
b o r t e n , wo allei Ä u p f f e r unb aJì cging, alleine c i barjf nur eben ein foIcl jei©túi f nad) ber
S B e i t e unb P r o p o r t i o n ber S í ó f r e n genwdjet , unb unten i m anfteffel • Ü'iet eingepaffet
w e r b e n , fo ili b c r S a t f e n geratfen. Socf i|l nid)t äu oergeflen j u erinnern
D i ) @ i e c t e l 4 i n b I n f f e ^ Ü i e l m i8 ( ^ I l c n S a n g e m
b e r 2 B e i t e p machen t j i , alé b i e : ^Dl [ n i i ^ 3 ' í 6 0 r e ; wei l m o n biird)
V e n t i l e i )erl } inbern f a n , ba^ b i e S ö o f f e r n i ( i ) t wic>'
b e r 5urúc í fal l en?
j ^ i e r j « fage i(6 nein. ® i gefct foId)ei wegen ber Bielen C n f f t , bie i n b e n e n S i ö f r e n ift,
n i c f t a n ; bennbiefelbe würb e fid) a u i b r e i t e n , unb fd>wet;rlid) b a i V e n t i l öffnen, we i l 2 6 J u g
: ^ ó f e b c i ) l e i d ) t e r 4 . ' u f f t f c 6 o n b a i Í E q u i l ¡ b r i u m m a c 5 í t n i i t b c r í . ' i i i f t , unbi|lbafero bie auf»
f e r l i c b e e u f f t n i d ) t f d ) w e f r g e n u g baiaßoiTcr foper ju treiben, breitet f id)alfo bie innerlidtc
C n f f t a u s , uiib erfül let b a i neue S p a t i u m , fo b e r Ä o l b c n inadiet . alleine w e n n bie 9 { ò f ren
e n g e f inb, ift b i e w e n i g e Cuf f t nicfct o e rmo g e n b b a i geinadì t e S p a t i u m bei fiolbeni ju erfüllen,
u n b mug if)r b a f e r o bie duffcrlicfe jufül f f e fommen.
a i f o müf fen bie 9?ó( )rcn wenn fie wei t fei;n fol ien, nicbt j u l a n g w e rben. Unb f i e f er
g e f o r c t aucf) w e n n b ief iunl i^eteigcr über b a i matte aßa f f e r flagen.
rocnnDiefingen: So g
S B a f f e r fct) f o m a t t r bi e ^ u n f l l)ei'e n i ( | t f o p t
a l é f o n ü e n ?
a S e i g id) eigentlid) nidi t 5U f a g e n , ober e ineUr fadj e j u geben, alibag e i »on benen
f o f c n a nUc f t c l ^Äi e l e n entliefet ; S e n n ba fie fold)e i n bie 16 b i i ig ( s a e n f od) ff cHe n , fan ei
n i d ) t a n b e r i f omme n , b a g w e n n bi e C u f f t fef r leidj t e iH, fo i f t f oUf e n i d j t m e f r i m g t a n b e gnug=
f a m e n 3?ad)bruc{ ju geben ; f i e r o o n aber f a n u n i bai l ì a r o m e t r o n ben bellen aui j c f lag
Tkatr.Bjdriwl. l.Z^ttL Si a ge b e n ,