
2 Ö C a p . I I I . m ©cí)6pif.9íábfrtt. Tab. X I .
^ a é III. Sapitcí.
w p f f ^ ^ S ì a b f r fiiib fol($e S í á b e r uní) M a c h i n f i t bíf » o m
J flícgciiÍiciiaBafferuiiláetrietenroetíltii, uní) tnitc^ (iiiaeHngte Äatlcri obre
( f n m e t cine Q u a n t i t ä t 98affcc mi t tii bic ^ój c Sringcn, uiib allba íiuí>
8 i e § e i i . 6ie IjcOen baé SSJaffet ni([)t g a c fo {»cb al á m 9íab ifl , uiib roorí
— leu cine f í a t í e ©eroalt beS 36affi;v9 paCen, oetfd^útteii (lucf) BieleS 9Saf fet
» c f g e w i c f t , e{ie c s j u m StuíguS foinmet.
. . Si e (Sffinbung bec ©(I)0pffíS)iiíbec ift fe&c «!t: Vitnrcim in feiire« aSau--j{«n|l
U U . X . gebciiíet jroeoertci; 8 (mn . gincr, bic í m C e n t r o ober batc6 ba« SDiittcl ber
SaScHc auSg i í f e t , imb eiiieí biirc^ aufgefegte ííiificii. Rivius í)nt dictooii F i g u r e n gfe
n w ^ e t , weltíie, ob (ic ft^on falfc^ uub imívatic^tar, bemioc|> »011 Siiteli unb dicucn fleif<
f t ä fmb nací)gc5cic&net roorbeii.
a a i ; ¡ c c werben jroólff Slrten »on fo(cf)eii ©c6i5pf f<í ) íá5eni geseigct, bwoirctlic&c tf^ci«
g a n g unnuglicfe, t j ici l s i í elide, foe t ro( i0t5un, í i6c i ' bod) nicijíc SBaf fec oergcMid) oeiftfcíití
ten, ober m(í)t {)oc& 6ringcn, t^eiK aucí) etlicfee, í i e bas SSetíangte »óllíg prsf t iren.
S- 4S.
m ^ M Vitruvü Sfngc^en,
P b f r a^c r j e i c ini f í)e» Rivü.
®aíJ@cf)ópfF<i>!ab N o . I. Td'. XL fo nac() ÄeS Kkii ^eic^nung, imb alfo Uí)
beffe» L d i n o n beS Fitnrcü, iiigleidjen bey Zcijins^. in Tbeatro Macbin. Purt. IL
2"abuk I I J . unb fon|l bei; oielen anbetii julíiibcii iji.
& ifl biefeá 9?ab, njie aucí) alie bie anbern, bloS iii P r o f i l ober ^ u r c j f ^ n i t t cut»
reorffen, um iaburc^ bic gigenfcfjafft, w a á eá tljun (an, beutíidjer barjui íeaen, weil gScf--
l e n , Staue, unb berglcic^en, nur oor DicbemSißercf« juad) t en, bie ein jeber Äun|lia)iei<
f t e r ober äKiiller fdbli 5« orbiien weig, ijiet aber nur beii ip(a§ roegiiejimeii, unb baá
ESSerdE uni fonf i foffbarer machen »lii-ben.
J B Ci^ ber Umfdjroeiff ober SSiiig, fo cinfacß ober boppelt feijn f a n , auf »eWeit
« I l g e n fterum bie 3Baffer.Äd|ten (iejicn, nid)t in ber SOTcoiiung, bag bercr fo niel ferin fofi
t e i l ; beim l i o iBoiten'bie ©c^auffelii bai 9 iab uiiijutrciben «pia? {wbcii. Sßiewoei nue»
t i i c © (Sauf f e i n barnibcii g e lMe t fei;n fönten, (woooii aber unten ein meiere».) 3efio iti
t i nur «efdjc^eii, bie Saf fung bcg "Bafferá baburcS) bcutlidjer j u geigen.
<?in jeber Äaf te n ift unten auf bem S?obeii oiet-ecfigt unb breit, alá Fig.D.ahc
b a r a u f ein oicrecfigtet Ä U d i , ber oben bei; ä e f g offen, aber u m ein oiele¿ enger al i
u n t e n gefeget iff.
O b aber biefe Äal lei i ben ocríangteii E f f e f l tt;un, i í juf epe i i , rocnn man 0011 ber un»
t e r f í e i i Ctiiie ber Oef f imi i g cine 3i5affer<red)te ober h o r i z o n t a l e Cinic 5iet;ct, aW h i ober
k l ober m v ober 0 p, fo oiel nun unter biefer Cinie S p a t i um, imid)eg (jier lidjte gclafTen
u n b mit «piinctlcin auígefíiUct ili) bleibet, fo »ic( fan 3 8 a f f e r i m j i aUc n fci;n. Ob nun fdjon
b a s äSab bis jut t'lnie IJ i i m 98a|Tct fteiiet, ober aue^ gar bi»' K / , wele()C8 faf i a n bie aCelle
C a p . III, w n ( g # p j f^9 i a t ) e r « . Tab. X I . zj
i f i , fo roirb bennocö ber Äaf ten q faum ben ac()tcn X^ei l Sffiafier ^aben, unb baá übrige le«
big bleiben ; aber auc j biefeS (IBaf íer f ömme t j u f e inem S fuégug, roeil bic Oc f f i iung ä e f g
i m m e r roeitec über ftc{) f émmc t , fo baß oben bic Äi f t e n r ,r g a n g »oa SHSaffcr fei)n fönten,
» e i ; beni .g)crabf}eigcn ber Äa| lcn t n w x j 6at cá eben bic Slrt, nicil baS SKaffec i n Djc
« i i b e r i i © e i t c ber ÄäHen flehen bleibet; ifi bajero íícfe¿ 9?ab g a n g unniig.
5 - 49.
9 l n i ) e r e 3 trt d n e ^ u n n u ^ e n © c ^ o p f ^ M e ^ ,
S a é ©c6öpff<9?ab N o . 2. fo auc^ ixu) »ielen A u t o r i b u s ju ffiibcn, befielet aucft
flu¿ Bicrcífigttn glcidi'ineiten unb oben gánglic^ offciieit Ääf icn, roie einer alleine uiitei: J
p e r f p e a i v i f c j gcjeie^net i(i.
© i e gel^Ier 6e(lei)cti b a r i n n f n :
« r l f l i c f e , bag bic Ädf len nur ¡»alb »oU roerben, roeim auc^ bag 9{ab bi¿ a n bie H o r i -
z o n t a l - L i n i e a t d m gBaffer gef;et, roic baá Spa t ium e ausroeifet, gc^et aber baS
a ß a f f c c nur bW d , fo füllet eá ben Äalieii f a u m auf ein 3)iccecl.
3 u m anbern, fanget eá groar a n ben ^albioottcn Mafien bei ; . /auí5ugiegcn, allfinc cá
9cf;6icl)et auf bie dugerlicf)c 5 lad) e bei Simgce, unb f ömme t fein i r o p f f t n SüSaffer ^TÜf er
i m itnfien K , roobin esbocb, nad)be¿ I i i v ent o r i s aRci;nuiig, fic!) |(l;ütten foli; 1(1 baiK
i i e n p e r o biefe I n v e n t i o n aut^ nid)t beffer a l ¿ bic oorige,
§ • 50.
© r i t t e m dnc^ flauen
® a 5 ©cMpffiSiab N o . 4 . Tik XI. fo auc6 vielfältig b«i) S c c f i e r n , Straü'i, imb
a n b e r n gu ftnbeii, iji »011 gicicftem e d ) r o t mit oorigcn, unb ift ber Saf i e n nur wegen bei
l ä n g c r n :®D»cn<i¿rct¿ unterfcftieben.
( Í S folte bag TBajTcr i m Sai len L fc^üttcn, aber wer fielet nicfit, bag ber Äa|ten
f i $ o n i n a allei S35a(Ter aujgefcf)úttet f)at. M iff ein Waffen p e r fpe í l ivi f t^.
5 1 .
N o . 3. f o g l e t c ^ f a B ftinc
£ ) i e n j ì e tl)utt fan.
S i c f e Slrt, fo auá) in oicIcn ® ü d x r n befanbt, 6at «ierectigtc Sáf í cn, fo a u f atlei«
f e i j g ©c i t e n ju finb, ol;rtc guf ber ©ci te, in ber SJiitten bes S r e t e i , ein runbci Cocj), wie
f o l c ^ c i bet) a auf bem p e r fpe í l ivi f cdc n Äaften N ju fe¡)cn. Sin benen Ääl i e n auf beni
9?ab i|i bicfeá Soe^ bci> ctlic^cn mi t b gejcicíjnct.
g e í ) l c r biefer f ájíen finí) folgenbc:
1. ©icgcn foléc baá SEBaffcr auf bic áugcrl i itc i l4d) e be« 9?abeg jwifcßeii bie Äaffen
í;incin, bag es in feinen acljáltcr fonimen (an, fonbcrn unten jiinroeg Mufft.
3 . fo f ómi c n bi e Äi i f fen, w e g e n ber gefangenen liufft, gar fei n ober b o ¿ wenig K a f f e e
faffen, roeil bai? i 'oc^ a wenn t i bei; b i n i ^ a fTc r gc5ct, alfobalb geid)lo|Tcn wirb, bag bic ^uf f t
i i i ( | t icei t icn, unb alfo nic^t mel j r SBaf f e r a l i ficft bic Cuf f t } u f amme n prcffet, J ine i n fan.
3 | i Callero biefe S l « glcicCfalls fo weni g nug als bie oorigcn,
5 . 5ä.
K É